Kelder bouwen en de noodzaak van een vergunning

Published by Redactie on juli 11, 2025 | Category kelder

In de architectuur en bouwpraktijk is het bouwen van een kelder een complexe taak, die niet alleen technische en rechtsgevolgen met zich meebrengt, maar ook aandacht verdient voor de ruimtelijke invloed op de omgeving. De kelder wordt vaak gezien als een noodzakelijk onderdeel van een woning, met name in gebieden waar ruimte beperkt is. De wetgeving rondom de bouw van kelders is echter niet eenduidig, en het verschijnt steeds vaker dat de vraag of een kelder vergunningvrij mag worden gebouwd, centraal staat in de bouwpraktijk. De beschikbare informatie uit meerdere bronnen legt dit duidelijk uit en geeft een overzicht van de regelgeving, technische vereisten en het belang van een omgevingsvergunning.

De rol van een kelder in de bouw

Een kelder is een ruimte die onder de begane grondvloer van een gebouw ligt en vaak wordt gebruikt voor opslag, technische installaties of zelfs als woonruimte. In het Bestemmingsplan Buitengebied 2009 is het begrip kelder als volgt gedefinieerd: “een gedeelte van een gebouw, dat aan de bovenzijde wordt afgedekt door de begane grondvloer van datzelfde gebouw.” Deze definitie maakt duidelijk dat een kelder geen apart bouwwerk is, maar een onderdeel van het hoofdgebouw.

Een kelder is niet automatisch vergunningvrij. Het bouwen van een kelder is altijd vergunningplichtig, ongeacht of deze onder een bestaand gebouw ligt of niet. Dit komt doordat de kelder niet in bijlage II van het Besluit omgevingsrecht (Bor) is opgenomen. Daarom is een omgevingsvergunning altijd nodig voor het bouwen van een kelder.

Wanneer is een kelder vergunningvrij?

Er is sprake van vergunningvrij bouwen als het betrof bijbehorende bouwwerken, zoals een aanbouw of uitbouw. Voor een kelder is dit echter niet van toepassing. Een kelder wordt namelijk in de grond gebouwd, en wordt niet op andere wijze genoemd in bijlage II van het Bor. Hierdoor is een kelder altijd vergunningplichtig.

Een veel voorkomende situatie is het bouwen van een kelder onder een vergunningsvrije aanbouw. In dat geval is ook een kelder vergunningplichtig. Door het realiseren van de kelder wordt de aanbouw of het bijgebouw niet meer op, maar deels in de grond gerealiseerd. Hierdoor wordt niet meer aan de voorwaarden voor de bouw van een vergunningsvrij bijbehorend bouwwerk voldaan. Een kelder is dus geen op de grond staand bijbehorend bouwwerk, en heeft daarom altijd een omgevingsvergunning nodig.

Technische vereisten voor een kelder

Bij het bouwen van een kelder is het van belang dat de fundering en de bodem geschikt zijn voor deze bouwwerken. Een aannemer helpt bij het aanvragen van een kelder vergunning en adviseert over de benodigde onderzoeken, zoals een bodemonderzoek en fundering onderzoek. Hierbij wordt gekeken naar de opbouw van de grond, de belastbaarheid, of er funderingsresten zijn, en of de grond verontreinigd is. Ook wordt gekeken naar de staat van de huidige fundering en of deze gerepareerd of vervangen moet worden voor de kelder uitgraving.

Een kelder bouwen is geen vergunningsvrije aanbouw. Voor het bouwen van een kelder is altijd een vergunning nodig. Dit komt doordat er veel risico’s zijn bij het bouwen van een kelder. De fundering onder je huis en dat van de buren kan beschadigd raken, of je vloeren en muren kunnen beschadigd raken door verzakking. Daarnaast moet de grond van je tuin geschikt zijn voor het uitgraven van een kelder. Dit moet vooraf grondig onderzocht worden met behulp van een bodemonderzoek.

De verantwoordelijkheid van de aannemer

Bij het aanvragen van een kelder vergunning is het belangrijk dat je een aannemer inschakelt. De aannemer helpt bij het opstellen van de benodigde documentatie, waaronder een bodemonderzoek en fundering onderzoek. Ook moet er een beschrijving en berekening worden opgesteld, die aantoont dat het bouwen van een kelder op een verantwoorde, veilige manier mogelijk is.

