Kelders in de bouw: eigenschappen, vochtproblemen en oplossingen

Published by Redactie on juli 10, 2025 | Category kelder

Kelders spelen in de bouw een belangrijke rol, zowel als bergingsruimte als als eventuele leefruimtes. De kelder kan zowel functioneel als esthetisch aangepast worden, afhankelijk van het doel. In dit artikel bespreiden we de kenmerken van kelders, de vochtproblemen die hierin kunnen voorkomen, en hoe hierop adequaat kan worden gereageerd. De informatie is gebaseerd op de bronnen die in het onderstaande overzicht staan vermeld.

Kenmerken van kelders

Een kelder is een ondergrondse ruimte die vaak onder een woning of gebouw ligt. In Nederland wordt vaak gesproken over een "onderkeldering", wat inhoudt dat de kelder onder de begane grond ligt. Kelders kunnen verschillende functies hebben, zoals berging, technische ruimtes, of zelfs als bewoonbare ruimte worden aangepast.

De afmetingen van kelders variëren, maar in veel gevallen wordt er een oppervlakte van 11 x 8,5 meter aangehouden. De hoogte van de kelder is belangrijk voor de functionaliteit. Volgens bron [10] is een nettohoogte van 2,5 meter ideaal voor een praktijkruimte of hobbyruimte, aangezien dit voldoende ruimte biedt voor een comfortabele indeling. Bovendien is de kelder vaak gecreëerd met een betonnen vloer, wat de isolatie en vochtbestrijding beïnvloedt.

In sommige gevallen wordt de kelder geïsoleerd en geventileerd, wat leidt tot het verschijnsel van "bewoonbare oppervlakte". Dit is een term die in het bouwproces vaak voorkomt, waarbij de kelder als een gewone woonruimte wordt beschouwd. Dit kan bijdrragen aan het verhogen van de energieprestatie (KI) van een woning. Dit is een punt dat in onderzoek is gebleven, zoals in bron [1], waarin wordt gesteld dat het isoleren van een kelder leidt tot een stijging van het KI-cijfer.

Vochtproblemen in kelders

Een van de grootste uitdagingen bij het aanpassen van kelders is het vochtprobleem. Kelders zijn gevoelig voor vocht, wat kan leiden tot schimmelvorming, beschadiging van materialen, en onaangename geuren. In bron [3] wordt uitgelegd dat de luchtvochtigheid in kelders kan schommelen, afhankelijk van het seizoen. In de zomer kan de luchtvochtigheid oplopen tot 75–85%, terwijl deze in de winter rond de 50–55% ligt. Dit is normaal, maar kan desondanks leiden tot vochtproblemen als de kelder niet goed geventileerd wordt.

Vocht kan ook via de muren en vloeren binnenkomen. In bron [4] wordt duidelijk gemaakt dat keldermuren en vloeren vochtig kunnen aanvoelen, wat kan leiden tot schimmelvorming. Daarnaast kan het vocht opstijgen naar de bovenliggende verdiepingen, wat leidt tot schade aan de constructie. In bron [8] wordt aangeraden om keldermuren te herstellen en te behandelen met een coating, zodat het vocht niet meer binnenkomt.

Oplossingen voor vochtproblemen

Om vochtproblemen in kelders aan te pakken, zijn er meerdere methoden beschikbaar. In bron [8] wordt een stappenplan gegeven om keldervocht te bestrijden. Hierin staat het volgende centraal:

Bepaal de oorzaak van het vocht: controleer de muren, vloeren en ramen op scheuren en barsten. Let ook op de aanwezigheid van schimmel, afbladderende verf, en een muffe geur.
Herstel de lekken in de kelderconstructie: dit kan door de muren en vloeren goed te dichten met een coating, zoals Kelder-Bezetting. Deze coating is makkelijk aan te brengen en voorkomt dat vocht via de muren binnenkomt.
Zorg voor goede ventilatie: na het dichten van de kelder is ventilatie essentieel om de luchtvochtigheid te verlagen en zo schimmelvorming te voorkomen. Dit kan via een kelderraam of ventilatieroosters.

In bron [4] wordt ook aangeraden om keldermuren te behandelen met een coating. Deze coating is speciaal ontworpen voor gebruik in vochtige omstandigheden en zorgt voor een waterdichte afwerking.

Isolatie en koudebruggen

Bij het aanpassen van kelders is isolatie een belangrijk onderdeel. In bron [6] wordt uitgelegd dat de kelder geïsoleerd moet worden, zowel de vloer als de muren. Dit is belangrijk om de warmte te behouden en koudebruggen te voorkomen. Koudebruggen ontstaan wanneer er een ongeïsoleerde of slecht geïsoleerde ruimte is, wat leidt tot warmteverlies.

In bron [6] wordt ook aangehaald dat de isolatie van de kelder in de vloer van de gelijkvloers moet worden aangebracht. Dit is belangrijk om te voorkomen dat de kelder te koud is en om de koudebruggen te verminderen. De kruipkelder, die onder de kelder ligt, moet eveneens geïsoleerd worden om de isolatie-efficiëntie te verhogen.

Kelder als bewoonbare ruimte

De vraag of een kelder als bewoonbare ruimte kan worden aangehouden, hangt af van de isolatie, ventilatie en de vochtproblemen. In bron [1] wordt uitgelegd dat als een kelder geïsoleerd en geventileerd wordt, het wordt beschouwd als bewoonbare oppervlakte. Dit kan leiden tot een stijging van het KI-cijfer, wat belangrijk is voor de energieprestatie van de woning.

In bron [11] wordt aangehaald dat een kelder met een temperatuur van 15°C kan worden gebruikt als praktijkruimte, mits de isolatie en ventilatie goed zijn. Dit is belangrijk voor de comfortabele omstandigheden in de kelder.

Toepassing van materialen

Bij het aanpassen van kelders is de keuze van materialen cruciaal. In bron [6] wordt uitgelegd dat binnenmuren gemaakt kunnen worden van snelbouwplaten in plaats van betonblokken. Dit is ideaal voor de praktijkruimte, omdat het makkelijk te gipsen is en elektriciteit kan worden aangebracht. Daarnaast kan vloerverwarming worden toegepast om de kelder warm te houden.

In bron [8] wordt ook aangeraden om de kelder te behandelen met een coating, wat zorgt voor een waterdichte afwerking. Dit is ideaal voor de muren en vloeren van de kelder.

Conclusie

Kelders spelen een belangrijke rol in de bouw, zowel als bergingsruimte als als bewoonbare ruimte. Het is belangrijk om rekening te houden met de vochtproblemen, isolatie en ventilatie om de kelder comfortabel en functioneel te maken. Kelders kunnen worden aangepast tot praktijkruimtes, hobbyruimtes of zelfs tot bewoonbare ruimtes, mits de juiste maatregelen worden genomen.