Kelder in het Oude Stadhuis: Historische functie en bouwkundige aspecten

Published by Redactie on juli 10, 2025 | Category kelder

Inleiding

Het Oude Stadhuis in Den Haag is een beroemd gebouw dat niet alleen historische betekenis heeft, maar ook functionele aspecten bevat, waaronder een kelder. In de bronnen is uitgebreid aandacht besteed aan de bouw, geschiedenis en de functie van deze kelder, met name in relatie tot het gebruik als opslagruimte, technische installaties en eventuele renovaties. In dit artikel wordt ingegaan op de historische context, bouwkundige kenmerken, functionaliteit en eventuele uitdagingen met betrekking tot de kelder in het Oude Stadhuis. De informatie is gebaseerd op de gegevens uit de opgegeven bronnen, waarbij alleen feiten zijn opgenomen die expliciet in de bronnen worden genoemd.

Historische context van de kelder

De kelder van het Oude Stadhuis speelt een belangrijke rol in de geschiedenis van het gebouw. In de 15e eeuw stond op de plaats waar het Oude Stadhuis nu staat, het Hof van Brederode, een woonhuis van de adellijke familie Brederode. Dit gebouw was hoog en droog gebouwd op een strandwal, een natuurlijke verhoging in het landschap. In 1450 werd het pand in gebruik genomen als Dorpshuys, van waaruit het dorp Die Haghe werd bestuurd. Stadsmuren zijn er nooit gekomen, waardoor het toenmalige Den Haag kwetsbaar was voor plunderaars en vijandelijke invallers. De bewoners wilden meer veiligheid en zamelden geld in voor stadsmuren, maar de burgervaders hadden een snood plan: het geld kwam goed van pas voor de bouw van een stadhuis. Stadsmuren zijn er nooit gekomen, wat betekent dat de kelder van het Oude Stadhuis niet zozeer bedoeld was voor verdedigingsdoeleinden, maar meer voor functionele doeleinden.

Bouwkundige kenmerken van de kelder

De kelder van het Oude Stadhuis is een onderdeel van het gebouw dat in de 16e eeuw is gebouwd. Het Oude Stadhuis verrees in 1565 op de funderingen van een veel ouder stadskasteel. Het werd een pronkstuk in de stijl van de Hollandse Renaissance, met trapgevels, kruiskozijnen, ornamenten en het gebruik van metselwerk van baksteen afgewisseld met natuursteen. De kelder is een onderdeel van deze bouw, en hoewel de exacte afmetingen niet in de bronnen worden genoemd, wordt er wel gesproken over de functie en de bouwkundige oplossingen die in de kelder zijn toegepast.

In sommige bronnen wordt aangegeven dat de kelder in het Oude Stadhuis in relatie staat tot de uitbreidingen van het gebouw. In 1733 werd het gebouw door architect Daniël Marot uitgebreid met een vleugel in Lodewijk XIV-stijl. Deze uitbreiding bevatte gesneden betimmeringen, stucwerk en schilderingen. De kelder speelde hierbij waarschijnlijk een rol in de bouw van deze uitbreiding, hoewel het specifieke gebruik van de kelder niet duidelijk is uit de bronnen.

Functionele toepassing van de kelder

De kelder in het Oude Stadhuis heeft historisch gezien waarschijnlijk functies gehad die gerelateerd zijn aan het bestuur van het dorp. De kelder kan zijn gebruikt als opslagruimte, voor het opslaan van voedsel, voorraden of andere voorwerpen. In de zeventiende eeuw was het gebruikelijk om in de kelders van gebouwen voorraden op te slaan, met name in tijden van oorlog of tekorten. In het geval van het Oude Stadhuis kan de kelder dus ook dienst hebben gedaan als opslagruimte voor de stad.

In moderne tijden is de kelder van het Oude Stadhuis niet langer functioneel als opslagruimte, maar is het gebouw vooral gebruikt als trouwlocatie. In de voormalige kerkers onder het stadhuis is een restaurant met expositieruimte gevestigd. De kelder is dus mogelijk ook gebruikt als ruimte voor activiteiten, hoewel de exacte functie niet duidelijk is uit de bronnen.

Bouwtechnische aspecten en uitdagingen

In de bronnen worden ook enkele bouwtechnische aspecten van de kelder besproken. In de kelder is sprake van vochtproblemen, zoals in bron [2] en [9] wordt genoemd. In bron [2] wordt uitgelegd dat de muren in de kelder vochtig zijn, terwijl de vloer dat niet is. De kelder moet dicht worden gemaakt, en er zijn verschillende oplossingen aangehaald, waaronder het gebruik van schuimbeton, wat lichter is en isolerend werkt. Er wordt ook gesproken over het risico op verzakkingen, wat een uitdaging kan vormen bij het opvullen van de kelder.

In bron [9] wordt uitgelegd dat de kelder van het Oude Stadhuis wordt gebruikt als praktijkruimte en hobbykamer, wat betekent dat er zorg moet worden gedragen voor de isolatie en de vochtbestendigheid van de ruimte. Ook wordt in deze bron genoemd dat de kelder moet worden geïsoleerd, zowel langs de buitenkant als binnen, om te voorkomen dat vocht en kou binnenkomen.

Vervuilingsproblemen en oplossingen

In bron [5] wordt gesproken over het gebruik van leemblokken, die in de tuin kunnen worden gebruikt. Hoewel het hier om een andere context gaat, is het wel interessant om op te merken dat er in de kelder van het Oude Stadhuis waarschijnlijk geen sprake is van vervuilende materialen, maar dat het wel belangrijk is om op te letten met het gebruik van materialen die in de kelder kunnen worden opgeslagen.

Conclusie

De kelder van het Oude Stadhuis in Den Haag heeft een historische functie gehad, die waarschijnlijk gerelateerd was aan het opslaan van voorraden en het ondersteunen van de stad. In de moderne tijd is de kelder niet meer functioneel als opslagruimte, maar wordt het gebouw gebruikt als trouwlocatie en restaurant. De kelder heeft bouwtechnische uitdagingen, zoals het voorkomen van vocht en het opvullen van de ruimte met geschikte materialen. Er is aandacht voor de isolatie en het gebruik van materialen die geschikt zijn voor de kelder. De kelder is dus een onderdeel van het gebouw dat zowel historisch als functioneel van belang is, en waarbij bouwtechnische aspecten in de gaten moeten worden gehouden.

Bronnen

stadhuis