Kelders met historische tegels: een unieke vondst en toepassing in de interieurdesign

Published by Redactie on juli 10, 2025 | Category kelder

Kelders zijn vaak ruimtes met een functionele, maar vaak onbenutte of onaangename sfeer. In vele gevallen worden kelders gebruikt als opslagruimte of voor technische installaties. Toch zijn er ook kelders die een unieke historische waarde hebben, zoals de kelders met antieke tegels. De bronnen tonen aan dat er in meerdere steden in Nederland historische kelders zijn ontdekt met decoratieve tegels, vaak uit de 17e of 18e eeuw. Deze vondsten geven inzicht in de geschiedenis van de bouw en interieurdesign, en kunnen ook nuttig zijn voor hedendaagse interieurontwerpen. In dit artikel worden de historische context, vondsten, en toepasbaarheid van deze tegels besproken.

Historische context en vondsten van keldertegels

In meerdere bronnen wordt gesproken over de ontdekking van historische keldertegels, vooral uit de 17e en 18e eeuw. Deze tegels werden vaak gebruikt om muren en vloeren te decoreren. De vondsten geven een overzicht van de stijl en technieken van die tijd. In de bronnen wordt aangegeven dat de tegels vaak polychroom waren, d.w.z. met meerdere kleuren, en decoratieve afbeeldingen bevatten zoals bloemen, vogels, en mythologische figuren. Deze tegels werden vaak gemaakt in fabrieken zoals De Swaen in Gouda, die bekend staan om hun kwaliteit en kunstzinnige uitstraling.

Een van de opvallende vondsten is de kelder met een marmeren tegelvloer, zoals beschreven in bron [3]. Deze vloer was gelegd op een schelpenbed, wat op een vochtregulerende laag duidt. Deze techniek was in het Westen van het land gebruikelijk, terwijl in het Zuiden en Oosten vaak zand werd gebruikt. De vloer was in zeer slechte staat, wat duidt op de moeite die nodig is om dergelijke ruimtes te restaureren. Ook in andere bronnen wordt gesproken over de vondst van oude tegels, zoals in de kelder van het theater Betty Asfalt Complex in Amsterdam, waar een 18e-eeuwse waterkelder is ontdekt. Deze kelder was dieper gelegen dan verwacht, wat opnieuw wijst op de complexiteit van de bouwhistorie.

In bron [6] wordt verwezen naar een vondst van kleurrijke tegels in de kelder van het Nobelcomplex in Leiden. Deze tegels zijn uit de periode rond 1611, maar werden pas in de 18e eeuw tegen de muren gemetseld. Dit duidt op een verandering in de gebruiksmogelijkheden van de kelder. Ook in bron [7] wordt gesproken over de vondst van SWAEN-tegels, die gemaakt zijn in Gouda rond 1625. Deze tegels bevatten afbeeldingen van vogels, bloemen, en ornamenten. Ze zijn geclassificeerd als polychrome ornamenttegels en worden vaak gebruikt in decoratieve wanden.

De vondsten in bron [4] en [7] tonen aan dat de kelders van oudere huizen vaak vol zaten met gebroken tegels, geglazuurde tegels en biscuittegels. De dikte van de tegels varieert, wat duidt op het tijdstip van productie. De dikste tegels zijn vaak uit de 17e eeuw, terwijl dunnere tegels uit de 19e eeuw stammen. Deze informatie helpt bij het bepalen van de historische waarde van een kelder.

Toepasbaarheid van historische tegels in het interieur

Hoewel de historische keldertegels vooral van historisch belang zijn, kunnen ze ook op een creatieve manier worden ingezet in hedendaagse interieurontwerpen. In bron [9] wordt uitgelegd dat tapijttegels een ideale vloeroplossing kunnen zijn voor kelders, vooral als ze worden gecombineerd met moderne isolatie en ventilatie. Dit is belangrijk, aangezien kelders vaak vochtig en koud zijn, waardoor een goed isolatie- en ventilatiesysteem essentieel is.

De decoratieve eigenschappen van de historische tegels kunnen worden benut in moderne interieurs. Bijvoorbeeld, de polychrome afbeeldingen van vogels en bloemen kunnen worden gebruikt in een retro-stijl, of als decoratief accent in een modern interieur. In bron [7] wordt gesproken over de vondst van SWAEN-tegels, waarin afbeeldingen van vogels en bloemen voorkomen. Deze kunnen worden gebruikt als decoratieve elementen op muren of vloeren, waardoor een unieke sfeer ontstaat.

Daarnaast kunnen de historische tegels worden gebruikt als herbruikbaar materiaal, wat bijdraagt aan duurzaamheid in het interieur. In bron [4] wordt gesproken over het feit dat veel kades in Holland zijn opgehoogd met bouwafval, waaronder oude tegels. Dit toont aan dat oude materialen opnieuw kunnen worden gebruikt, wat een voordeel is in een tijd van steeds groeiende aandacht voor duurzaamheid.

Uitvoering en onderhoud van kelders met historische tegels

Bij de uitvoering van een kelder met historische tegels is het belangrijk om rekening te houden met de historische waarde van de ruimte. In bron [3] wordt aangegeven dat de kelders vaak worden gebruikt als opslagruimte of voor technische installaties, maar dat ze ook kunnen worden omgevormd tot functionele ruimtes zoals werkkamers of kantoorruimtes. In dit geval is het belangrijk om de ruimte te isoleren en te ventileren, zodat het leefklimaat op hetzelfde niveau komt als andere verdiepingen.

In bron [11] wordt aangegeven dat een kelder, als het als praktijkruimte wordt gebruikt, geïsoleerd moet worden, zodat het comfortabel warm is. De temperatuur onder de grond is constant, wat een voordeel is, maar condens kan een probleem vormen. Dit duidt erop dat een goed ventilatiesysteem nodig is om vocht en schimmel te voorkomen.

Bij het onderhouden van historische tegels is het belangrijk om zacht te werken met reinigingsmiddelen en geen schurende middelen te gebruiken. In bron [9] wordt uitgelegd dat een tapijttegelvloer ideaal is voor kelders, omdat deze zowel functioneel als esthetisch is. Dit is een aanbevolen oplossing voor kelders met historische tegels, aangezien deze niet alleen goed onderhouden kunnen worden, maar ook een warme sfeer kunnen geven.

Conclusie

Kelders met historische tegels zijn unieke vondsten die inzicht geven in de bouwhistorie en het interieurdesign van de 17e en 18e eeuw. De vondsten in meerdere steden in Nederland tonen aan dat deze tegels decoratief en functioneel zijn, en kunnen worden ingezet in hedendaagse interieurontwerpen. Bij het omvormen van kelders is het belangrijk om rekening te houden met de historische waarde en de nodige isolatie en ventilatie. Historische tegels kunnen worden gebruikt als decoratief accent of als herbruikbaar materiaal, wat bijdraagt aan duurzaamheid in het interieur. Door de juiste technieken en materialen te kiezen, kan een kelder met historische tegels worden omgevormd tot een functionele en esthetische ruimte.

Bronnen

tegels
18e