Afsluiters voor riolering: Soorten, toepassing en keuzehulp

Published by Redactie on juli 2, 2025 | Category riolering

De keuze van de juiste afsluiter voor een riolering is van cruciaal belang voor het veilig en efficiënt uitvoeren van werkzaamheden aan leidingen, putten of gemaal. Afsluiters dienen als een tijdelijke afsluiting van stromen en worden vaak gebruikt bij onderhoud, reiniging, inspectie of testen. In dit artikel worden de verschillende soorten afsluiters, hun toepassingen en de belangrijkste criteria voor het kiezen van de juiste afsluiter besproken, gebaseerd op de beschikbare bronnen.

Soorten en kenmerken van afsluiters

Er zijn verschillende soorten afsluiters, afhankelijk van de omstandigheden en het type riolering. De meest voorkomende zijn spindelafsluiters, ballonafsluiters, flexibele afsluiters, en doorvoerafsluiters.

Spindelafsluiters

Spindelafsluiters worden vaak gebruikt in waterbeheersingssystemen. Ze zijn geschikt voor diverse bouwwerken en kunnen worden gemaakt van RVS 304 of 316 met EPDM-afdichting. Deze afsluiters zijn dubbel kerend en vierzijdig dichtend, wat betekent dat ze zowel aan de bovenkant als de onderkant een luchtdichte afsluiting bieden. Ze zijn verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen, waaronder ronde en vierkante doorlaten. Ze zijn geschikt voor gebruik in zowel waterzuiveringen als vispassages en duikers.

Ballonafsluiters

Ballonafsluiters, ook wel balcilinder-afsluiters genoemd, zijn geschikt voor gebruik in grote rioleringen waarbij de afsluiter via een put toegankelijk is. Ze zijn ontworpen om zich te kunnen uitzetten via perslucht, waardoor ze geschikt zijn voor een breed scala aan toepassingen. Ze zijn verkrijgbaar in verschillende diametermaten en worden vaak gebruikt bij het afsluiten van leidingen met een doorsnede van tot wel 200 cm. Deze afsluiters zijn ook geschikt voor gebruik in gemaal en zijn gemaakt van hoogwaardige materialen zoals RVS316, HDPE, POM en EPDM.

Flexibele afsluiters

Flexibele afsluiters, ook wel flubber of riool zak genoemd, zijn ideaal voor het afsluiten van grote rioolbuizen die enkel via een put toegankelijk zijn. Ze zijn lichtgewicht en geschikt voor verschillende buismaten en types. Ze zijn verkrijgbaar met doorvoer of bypass en worden meestal geleverd met een vulslang, ketting, en manometer-controle-set. De maximale druk waarin deze afsluiters kunnen werken, is maximaal 1,0 bar. Ze zijn echter niet geschikt voor het testen van buizen, omdat ze geen stabiele afsluiting bieden.

Doorvoerafsluiters

Doorvoerafsluiters vervullen drie functies in één: afdichten, testen met water of lucht en omleiden. Ze zijn geschikt voor het afsluiten van rioleringen, leidingen en putten, en kunnen worden gebruikt bij lekkages, omleiding van vloeistoffen, en het testen van pijpleidingsecties. Ze zijn voorzien van oppompkoppelingen en spanogen, waardoor ze eenvoudig kunnen worden aangepast aan verschillende buismaterialen. Ze zijn geschikt voor zowel water- als luchttests en kunnen worden gebruikt bij het controleren van de pijpleidingsecties.

Toepassingen van afsluiters

Afsluiters worden vaak gebruikt bij het uitvoeren van werkzaamheden aan rioleringen, zoals het reinigen, inspecteren, repareren en testen van leidingen. Ze zijn ook van toepassing bij het afsluiten van stromen tijdens het onderhouden van een rioleringssysteem. In de bronnen wordt aangegeven dat er verschillende situaties zijn waarin afsluiters nodig zijn, waaronder:

Afsluiten van rioleringen: Afsluiters worden gebruikt om de stroom in een riolering tijdelijk te stoppen, zodat er onderhoud of reiniging kan worden uitgevoerd.
Reinigen en inspectie: Afsluiters worden gebruikt om de stroom te blokkeren en zo toegang te geven tot de leidingen voor reiniging en inspectie.
Testen van leidingen: Afsluiters worden gebruikt bij het testen van leidingen met water of lucht, zoals in het geval van druktests of afdichtingstesten.
Omleiding van vloeistoffen: Afsluiters worden gebruikt bij het omleiden van vloeistoffen tijdens onderhouds- of reparatiewerkzaamheden.

