Kelders in Delft: Historische vondsten en moderne uitdagingen

Published by Redactie on juli 10, 2025 | Category kelder

In Delft zijn kelders een belangrijk onderdeel van het stadsbeeld, zowel vanwege hun historische waarde als hun praktische toepassing in moderne woningen. Tijdens opgravingen en renovaties zijn verschillende middeleeuwse kelders ontdekt, waarvan sommige zelfs uit de 13e eeuw stammen. Deze vondsten geven inzicht in de historische functie van kelders, maar ook in de uitdagingen die vandaag de dag met kelders gemoeid zijn. In dit artikel zullen we kijken naar historische vondsten, moderne bouwpraktijken en de uitdagingen rond vocht in kelders.

Historische vondsten in Delft

Tijdens de renovatie van het Delfts Brouwhuis, gevestigd in het pand Hippolytusbuurt 43, ontdekten de eigenaren een middeleeuwse kelder uit het jaar 1300. Deze kelder bleek ooit als brouwerij gebruikt te zijn, met een cirkelvormig gewelf en scherven van een middeleeuwse bierpuls. De kelder werd uitgegraven en onderzocht door Archeologie Delft, wat een waar historisch pareltje opleverde. Deze vondst duidt erop dat kelders in de middeleeuwen niet alleen als opslagruimte, maar ook als productie- en werkplek gebruikt werden.

Een andere opvallende vondst vond plaats in het pand op het Heilige Geestkerkhof 17. Tijdens een renovatie ontdekte men een middeleeuwse kelder, die in de 19de eeuw volgestort was met puin. De kelder bleek uit verschillende perioden te komen. De oudste deel dateert uit de eerste helft van de 14de eeuw, en had een tonvormig gewelf. Het was waarschijnlijk toegankelijk via een trap van buitenaf. De tweede kelder dateert uit de laatste helft van de 15de eeuw, met een kruisgewelf. Deze kelder had een uitgebreid complex met meerdere ingangen, en leek een belangrijke rol te hebben gespeeld in de bierproductie van Delft.

Deze historische kelders vormen een belangrijk deel van het stadsbeeld van Delft. Ze tonen aan dat kelders in de middeleeuwen al een cruciale functie hadden, niet alleen als opslagruimte, maar ook als productie- en werkplek. De vondsten tonen ook aan dat kelders in Delft al sinds de 13e eeuw voorkwamen, wat de historische rijkdom van de stad benadruit.

Bouwpraktijken en kelderontwerp

Bij het bouwen van een kelder is het belangrijk om rekening te houden met zowel de functie als de bouwtechniek. Bijvoorbeeld, bij de renovatie van een oude woning in de Hippolytusbuurt is een kelder ontdekt met een kruisgewelf, dat uit circa 1450-1500 dateert. Dit type gewelf is een stevige constructie, waarbij de stabiliteit van het gewelf van belang is. Bij het bouwen van een kelder is het daarom belangrijk om te zorgen dat de constructie stabiel is, zodat het gewelf niet in gevaar komt.

Bij moderne bouwpraktijken is het belangrijk om rekening te houden met de hoogte van de kelder. Bijvoorbeeld, bij een kelder met een nettohoogte van 2,5 meter is het belangrijk om te zorgen dat de ruimte functioneel is voor de beoogde toepassing. Als de kelder als praktijkruimte of hobbykamer gebruikt wordt, is het aan te raden om een volwaardige verdiepingshoogte van minstens 2,40 tot 2,60 meter aan te houden. Dit zorgt voor een comfortabele ruimte, waarin men zich kan bewegen zonder zich te beperkt te voelen.

Bij het bouwen van een kelder is het ook belangrijk om rekening te houden met het isolatiebeleid. Bijvoorbeeld, bij een kelder die geïsoleerd wordt, wordt de kelder gezien als bewoonbare oppervlakte. Dit kan leiden tot een stijging van de KI (klimaatindex), wat belangrijk is bij het bepalen van de energieprestatie van een woning. Het is daarom belangrijk om bij het bouwen van een kelder rekening te houden met de isolatie en ventilatie, zodat de kelder geschikt is voor gebruik als bewoonbare ruimte.

Vochtproblemen in kelders

Een van de grootste uitdagingen bij kelders is het vochtprobleem. Een vochtige kelder kan leiden tot schimmelvorming, een muffe geur en zelfs schade aan de constructie van de woning. Het is daarom belangrijk om rekening te houden met de vochtbestrijding bij het bouwen van een kelder.

Een eenvoudig stappenplan om keldervocht te bestrijden is als volgt:

Bepaal de oorzaak en locatie van het vochtprobleem: Voordat je het probleem kan oplossen is het belangrijk te weten óf er vocht is en waar het zich bevindt. In een kelder kan het via verschillende plekken binnenkomen: langs scheuren en barsten in de muren of de vloer, langs verankerde leidingen, langs ramen,… Check daarom eerst goed de muren en vloer en de zwakkere punten zoals de aansluiting tussen je muren en vloer, en langs de randen van een raam.
Pak de oorzaken van het probleem aan: Heb je de boosdoener gespot? Dan kun je het, als het geen structureel probleem is, zelf oplossen. De aard van het probleem en de locatie waar het zich bevindt, zal bepalen welke producten je nodig hebt. We zetten ze in chronologische volgorde voor je op een rij. Dicht eerst de lekken in de kelderconstructie.
Herstel de muren en vloer: Als er scheuren of barsten in de muren of vloer zijn, is het belangrijk om deze meteen aan te pakken. Gebruik daarvoor waterdichte materialen, zodat het vocht niet meer binnenkomt.
Zorg voor ventilatie: Ventilatie is essentieel om vocht te voorkomen. Zorg voor een goede ventilatie, zodat het vocht niet kan opstijgen en schimmels ontstaan. Gebruik daarvoor ventilatiekanalen of een luchtverversysteem.
Gebruik waterdichte coating: Je kunt keldermuren waterdicht maken met een coating. Dit voorkomt dat het vocht door de muren sijpelt en de kelder binnenkomt.

Conclusie

Kelders in Delft hebben een rijke historische waarde, maar ook moderne uitdagingen. Bij het bouwen van een kelder is het belangrijk om rekening te houden met zowel de bouwtechniek als de vochtbestrijding. De historische vondsten in Delft laten zien dat kelders in de middeleeuwen al een belangrijke rol speelden, en dit blijft ook vandaag de dag van toepassing. Door rekening te houden met de juiste bouwpraktijken en vochtbestrijding, kan een kelder zowel historisch als functioneel zijn.

Bronnen

gevonden