Kelder in een huis uit de eeuwenoude bouw: constructies, vochtproblemen en oplossingen

Published by Redactie on juli 10, 2025 | Category kelder

Inleiding

Een kelder in een huis uit de 19e eeuw of vroeger kan zowel als ruimte voor opslag als als onderdeel van de bouwconstructie voorkomen. De kelders in dergelijke huizen zijn vaak opgebouwd uit bakstenen muren, houten balken en beton, en hebben een complexe constructie. In sommige gevallen zijn er zelfs kruisribgewelven of troggewelven aanwezig, wat suggereert dat de kelders een historische betekenis hebben. In dit artikel bespreiden we de bouwconstructies van dergelijke kelders, de vochtproblemen die vaak optreden en mogelijke oplossingen om deze te beheersen.

Constructies van kelders in huizen uit de 19e eeuw

In meerdere bronnen wordt gesproken over de opbouw van kelders in huizen uit de 19e eeuw. Zo wordt in de bron [2] verwezen naar de opbouw van kelders in huizen zoals Oudegracht 218 en Hamburgerstraat 2, 4 en 6. Hierin wordt gesproken over een kelder met een lage vloer, waarbij de muren van baksteen zijn gebouwd. Ook wordt er verwezen naar de constructie van balklagen, zoals in het huis Oudegracht 113, waarvan de muren gemaakt zijn van baksteen met een dikte van 8 cm. De muurdikte van dergelijke huizen is vaak twee- tot driesteens, wat wijst op een sterke bouwconstructie.

In de bron [2] wordt ook gesproken over de constructie van een kelder in het huis Oudegracht 218. Hierin wordt aangegeven dat de kelder is opgebouwd uit bakstenen muren en een betonnen kuip. Ook zijn er in de kelder houten balken aanwezig, die door de vloer heen lopen. Deze balken zijn vaak gemaakt van eikenhout of dennenhout, afhankelijk van de periode en het gebruik in de bouw.

Bij de bouw van dergelijke kelders werd vaak gebruikgemaakt van een specifieke techniek, zoals de "spaarbogen". In bron [2] wordt uitgelegd dat spaarbogen werden gebruikt om materialen te besparen. Hierbij werden poeren op paaltjes geplaatst, waarover een plank lag. Deze methode werd gebruikt in verschillende huizen in de 15e eeuw, zoals het huis Schaffenburg, Achter Clarenburg 10.

Vochtproblemen in kelders van huizen uit de 19e eeuw

Een veel voorkomend probleem bij kelders in huizen uit de 19e eeuw is het vocht. In bron [1] wordt aangegeven dat de kelder van een huis uit 1900 vochtig is geweest, met name in de houten balken en de bakstenen muren. Hierin wordt ook gesproken over het feit dat het vocht in de kelder zich heeft gevestigd in de piepschuimisolatie en de stuclaag. Dit kan leiden tot schade aan de constructie en is lastig te beheersen zonder verdere maatregelen.

In bron [2] wordt aangegeven dat de muren van dergelijke kelders vaak vochtig zijn, vooral in de bakstenen en het cement tussen de bakstenen. Dit is een veelvoorkomend probleem in oude huizen, aangezien de constructie niet altijd voldoende is afgestemd op vochtbeheersing. Ook wordt in de bron [2] aangegeven dat er in sommige gevallen sprake is van een “kruisribgewelf”, wat wijst op een historische constructie die mogelijk beperkt is in haar vochtbestendigheid.

Oplossingen voor vochtproblemen in kelders

Om vochtproblemen in kelders van huizen uit de 19e eeuw te beheersen, zijn er meerdere maatregelen die kunnen worden genomen. In bron [1] wordt aangegeven dat het verwijderen van de houten plaat die de kelder afdekt, helpt bij het luchten van de ruimte. Hierdoor kan het vocht sneller verdwijnen. Ook wordt aangeraden om de ruimte regelmatig te controleren op vocht en de isolatie te vervangen als deze nat is.

In bron [2] wordt gesproken over de constructie van kelders en de manier waarop deze zijn opgebouwd. Hieruit blijkt dat de vochtproblemen vaak te maken hebben met de opbouw van de muren en het gebruik van baksteen. Om dit probleem te beheersen, kan het nuttig zijn om de muren te isoleren en de vochtafvoer te verbeteren. Ook kan het gebruik van een betonlaag helpen om het vocht te beheren.

In bron [3] wordt aangegeven dat moderne huizen geen kelders meer hebben, vanwege de problemen met vocht en de kosten. Toch is het mogelijk om een kelder aan te leggen onder een bestaand huis, mits de juiste maatregelen worden genomen. In bron [4] wordt gesproken over het bouwen van een kelder onder een bestaand huis, waarbij de fundering en palen worden gecontroleerd op eventuele problemen. Hierbij wordt aangeraden om een casco-oplossing te kiezen, zodat de binnenafwerking zelf gedaan kan worden.

Belang van kelders in historische huizen

Kelders in historische huizen vormen niet alleen een opslagruimte, maar ook een onderdeel van de bouwconstructie. In bron [2] wordt aangegeven dat de kelders van huizen zoals Oudegracht 218 en Hamburgerstraat 2, 4 en 6 een complexe constructie hebben, met bakstenen muren en balklagen. Ook worden er in de bron [2] verwijzingen gemaakt naar de opbouw van kelders in de 13e eeuw, waarbij de constructies nog steeds intact zijn. Dit duidt erop dat dergelijke kelders een historische betekenis kunnen hebben en vaak goed onderhouden worden.

In bron [3] wordt aangegeven dat de behoefte aan opslagruimte in de loop der jaren is toegenomen, maar dat moderne huizen geen kelders meer hebben. Toch zijn er nog steeds huizen die gebruikmaken van kelders, vooral in oude stijlen. In bron [4] wordt aangegeven dat het mogelijk is om onder een bestaand huis een kelder aan te leggen, mits de juiste maatregelen worden genomen.

Conclusie

Kelders in huizen uit de 19e eeuw zijn complexe constructies die vaak vochtproblemen opleveren. De opbouw van de muren, de gebruikte materialen en de constructie van de balklagen spelen hierbij een rol. Om deze problemen te beheersen, is het belangrijk om regelmatig de vochtgehaltes te controleren en de isolatie te vervangen als nodig. Daarnaast is het mogelijk om een kelder aan te leggen onder een bestaand huis, mits de juiste maatregelen worden genomen. Kelders in historische huizen vormen niet alleen een opslagruimte, maar ook een onderdeel van de bouwconstructie, en kunnen vaak goed onderhouden worden.

Bronnen

huis