De kelder met doodshoofden: een unieke ruimte in de architectuur van historische kerken

Published by Redactie on juli 10, 2025 | Category kelder

De kelder met doodshoofden, ook wel bekend als de bottenkerk of ossuarium, is een unieke en bijzondere ruimte in de architectuur van historische kerken. Deze ruimtes worden vaak gebruikt om de schedels en botten van overledenen te bewaren en te decoreren, wat een bijzondere combinatie vormt van religie, kunst en historie. In de bronnen die beschikbaar zijn, worden enkele van deze kelders met doodshoofden uitgebreid beschreven, waaronder de bottenkerk van Sedlec in Tsjechië, de Catacombe dei Cappuccini in Palermo, en de crypte van de Kapucijnen in Rome.

De bottenkerk van Sedlec in Tsjechië

De bottenkerk van Sedlec, ook wel bekend als het Ossuarium van Sedlec, is een bijzonder voorbeeld van een kerk die volledig is versierd met menselijke schedels en botten. Deze kerk ligt in de Tsjechische stad Kutná Hora en is een van de bekendste kelders met doodshoofden ter wereld. Het ossuarium bevat de schedels en botten van ongeveer 40.000 tot 70.000 personen, die gezamenlijk de ornamenten van deze kapel vormen.

De geschiedenis van het ossuarium gaat terug tot de 13e eeuw, toen de abt van het klooster van Sedlec naar Jeruzalem reisde. Tijdens zijn reis bracht hij aarde terug van de Heilige Grafkerk, die hij verspreidde over het kerkhof van het klooster. Dit maakte het kerkhof tot een populaire begraafplaats en al snel werden er duizenden mensen begraven. In de 14e eeuw werd de Zwarte Dood geïntroduceerd in Europa, wat resulteerde in nog meer doden die op het kerkhof van Sedlec begraven werden. In de loop der jaren raakte het kerkhof overvol en werden er massagraven gecreëerd om de talloze lichamen te herbergen.

In 1511 werd de kerk van Sedlec herbouwd, en de botten werden opgeslagen in een ossuarium in de kelder. In de 18e eeuw werd de kunstenaar František Rint ingehuurd in opdracht van de vorstenfamilie Schwarzenberg, om de botten te decoreren. Hij gebruikte ze om een aantal indrukwekkende kunstwerken te creëren. Zo werden er kandelaars gemaakt van botten, werden de muren bedekt met schedels en botten, en werden er zelfs kroonluchters gemaakt van menselijke beenderen.

De kerk is een fascinerende bezienswaardigheid die een blik werpt op de morbide en creatieve kant van de menselijke geest. Ondanks de lugubere aard van de decoraties, is het ook een ontzagwekkende en bijna spirituele ervaring om te aanschouwen. Het is ook mogelijk een online 3D rondleiding te krijgen in het Ossuarium van Sedlec.

De Catacombe dei Cappuccini in Palermo

De Catacombe dei Cappuccini, ook wel bekend als de catacomben van de Kapucijners, zijn een unieke en bijzondere ruimte in de architectuur van historische kerken. Deze catacomben liggen in Palermo, Italië, en zijn een van de bekendste kelders met doodshoofden ter wereld. De catacomben bevatten ruim achtduizend min of meer gemummificeerde lichamen en geraamtes, waaronder monniken, edellieden, dokters, professoren en kinderen van rijke families.

De monniken van het Kapucijnenklooster hebben de doden van Palermo tot ongeveer negentig jaar geleden volgens deze methode gebalsemd en begraven. Een van de laatste doden was de kleine Rosalia Lombardo, een meisje van slechts twee jaar oud dat in december 1920 overleed aan de gevolgen van een longontsteking. In de Santa Rosalia-kapel, die naar haar is vernoemd, ligt dit kleine meisje erbij alsof ze in slaap gevallen is na een vermoeiende dag buiten spelen.

De gebalsemde lichamen zijn netjes gerangschikt, op sociale status of beroep en uiteraard ook op geslacht. Ook voor overleden kinderen is er een aparte sectie. Samen vormen deze ruim achtduizend lijken een beklemmend dodenrijk, dat je zelfs tijdens de heetste zomerdag urenlang kippenvel bezorgt.

De crypte van de Kapucijnen in Rome

De crypte van de Kapucijnen, ook wel bekend als de La Cripta dei Frati Cappuccini, is een unieke en bijzondere ruimte in de architectuur van historische kerken. Deze crypte ligt in Rome, Italië, en is een van de bekendste kelders met doodshoofden ter wereld. De crypte van de Kapucijnen bevat de resten van ongeveer 3600 broeders begraven tussen 1500 en 1870.

De crypte van de Kapucijnen bezoeken? U start uw bezoek eerst met het museum van de crypte van de Kapucijnen. Hier leert u meer over de geschiedenis van de Kapucijnen en de crypten. In dit museum hangt o.a. een werk van Caravaggio waarop Sint Franciscus is geschilderd. Daarna brengt u een bezoek aan de crypte; deze matig verlichte crypte bestaat uit vijf kapellen welke stuk voor stuk versierd zijn met botten, schedels en soms zelfs complete skeletten en één kapel zonder botten met het altaar.

De crypte van de Kapucijnen is een unieke en historische attractie die zeker een bezoek waard is voor iedereen die geïnteresseerd is in geschiedenis, cultuur en kunst. Het biedt een intrigerende kijk op de manier waarop de mens omgaat met de dood en de sterfelijkheid, en laat zien hoe de kunst kan worden gebruikt om schoonheid te vinden in zelfs de meest grimmige omstandigheden.

Conclusie

De kelder met doodshoofden, zoals de bottenkerk van Sedlec in Tsjechië, de Catacombe dei Cappuccini in Palermo, en de crypte van de Kapucijnen in Rome, zijn unieke en bijzondere ruimtes in de architectuur van historische kerken. Deze ruimtes worden vaak gebruikt om de schedels en botten van overledenen te bewaren en te decoreren, wat een bijzondere combinatie vormt van religie, kunst en historie. Deze ruimtes zijn fascinerend en bieden een unieke ervaring voor iedereen die geïnteresseerd is in geschiedenis, cultuur en kunst.

Bronnen

doodshoofd