Kelders bij woningen: bouwvoorschriften, maatvoering en veiligheid

Published by Redactie on juli 11, 2025 | Category kelder

Kelders bij woningen vormen een belangrijk onderdeel in de bouwvoorschriften, vooral in het buitengebied. Deze ruimtes kunnen zowel als ondergronds bijgebouw als onderdeel van het hoofdgebouw worden beschouwd, afhankelijk van hun ligging en toegankelijkheid. In de bronnen wordt duidelijk gemaakt dat de bepalingen rond kelders in het bestemmingsplan Buitengebied 2009 zijn vastgelegd. Deze regels zijn van toepassing op kelders onder een woning of bijgebouw en bepalen onder meer hoe deze worden gemeten en of ze worden meegerekend in de inhoud van het gebouw.

Bouwvoorschriften en maatvoering van kelders

In het bestemmingsplan Buitengebied 2009 is geregeld dat een kelder wordt gedefinieerd als “een gedeelte van een gebouw, dat aan de bovenzijde wordt afgedekt door de begane grondvloer van datzelfde gebouw.” Dit betekent dat een kelder onder een woning valt binnen de begripsbepaling van het bestemmingsplan. De maatvoering van kelders wordt bepaald door de regels die gelden voor de inhoud van het gebouw. Volgens de bouwregels van de bestemming Wonen is de inhoud van het hoofdgebouw beperkt tot 750 m³, exclusief de inhoud van kelders die onder een gebouw liggen en van buiten niet toegankelijk zijn.

In sommige gevallen kan een kelder worden meegerekend in de inhoud van het hoofdgebouw, vooral als deze een ruimtelijke uitstraling heeft. Dit gebeurt wanneer de kelder zichtbaar is of een waarneembare invloed heeft op de omgeving. In de praktijk is dit lastig te bepalen, en wordt er vaak gekeken naar de vloeroppervlakte en de hoeveelheid water die in de kelder kan worden opgeslagen. Daarom is het belangrijk dat kelders voldoen aan de eisen op het gebied van waterdichtheid, zodat ze niet alleen functioneel zijn, maar ook veilig.

Brandveiligheid en brandcompartimenten in kelders

Een ander belangrijk aspect bij het ontwerpen van kelders is de brandveiligheid. Brandcompartimenten zijn ruimtes die zijn afgesloten door constructies die voldoen aan bepaalde brandveiligheidsnormen. Deze normen zijn bedoeld om zowel de ontwikkeling van brand als de verspreiding van rook te beperken. Een goed ontworpen brandcompartiment kan daardoor de veiligheid van personen en eigendommen aanzienlijk verhogen. Bijvoorbeeld, een kelder die is opgedeeld in verschillende brandcompartimenten kan de risico’s van brand en rookbevriezing beperken.

In de bronnen wordt uitgelegd dat bij toepassing van normen zoals NEN 6060 en NEN 6079 alle voorwaarden en beperkingen uit deze normen moeten worden nagekomen. Bij het ontwerpen van een kelder is het belangrijk om te controleren of de constructie voldoet aan de vereisten van de brandweerstand. Daarnaast moet worden gekeken naar de aanwezigheid van brandveiligheidsinstallaties, zoals blusinstallaties en rookafvoerinstallaties. Dit zorgt ervoor dat kelders veiliger worden gemaakt en de risico’s van brand en rookbevriezing beperkt worden.

Afvoerinstallaties en waterdichtheid

Bij het bouwen van een kelder is ook aandacht voor de afvoerinstallaties en de waterdichtheid van de kelder van groot belang. In kelders moet afvalwater vaak via afvoeren in de vloer worden afgevoerd. Meestal gaat het om wasruimten, waar vaak water afkomstig van wastafels en wasmachines op de grond sproeit of druppelt. Vooral in bedrijfsomgevingen bevinden zich in kelders vaak wellnessinstallaties zoals sauna’s of infraroodcabines, die afvalwater produceren. Daarom zijn er verschillende oplossingen voor een betrouwbare afwatering van keldervloeren. De kelderafvoeren zijn naar keuze met of zonder terugstuwbeveiliging leverbaar.

Om het indringen van water in kelders bij een overbelasting van het riool te voorkomen, zijn veel van onze kelderafvoeren uitgerust met terugstuwbeveiligingen. Desgewenst kan daarbij zelfs met een geïntegreerde pomp tegen de terugstuw in worden afgewaterd. Als alternatief kan ook een terugstuwbeveiliging worden gebruikt. Daarnaast is het belangrijk dat kelders voldoen aan de eisen op het gebied van waterdichtheid, zodat ze niet alleen functioneel zijn, maar ook veilig.

Prefab kelders en maatwerk

Kelders kunnen zowel standaard als maatwerk worden gebouwd, afhankelijk van de wensen van de klant. In de bronnen wordt uitgelegd dat prefab kelders beschikbaar zijn in verschillende maten en uitvoeringen. De standaard types met een vloeroppervlak tot ca. 25 m² en een inhoud tot 46.000 liter zijn leverbaar met of zonder dek. De prefab kelders uit de “Basic” serie zijn het voordeligst geprijsd. Maatwerk is in verhouding iets duurder, maar kan in sommige gevallen bouwtechnisch prijsgunstiger zijn als een standaard uitvoering.

Bij het bouwen van een kelder is het belangrijk dat de klant zelf de afmetingen en uitvoering bepaalt. Dit geldt zowel voor de lengte, breedte en hoogte van de kelder als voor de betondikte van dek, vloer en wanden. Daarnaast kunnen eventuele opties in de kelder worden voorzien, al dan niet door de klant zelf aangeleverd. De maximale breedte is 450 cm en de maximale lengte is ca. 1.150 cm. De inwendige maten zijn altijd in een veelvoud van 5 cm.

Samenwerking met kelderbouwers

Bij het bouwen van een kelder is het belangrijk om samen te werken met ervaren kelderbouwers. In de bronnen wordt uitgelegd dat CELLA Kelderbouw de specialist is in kelderbouw op maat en dat ze vele ervaren kelderbouwers in dienst hebben. De klant is bij hen altijd verzekerd van een hoge kwaliteit van de betonproducten en de werkzaamheden die zij uitvoeren. Veiligheid staat bij hen centraal. Zij bezitten dan ook diverse Kiwa-, KOMO- en VCA-certificaten. Vanuit hun productielocatie in Vianen (MultiBeton) bedienen zij een brede markt en kunnen zij vrijwel elk betonproduct voor de kelderbouw snel en voordelig leveren.

Conclusie

Kelders bij woningen vormen een belangrijk onderdeel in de bouwvoorschriften, vooral in het buitengebied. Ze kunnen zowel als ondergronds bijgebouw als onderdeel van het hoofdgebouw worden beschouwd, afhankelijk van hun ligging en toegankelijkheid. De maatvoering van kelders wordt bepaald door de regels die gelden voor de inhoud van het gebouw. Daarnaast is er aandacht voor de brandveiligheid, afvoerinstallaties en waterdichtheid. Kelders kunnen zowel standaard als maatwerk worden gebouwd, afhankelijk van de wensen van de klant. Bij het bouwen van een kelder is het belangrijk om samen te werken met ervaren kelderbouwers, zodat de kelder veilig en functioneel is.