Kelderproblemen en oplossingen voor duurzame woningen

Published by Redactie on juli 10, 2025 | Category kelder

Kelders zijn een essentieel onderdeel van veel woningen, zowel in Nederland als in andere landen met een koude klimaatzone. Ze vormen een beschermende ruimte tegen vocht, vooral in gebieden met een hoog grondwaterpeil of onvoldoende afvoer. Echter, kelders kunnen ook leiden tot verschillende problemen, waaronder kelderzwam, vochtproblemen en problemen met oudere afwerkingsmaterialen zoals mastiek. In dit artikel zullen we de belangrijkste kelderproblemen bespreken, de oorzaken en oplossingen, en de rol van kelders in de bouwtechniek.

Kelderzwam: een gevaarlijk en onschuldig vochtprobleem

Een van de meest voorkomende problemen in kelders is kelderzwam. Deze zwam groeit vaak in de kruipruimte en kan zich verspreiden tot andere delen van de woning, waardoor er sprake is van een gevaarlijke vochtprobleem. Kelderzwam is echter niet onschuldig. De aanwezigheid van deze zwam duidt op vocht, wat op zich al een ernstig probleem is.

De oorzaak van kelderzwam is meestal optrekkend vocht uit de wanden van de woning, condens, of lekkages. Kelderzwam kan niet zonder vocht overleven, dus het is cruciaal om het vochtprobleem aan te pakken. Wanneer kelderzwam optreedt, kan dit leiden tot schade aan houtwerken en andere materialen. De schade kan in de loop van de tijd toenemen, waardoor het belangrijk is om snel actie te ondernemen.

Wat te doen bij kelderzwam?

Bij het ontdekken van kelderzwam is het aan te raden om een bouwtechnische keuring uit te laten voeren. Dit helpt om duidelijkheid te krijgen over de situatie en om de juiste maatregelen te nemen. Daarnaast is het belangrijk om het vochtprobleem op te lossen, bijvoorbeeld door waterafstotende injectiegel in de muren aan te brengen. Ook is het belangrijk om een goede ventilatie te zorgen voor in de kelder, zodat condens en vochtproblemen worden tegengegaan.

Vochtproblemen in de kelder

Vocht in de kelder is een veelvoorkomend probleem dat zowel van buitenaf als van binnen kan komen. Het kan worden veroorzaakt door een hoog grondwaterpeil, slechte afvoer, of een onvoldoende afsluiting van de kelder. Vocht kan leiden tot schade aan de constructie en kan ook schadelijk zijn voor gezondheid.

Oorzaken van vocht in de kelder

Er zijn verschillende oorzaken van vocht in de kelder, waaronder:

Grondvocht: Grondvocht kan optreden bij een hoog grondwaterpeil, waardoor het vocht in de kelder terechtkomt.
Kim lekkage: Een zogenaamde kim lekkage ontstaat wanneer de grond en de muur slecht zijn verbonden, waardoor vocht in de kelder terechtkomt.
Condens: Slechte ventilatie en temperatuurschommelingen kunnen leiden tot condens, wat vocht in de kelder veroorzaakt.

Oplossingen voor vochtproblemen

Om vochtproblemen in de kelder op te lossen, zijn er verschillende oplossingen. Een veelgebruikte methode is het aanbrengen van waterafstotende injectiegel in de muren om deze te beschermen tegen het optrekkend vocht. Daarnaast is het belangrijk om een goede ventilatie te zorgen voor in de kelder, zodat condens en vochtproblemen worden tegengegaan.

Mastiek in de kelder: een oude manier van waterdichting

Een ander onderdeel dat vaak in kelders voorkomt, is mastiek. Dit is een oude manier van waterdichting die vroeger veel werd toegepast, vooral op platte daken. Mastiek bestaat uit een mengsel van bitumen, vulstoffen en soms teer. Het wordt in hete vorm aangebracht op het dak en hardt vervolgens uit tot een stevige, waterdichte laag.