De aannemer moet ook zorgen voor de juiste documentatie en tekeningen, die nodig zijn voor de vergunningaanvraag. Dit omvat onder andere bouwkundige en constructieve informatie, tekeningen van de bestaande woning, en het ontwerp van de kelder. Daarnaast moet er ook gekeken worden naar het bodemonderzoek en fundering onderzoek, om te bepalen of de grond geschikt is voor de bouw van een kelder.

De vergunningaanvraag en de termijn

De aanvraag van een kelder vergunning wordt gedaan bij de gemeente. De aanvraag kan worden ingediend via de website van de gemeente of via het Omgevingsloket online. Het duurt ongeveer acht weken voordat de gemeente een beslissing neemt over de aanvraag. Deze termijn mag maximaal één keer worden verlengd met maximaal zes weken, waardoor de totale termijn maximaal veintien weken bedraagt.

Bij het aanvragen van een kelder vergunning is het belangrijk dat de juiste documentatie en tekeningen worden meegenomen. Daarnaast moet er ook gekeken worden naar de technische vereisten, zoals het bodemonderzoek en het fundering onderzoek. Indien deze onderzoeken negatieve resultaten opleveren, moet de grond en/of de fundering onder handen worden genomen, voordat de aannemer verder kan met zijn werkzaamheden.

De invloed van een kelder op de ruimtelijke structuur

Bij het bouwen van een kelder is het belangrijk om rekening te houden met de invloed van de kelder op de ruimtelijke structuur. Dit omvat onder andere de inhoud van het hoofdgebouw en de maatvoering van de kelder. In het Bestemmingsplan Buitengebied 2009 is het volgende geregeld: de inhoud van het hoofdgebouw mag niet meer bedragen dan 750 m³, exclusief de inhoud van kelders, mits deze onder een gebouw liggen en van buiten niet toegankelijk zijn.

Een kelder onder een woning is dus niet automatisch meetelend voor de inhoudsmaat van de woning. Echter, als de kelder van buiten toegankelijk is, dan moet deze wel worden meegerekend. Dit geldt ook voor kelders onder bijgebouwen. Een kelder onder een bijgebouw moet bij de oppervlakte van het bijgebouw worden meegerekend als deze kelder van buiten toegankelijk is.

De rol van de gemeente bij de vergunningaanvraag

De gemeente speelt een belangrijke rol bij de vergunningaanvraag voor een kelder. De gemeente moet bepalen of de aanvraag is toegankelijk en of er sprake is van een ruimtelijke uitstraling. Dit betekent dat de gemeente moet bepalen of de kelder van buiten toegankelijk is en of de kelder een waarneembare invloed heeft op de omgeving.

De gemeente moet ook controleren of de bouw van de kelder voldoet aan de technische vereisten, zoals het bodemonderzoek en het fundering onderzoek. Bovendien moet de gemeente controleren of de kelder aan de regels voor het bouwen van een vergunningsvrij bijbehorend bouwwerk voldoet.

Conclusie

Het bouwen van een kelder is een complexe taak, die niet alleen technische en rechtsgevolgen met zich meebrengt, maar ook aandacht verdient voor de ruimtelijke invloed op de omgeving. De wetgeving rondom de bouw van kelders is echter niet eenduidig, en het verschijnt steeds vaker dat de vraag of een kelder vergunningvrij mag worden gebouwd, centraal staat in de bouwpraktijk.

De beschikbare informatie uit meerdere bronnen legt dit duidelijk uit en geeft een overzicht van de regelgeving, technische vereisten en het belang van een omgevingsvergunning. Het is belangrijk dat bij het bouwen van een kelder een aannemer wordt ingeschakeld, en dat de juiste documentatie en tekeningen worden meegenomen voor de vergunningaanvraag. De gemeente speelt hierbij een belangrijke rol, en moet controleren of de bouw van de kelder voldoet aan de technische vereisten en de ruimtelijke invloed.

Bronnen

vergunningvrij