Interieurontwerp in de 18e eeuw: Een blik op het bezit en de inrichting van een huis in Leiden

Published by Redactie on juli 11, 2025 | Category kelder

In de 18e eeuw was het interieur van een huis een weerspiegeling van de status, smaak en levensstijl van de bewoner. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de inrichting en het bezit van een huis in Leiden, zoals dat is vastgelegd in de bronnen uit de jaren 1774 tot 1828. De bronnen geven een gedetailleerd beeld van de inrichting, de keuken, de kelder en de gebruikte materialen, en geven daarmee inzicht in de interieurontwerptrends van die tijd.

Inrichting van een huis in Leiden

De inrichting van een huis in Leiden omvatte verschillende kamers en ruimtes, waarvan de inhoud en het meubilair zorgvuldig zijn opgenomen in de inventarisatie. De keuken was een van de belangrijkste ruimtes, en bevatte een breed scala aan keukenaccessoires, zoals koperen ketels, pannen, lepels en vorken. Deze voorwerpen werden in de inventarisatie opgenoemd met hun waarde, wat een indicatie geeft van de hoeveelheid en de waarde van het gebruikte materiaal.

In de keuken werden onder meer de volgende voorwerpen genoemd:
- Twee koperen schotels, een dito rand, een vuilnis-blik, een schuimspaan, een ijzeren ketting, een rooster, een blaasbalg en pijp (waarde: fl. 12,--).
- Twee blikken, een kaarsenbak, een rek met twaalf kelken, vier bierglazen, een karaf en een verlakt blaadje (waarde: fl. 2,--).
- Een tinnenkast (waarde: fl. 3,--).
- Daarin: vier en dertig stuks geelgoed, een tinnen visplaat, een dito schotel, een dito bord, een koperen vijzel, twee dito blakers, vier stuks klein koper, een koffiemolen, twee tafelconforen, een lantaarn, een tinnen trekpot, een dito peperbus, en een puddingblik (waarde: fl. 8,--).
- Een tafeltje, een blaker, een keteltje, een blaadje, vier stoven, vijf stoelen, twee theestoven, een koper keteltje, een stenen kannetje, twee koperen stoofpotten, vier aspotten, een ijzeren ketel, een ketting, scheptang, en twee koekenpannen (waarde: fl. 24,--).

De keuken was dus uitgerust met veel keukenaccessoires en meubels, die aangeven dat het hier om een goed voorziene keuken ging. De gebruikte materialen zoals koper en tin werden vaak gebruikt in keukenutensiliera, wat wijst op een bepaalde rijkdom en smaak.

Kelder en voorraad

De kelder was een belangrijk deel van het huis, waarin voedingsmiddelen, glaswerk en andere voorraden werden opgeslagen. In de inventarisatie van het bezit van Adriaan Isaac Burgittus Drabbe worden in de kelder de volgende voorwerpen genoemd:
- Een kist, een bierstelling en enige flessen (waarde: fl. 3,--).
- Boeken:
- Enige boeken tesamen getaxeerd op fl. 150,--.
- Juwelen:
- Twee haarspelden (waarde: fl. 5,--).
- Een ring (waarde: fl. 70,--).
- Ongemunt goud:
- Een snuifdoos (waarde: fl. 84,50).
- Ongemunt zilverwerk:
- Twee tabaksconforen (waarde: fl. 60,--).
- Een tafel tabaksdoos (waarde: fl. 67,34).
- Zes kandelaars (waarde: fl. 273,--).
- Een koffiekan (waarde: fl. 45,50).
- Een trekpot en melkan (waarde: fl. 45,50).
- Twee suikerbussen (waarde: fl. 56,42).
- Een olie- en azijnstel (waarde: fl. 41,86).
- Twee schenkbladen (waarde: fl. 131,04).
- Vier zoutvaten (waarde: fl. 16,38).
- Een broodben (waarde: fl. 54,60).
- Vier kandelaars (waarde: fl. 127,40).
- Twee kandelaars (waarde: fl. 83,72).
- Een presenteertrommel (waarde: fl. 48,56).
- Een dito (waarde: fl. 40,04).
- Een bekermolen (waarde: fl. 21,56).
- Twee punschlepels (waarde: fl. 8,--).
- Twaalf lepels (waarde: fl. 68,25).
- Twaalf vorken (waarde: fl. 63,70).
- Twaalf lepels (waarde: fl. 67,34).
- Twaalf vorken (waarde: fl. 63,70).
- Vier potage lepels (waarde: fl. 36,40).

De kelder bevatte dus een uitgebreid assortiment aan keukenutensiliera, juwelen, en voorraad, wat opnieuw wijst op een bepaalde welvaart en smaak van de bewoner. De waarden van de voorwerpen geven ook een indicatie van de prijsklasse van deze voorwerpen in die tijd.

Keukenmeubelen en meubilair

Bij de inventarisatie van het bezit van Adriaan Isaac Burgittus Drabbe worden ook meubelen en accessoires genoemd die in de keuken en andere kamers werden gebruikt. In de keuken werden onder meer de volgende meubelen genoemd:
- Een tafeltje, een blaker, een keteltje, een blaadje, vier stoven, vijf stoelen, twee theestoven, een koper keteltje, een stenen kannetje, twee koperen stoofpotten, vier aspotten, een ijzeren ketel, een ketting, scheptang, en twee koekenpannen (waarde: fl. 24,--).
- Een tafeltje, een blaker, een keteltje, een blaadje, vier stoven, vijf stoelen, twee theestoven, een koper keteltje, een stenen kannetje, twee koperen stoofpotten, vier aspotten, een ijzeren ketel, een ketting, scheptang, en twee koekenpannen (waarde: fl. 24,--).

De keuken was dus goed uitgerust met meubelen en accessoires, die aangeven dat het hier om een comfortabele en functionele keuken ging.

Materialen en prijzen

De bronnen geven ook een overzicht van de materialen en prijzen van de gebruikte voorwerpen. De meeste voorwerpen werden gemaakt van koper, tin, hout, en zilver. De prijzen van de voorwerpen variëren van fl. 1,-- tot fl. 273,--. De hoogste prijs werd genoemd voor een tafel tabaksdoos (fl. 67,34), gevolgd door een tafel conforen (fl. 131,04), en een koffiekan (fl. 45,50). De prijzen geven ook een indicatie van de waarde van de voorwerpen in die tijd.

Conclusie

De bronnen geven een gedetailleerd overzicht van de inrichting van een huis in Leiden in de 18e eeuw. De keuken was uitgerust met een breed scala aan keukenaccessoires, waaronder koperen ketels, pannen, lepels en vorken. De kelder bevatte een uitgebreid assortiment aan voorraad, zoals bier, glaswerk en andere voedingsmiddelen. De materialen die werden gebruikt, waren onder meer koper, tin, hout en zilver. De prijzen van de voorwerpen variëren van fl. 1,-- tot fl. 273,--. Deze informatie geeft inzicht in de interieurontwerp trends van die tijd, en toont aan dat het interieur van een huis in Leiden in de 18e eeuw zorgvuldig was ingericht en uitgebreid was.