Kenmerken van mastiek

Een mastieklaag is meestal zwart van kleur en ziet er robuust uit. Het heeft een enigszins hobbelige, gescheurde of gebarsten structuur. Soms zie je dat er meerdere lagen over elkaar heen zijn aangebracht in de loop der jaren. Mastiek is vaak te herkennen aan:

Een dikke, korrelige structuur
Kleine barsten of scheuren
Verweerde of brokkelige plekken
Een bitumineuze geur bij warm weer

Nadelen van mastiek

Hoewel mastiek vroeger een populaire keuze was, heeft het inmiddels flink aan populariteit ingeboet – en dat is niet zonder reden. De nadelen op een rij:

Veroudering: Mastiek veroudert snel en wordt bros, waardoor lekkages kunnen ontstaan.
Milieubelasting: Mastiek kan teer bevatten, wat schadelijk is voor mens en milieu.
Onderhoudsgevoelig: Oude mastieklagen zijn lastig te repareren en slecht te combineren met moderne dakbedekking.
Isolatiewaarde: Mastiek heeft nauwelijks isolerende eigenschappen, wat in strijd is met de huidige energienormen.

Oplossingen voor problemen met mastiek

Bij het ontdekken van mastiek in de kelder is het verstandig om na te denken over vervanging. Hoewel het dak misschien nog niet lekt, is het vaak slechts een kwestie van tijd. Een dakrenovatie met moderne materialen zoals bitumen, EPDM of PVC is dan een toekomstbestendige keuze. Daarnaast is het goed om te weten dat sommige mastiekdaken als verdacht materiaal worden beschouwd vanwege mogelijke teer- en PAK’s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen). In sommige gevallen kan asbestonderzoek zelfs nodig zijn bij sloop of renovatie.

De rol van de kelder in de bouwtechniek

De kelder speelt een belangrijke rol in de bouwtechniek, zowel als beschermende ruimte tegen vocht als als onderdeel van de fundering. De fundering is het onderdeel van een gebouw dat het gewicht van de constructie draagt. Er zijn verschillende soorten funderingen, waaronder stripfunderingen, die in het geval van een gestorte structuur worden gebruikt.

Waterdichting van de fundering

Bij het bouwen van een fundering is waterdichting van groot belang. De fundering moet worden beschermd tegen grondvocht en neerslag. Dit kan worden gedaan door verschillende materialen, waaronder bitumen, mastiek, en moderne waterdichtingsmaterialen zoals TechnoNIKOL-platen. Deze materialen zijn gemaakt van polymeercementfilms op bitumenbasis en beschermen zowel de fundering als de muren van het gebouw.

Materialen voor waterdichting

Er zijn verschillende materialen die kunnen worden gebruikt voor waterdichting van de fundering, waaronder:

Bitumineuze mastiek: Wordt gebruikt voor het aanbrengen van horizontale waterdichtheid van de fundering.
TechnoNIKOL-platen: Deze platen zijn gemaakt van polymeercementfilms op bitumenbasis en beschermen de fundering tegen vocht.
Polyurethaanmastiek: Deze mastiek kan worden gebruikt voor het waterdicht maken van funderingen, daken, zwembaden, tanks, kelders, terrassen, balkons, tunnels, en onder dekvloeren.

Conclusie

Kelders zijn een essentieel onderdeel van veel woningen, maar ze kunnen ook leiden tot verschillende problemen, waaronder kelderzwam, vochtproblemen en problemen met oudere afwerkingsmaterialen zoals mastiek. Het is belangrijk om deze problemen snel en effectief aan te pakken om schade aan de constructie en gezondheidsschade te voorkomen. De keuze van waterdichtingsmaterialen is cruciaal bij het bouwen van een fundering, en moderne materialen bieden een betere oplossing dan oude technieken.

Bronnen

mastiek