Kelder bouwen: regelgeving, vochtproblemen en bouwpraktijk

Published by Redactie on juli 10, 2025 | Category kelder

Bouwen van een kelder is een veelgebruikte oplossing om ruimte te winnen ondergronds. In veel gevallen is het bouwen van een kelder toegestaan, mits aan de juiste voorwaarden wordt voldaan. De regelgeving rondom kelders is echter complex en kan variëren per gemeente. Daarnaast zijn vochtproblemen een veelvoorkomend onderdeel van de uitdagingen bij het bouwen en gebruiken van een kelder. In dit artikel zullen we nader ingaan op de toelating van kelders, de bouwpraktijk, en de behandeling van vochtproblemen.

Toelating en regelgeving

Kelders die onder een woning vallen, worden in veel gevallen toegestaan, zolang de kelder zich geheel onder de grond bevindt en geen ruimtelijke impact heeft op het omringende gebied. Dit geldt zowel binnen als buiten de bebouwde kom. In de regel wordt er geen bouwvergunning vereist voor het bouwen van een kelder, mits aan de bestemmingsplannen wordt voldaan. De regels zijn echter niet overal hetzelfde. Bijvoorbeeld, in bepaalde tuinbestemmingen is het bouwen van een kelder verboden, tenzij er een vrijstelling is verleend. Dit geldt vooral als de kelder zich in een tuinbestemming bevindt.

De kelder moet aan bouwtechnische eisen voldoen. Hierbij komt ook het meten van de hoogte en inhoud van het gebouw in beeld. Bij kelders die onder de woning vallen, telt deze kelder niet mee voor de bouwmogelijkheden bovengronds. Bij kelders die boven de grond uitkomen, zoals een souterrain, telt de kelder wel mee voor de hoogte, maar is het bouwen eronder toegestaan.

Bij kantoren of bedrijven zijn kelders eveneens toegestaan, mits aan de regelgeving wordt voldaan. De plaats van kelders wordt bepaald door de geldende bebouwingsgrenzen. In de regel is een kelder onder de woning toegestaan, ook in buitengebied. De kelder telt niet mee voor de inhoud van de woning, tenzij deze als bijgebouw wordt bestempeld. In dat geval telt deze kelder wel mee voor de hoeveelheid die bovengronds mag worden neergezet.

Bouwpraktijk en bouwtechnische eisen

Bij het bouwen van een kelder is het van belang dat de constructie goed is opgebouwd en waterdicht is. Een goed geconstrueerde kelder is essentieel om vochtproblemen te voorkomen. Kelders moeten voldoende ventilatie hebben, zodat vocht niet oploopt. In veel gevallen zijn er vier ventilatieopening in tegenoverliggende wanden nodig. Dit is belangrijk om vochtige lucht te verminderen en het klimaat in de kelder te beheersen.

Bij het bouwen van een kelder moet ook rekening worden gehouden met het effect op het grondwater. Een te hoge grondwaterstand kan negatieve gevolgen hebben voor woningen en groen. Anderzijds kan het grondwatersysteem in de omgeving de binnentuinen in droge perioden moeilijker voeden, waardoor grondwaterstanden uitzakken en schade kan optreden aan beplanting en funderingen. Dit wordt grondwateronderlast genoemd. Daarom is het belangrijk om bij het bouwen van een kelder rekening te houden met het effect op het grondwater en eventuele maatregelen te nemen.

Vochtproblemen en oplossingen

Vocht in de kelder is een veelvoorkomend probleem, vooral bij oudere huizen. Het kan leiden tot schimmelvorming, verzwakkende muren, en onaangename geuren. De oorzaken van vocht in een kelder kunnen variëren: condensatievocht, insijpelend grondwater, lekken van leidingen, of water dat via de kimnaad naar binnen komt. Het is daarom belangrijk om de oorzaak van het vocht te bepalen en hierop gerichte maatregelen te nemen.

Om vochtproblemen op te lossen, is eerst de oorzaak en locatie van het vocht te bepalen. Dit kan worden gedaan door de muren en vloer van de kelder goed te inspecteren. Witte of zwarte schimmels, afbladderende verf, bruine vlekken, en een muffe geur zijn tekenen van vocht. Bij het oplossen van het probleem is het belangrijk om de lekken in de constructie dicht te maken. Dit kan worden gedaan met behulp van waterwerende producten, zoals epoxy of putzuna.

Voor het waterdicht maken van een kelder zijn er verschillende producten beschikbaar. Voor muren van beton- en cementblokken is kelderbezetting een geschikt product, terwijl epoxy geschikt is voor muren van baksteen, gecementeerde muren, keldervloeren en geschilderde muren. Het kiezen van het juiste product hangt af van de aard van de muren en de situatie in de kelder. Bijvoorbeeld, als de kelder gemetseld is en de vloer ook waterdicht moet, is epoxy een geschikt keuze. Het is echter belangrijk om de juiste hoeveelheid te kiezen en het juiste tijdstip voor het aanbrengen van het product te kiezen.

Isolatie en comfort

Bij het inrichten van een kelder als een praktijkruimte of hobbyruimte is het belangrijk om rekening te houden met het comfort en de isolatie. Een kelder moet voldoende geïsoleerd zijn om een comfortabel klimaat te bieden. Dit kan worden gedaan door de kelder te isoleren, zowel aan de buitenkant als de binnenkant. Bijvoorbeeld, het isoleren van de kelder met Styrodur of andere isolatiematerialen kan helpen om de temperatuur in de kelder te reguleren.

Daarnaast is ventilatie essentieel om vocht en onaangename geuren te voorkomen. Een goed geïsoleerde kelder heeft vaak meer ventilatie nodig dan een niet-geïsoleerde kelder. Dit kan worden gedaan door ventilatieopening te plaatsen of een balansventilatiesysteem aan te brengen. Ook is het belangrijk om rekening te houden met de warmteverlies op de leidingen, vooral als er verwarming of warmtepomp in de kelder wordt geplaatst.

Conclusie

Het bouwen van een kelder is een veelgebruikte manier om ruimte te winnen ondergronds. De toelating van een kelder hangt af van de bestemmingsplannen en de locatie van de kelder. Bij het bouwen van een kelder is het belangrijk om rekening te houden met bouwtechnische eisen, grondwaterstanden, en het voorkomen van vochtproblemen. Door de juiste maatregelen te nemen, zoals het waterdicht maken van de kelder, het isoleren van de ruimte, en het zorgen voor voldoende ventilatie, kan een kelder worden omgevormd tot een nuttige ruimte.