Kelders onder kerken in Hilversum: Historisch overzicht en bouwpraktijken

Published by Redactie on juli 11, 2025 | Category kelder

In de geschiedenis van Hilversum zijn kelders onder kerken een onderdeel geweest dat zowel functioneel als symbolisch van betekenis was. De bronnen tonen aan dat er in de loop der eeuwen verschillende kerkgebouwen zijn geweest waarin kelders als onderdeel van de bouwvoorschriften zijn opgenomen. Deze kelders dienden onder meer als opslagruimte, als ondersteuning voor de bouw van de kerk of zelfs als gebedshuizen tijdens bepaalde perioden. Dit artikel onderzoekt de historische betekenis van kelders onder kerken in Hilversum en bespreekt de bouwpraktijken en functies die hierbij betrokken zijn.

Geschiedenis van kelders onder kerken

De geschiedenis van kelders onder kerken in Hilversum is nauw verbonden met de bouw van verschillende kerken en gebedshuizen. Volgens bronnen uit de 18e eeuw werd er al gewerkt met kelders onder kerken, vooral in tijden van restricties op het openbaar kerkgodsdienstoefenen. In 1786 werd een kerkhuis opgericht, dat op de plek van de huidige kerk staat. Dit kerkhuis had een kelder die mogelijk diende als opslagruimte voor materialen en kerkelijke voorwerpen.

In 1755 stelden de Rooms-katholieke kerk- en armmeesters van Hilversum een verzoek tot het opzetten van een kerkhuis aan de buitenkring van het dorp. Deze bouwplannen omvatten ook een kelder, hoewel het niet duidelijk is hoe die werd gebruikt. Later, in 1786, werd het kerkhuis ingezegend door Aartspriester H. Berendtsen. In dit kerkhuis bevond zich waarschijnlijk een kelder, die mogelijk diende als opslagruimte voor kerkelijke benodigdheden of zelfs als gebedshuis tijdens bepaalde perioden.

Functies en bouwpraktijken

Kelders onder kerken in Hilversum hadden verschillende functies. In de 18e eeuw was het gebruik van kelders onder kerken een veelvoorkomend onderdeel van de bouwpraktijken. Dit was vooral van toepassing in tijden dat de overheid beperkingen oplegde op het gebruik van kerken en gebedshuizen. In de periode van de jansenisten en de Roomsgezinden werden kelders vaak gebruikt als schuilplaatsen voor gebedshuizen.

In 1784 werd een nieuw kerkhuis gebouwd, dat op dezelfde plek stond als de oude kerk. In dit kerkhuis werd ook een kelder opgenomen, die mogelijk diende als opslagruimte voor materialen en kerkelijke voorwerpen. De bouw van dit kerkhuis omvatte ook het opzetten van een pastorie, die waarschijnlijk ook een kelder had. Deze kelder zou kunnen dienen als opslagruimte of zelfs als gebedshuis.

In de 19e eeuw werd de oude kerk van Hilversum afgebroken, en werd er een nieuwe kerk gebouwd. In deze nieuwe kerk waren waarschijnlijk ook kelders opgenomen, hoewel de bronnen hierover weinig informatie bevatten. De huidige Vituskerk, die in 1786 is gebouwd en in 1853 is uitgebreid, heeft mogelijk ook een kelder, hoewel de bronnen hierover niet duidelijk zijn.

Kelders in de moderne tijden

In de moderne tijden zijn kelders onder kerken in Hilversum meestal niet meer in gebruik. De huidige kerk in Hilversum heeft geen kelders meer, maar de historische kelders die ooit onder kerken werden gebruikt, vormen nog steeds een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van deze regio.

Een bijzonder voorbeeld is het gebouw aan de Badhuislaan 15, dat oorspronkelijk als badhuis is gebouwd. In 1948 werd het gebouw omgevormd tot een apostolische kerk, en in 2017 werd het aangekocht en gerenoveerd tot appartementen en parkeerplaatsen. Hoewel het gebouw geen kerk meer is, kunnen de historische kelders nog steeds worden gezien als onderdeel van de bouwpraktijken uit de jaren 1913 tot 1948.

Conclusie

Kelders onder kerken in Hilversum hebben een rijke geschiedenis en zijn een belangrijk onderdeel geweest van de bouwpraktijken in de loop der eeuwen. Deze kelders dienden als opslagruimte, gebedshuizen en zelfs als ondersteuning voor de bouw van de kerk. Hoewel de moderne tijden de gebruikte kelders hebben veranderd, blijven ze een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van deze regio.

Bronnen

kerk