Belangrijke criteria bij het kiezen van een afsluiter

Bij het kiezen van de juiste afsluiter zijn er een aantal belangrijke criteria die rekening moeten worden gehouden:

1. Maximale statische druk

De maximale statische druk die op de afsluiter kan komen te staan, is een belangrijke factor bij het kiezen van het juiste type afsluiter. In de bronnen wordt aangegeven dat:

Groen: Totale statische druk op afsluiter max. 1500 kg – afsluiten mogelijk zonder stutten
Geel: Totale statische druk op afsluiter tussen 1501 - 5000 kg – afsluiten alleen toegestaan mits de afsluiter deugdelijk gestut wordt
Oranje: Totale statische druk op afsluiter tussen 5001 - 15 000 kg – afsluiten alleen toegestaan mits de afsluiter deugdelijk gestut wordt en geen alternatieve afsluitmethode beschikbaar is
Rood: Totale statische druk op afsluiter boven de 15 000 kg – afsluiten met een enkele afsluiter wordt ten zeerste afgeraden

2. Diameter van de riolering

De diameter van de riolering bepaalt het type afsluiter dat geschikt is. In de bronnen wordt aangegeven dat spindelafsluiters tot een doorlaat van DN1000 passen, terwijl flexibele afsluiters beschikbaar zijn in een diameterbereik van 100 tot 2200 mm (op aanvraag). Ballonafsluiters zijn verkrijgbaar in verschillende diametermaten, waaronder tot 200 cm.

3. Materiaal en duurzaamheid

Het gebruikte materiaal bepaalt de duurzaamheid en geschiktheid van de afsluiter. In de bronnen wordt aangegeven dat spindelafsluiters uit RVS 304 of 316 kunnen zijn, terwijl ballonafsluiters gemaakt kunnen zijn van RVS316, HDPE, POM en EPDM. Deze materialen zijn geschikt voor industriële en offshore toepassingen.

4. Mogelijke aanpassingen en accessoires

Afsluiters kunnen worden aangepast aan verschillende situaties. In de bronnen wordt aangegeven dat er opties zijn voor hydraulische aandrijving, elektrische aandrijving, handbediening, en automatische smeersystemen. Daarnaast zijn er accessoires zoals slangen, voetpompen, en regelkleppen beschikbaar.

Keuzehulp bij het kiezen van een afsluiter

Bij het kiezen van de juiste afsluiter is het belangrijk om rekening te houden met de volgende factoren:

1. Type riolering

De aard van de riolering bepaalt het type afsluiter dat geschikt is. Voorbeeld: - Rioleringen: Spindelafsluiters zijn ideaal voor het afsluiten van rioleringen, terwijl ballonafsluiters geschikt zijn voor grote rioleringen. - Gemaal: Voor gemaal worden wig-afsluiters aangeraden, gemaakt van RVS316, HDPE, POM en EPDM.

2. Toepassing

De toepassing bepaalt het type afsluiter. Voorbeeld: - Reinigen en inspecteren: Doorvoerafsluiters zijn ideaal voor het testen van leidingen en het omleiden van vloeistoffen. - Afsluiten van stromen: Ballonafsluiters zijn ideaal voor het afsluiten van stromen in grote rioleringen.

3. Mogelijke beperkingen

Bij het kiezen van een afsluiter is het belangrijk om rekening te houden met eventuele beperkingen. Voorbeeld: - Flexibele afsluiters zijn minder geschikt voor het testen van buizen, omdat ze geen stabiele afsluiting bieden. - Spindelafsluiters zijn geschikt voor gebruik in zowel waterzuiveringen als vispassages, maar zijn niet geschikt voor gebruik in gemaal.

Conclusie

Het kiezen van de juiste afsluiter voor een riolering is essentieel om veilig en efficiënt te kunnen werken aan leidingen, putten of gemaal. Afsluiters zijn van verschillende soorten, waaronder spindelafsluiters, ballonafsluiters, flexibele afsluiters en doorvoerafsluiters, waarvan elk zijn eigen toepassingen en kenmerken heeft. Bij het kiezen van een afsluiter zijn factoren zoals de maximale statische druk, de diameter van de riolering, het gebruikte materiaal en mogelijke aanpassingen belangrijk. De keuze van de juiste afsluiter is daarom een cruciale stap in het uitvoeren van werkzaamheden aan een rioleringssysteem.

Bronnen

afsluiten