Toon Kelder: Een romantisch modernistisch kunstenaarsleven

Published by Redactie on juli 11, 2025 | Category kelder

In de geschiedenis van de Nederlandse kunst is Toon Kelder een figuur geweest die zich onafhankelijk en met principes bewoog. Hij was een kunstenaar die zich niet liet beïnvloeden door de trend van zijn tijd, maar juist zijn eigen weg ging. Zijn werk is een mengsel van romantiek en modernisme, en hij stond bekend om zijn onafhankelijkheid en zijn zoektocht naar zuiverheid en eenvoud in kunst. In dit artikel wordt ingegaan op het leven en werk van Toon Kelder, met aandacht voor zijn kunststijl, invloed op het Haagse kunstleven en zijn bijdrage aan de kunstwereld.

Toon Kelder: een kunstenaar met principes

Toon Kelder (1894–1973) was een Nederlandse schilder en beeldhouwer, die zich in het midden van de 20e eeuw onderscheidde door zijn onafhankelijke en principiële houding. Hij was geen lid van een bepaalde stroming, maar stond wel in verband met de Bergense School, waarin hij tijdens de jaren twintig werkte. Zijn schilderijen uit die periode zijn kenmerkend door donkere tinten en een expressieve, somber aandoende uitstraling. Toch was zijn kunst nooit volledig realistisch, want hij zocht steeds naar nieuwe vormen en manieren om zijn kunst te benaderen.

Kelder had een diepe verantwoordelijkheidsgevoel jegens zijn kunst. Hij was van mening dat kunst niet alleen bedoeld was om verkocht te worden, maar ook om een innerlijke overtuiging te vertolken. Zijn werk was een reflectie op het leven, op liefde, schoonheid en eenvoud. In plaats van zich te beperken tot een bepaalde stijl, kiest hij ervoor om in zijn kunst te zoeken naar de essentie van wat hij wilde uitdrukken.

De romantische en moderne invloeden in zijn kunst

Kelder’s werk is een mix van romantiek en modernisme. In de jaren vijftig en zestig was hij actief in de abstracte kunst, wat hem in de jaren zeventig en tachtig een herwaarts keerpunt opleverde. Toch bleef hij ook in zijn latere jaren zijn romantische inslag behouden, wat duidelijk is in zijn naakten en landschappen. Zijn werk heeft een subtiele sensualiteit, een lichte en luchtige uitstraling, maar ook een diepe, emotionele impact.

In de jaren twintig schilderde Kelder nog figuren in een realistische stijl, maar later verlegde hij zijn focus naar de abstractie. In zijn latere werk, zoals de gouaches uit de jaren zeventig, is zijn kunst duidelijk te herkennen als een poging om eenvoud en zuiverheid te bereiken. Zijn werken zijn niet alleen visueel aantrekkelijk, maar ook emotioneel krachtig.

Invloed op het Haagse kunstleven

Toon Kelder was actief in het Haagse kunstleven, waar hij een belangrijke figuur werd. Hij werkte samen met andere kunstenaars, zoals Paul Citroen, Rein Draijer, en Co Westerik. Zijn werk was onderdeel van het Haagse kunstoverzicht dat in 1960 verscheen in het boek Keuze. Een keus uit het werk van Haagse beeldende kunstenaars. Hoewel hij niet in de eerste lijn stond, werd hij wel als een van de belangrijke kunstenaars van zijn tijd gezien.

De Haagse kunst was in de jaren zestig en zeventig actief en volledig met elkaar verbonden. Kelder was een van de kunstenaars die zich niet lieten beïnvloeden door de concurrentie, maar juist een eigen weg ging. Zijn werk was een uitdaging aan de kunstwereld, en hij stond bekend om zijn principes en zijn onafhankelijkheid.

De tentoonstelling “Romantisch modernist”

De tentoonstelling Toon Kelder. Romantisch modernist biedt een overzicht van het werk van deze vergeten kunstenaar. In deze tentoonstelling worden zowel zijn figuratieve als abstracte werken getoond, en wordt duidelijk dat Kelder een kunstenaar was die zijn eigen weg ging. De tentoonstelling toont hoe hij zijn kunst verder ontwikkelde, van de romantische naakten naar de abstracte gouaches.

De tentoonstelling is een herinnering aan het werk van Toon Kelder, en een poging om hem weer in het zonlicht te zetten. De stichting Toon Kelder zorgt ervoor dat zijn werk levend blijft, en de tentoonstelling is een belangrijk onderdeel daarvan.

De invloed van zijn vrouw en muze

Toon Kelder had een belangrijke partner in zijn vrouw, Alexandrine, die diende als muze en model voor veel van zijn werken. Ze was een charmante Indoeuropese schoonheid met grote donkere ogen, en ze was een onmisbaar onderdeel van zijn kunst. Ze modelde voor hem in de jaren voor de oorlog, en haar aanwezigheid is zichtbaar in zijn werken.

De relatie tussen Kelder en Alexandrine was een belangrijke bron van inspiratie. Ze gaf hem de kracht om te blijven schilderen, en ze was een steunpilaar in zijn kunstenaarsleven. Zelfs in zijn latere jaren, toen hij zich bezighield met de abstractie, bleef Alexandrine een belangrijk onderdeel van zijn werk.

Kelder en de kunstwereld

Toon Kelder’s werk werd geaccepteerd door verschillende musea en kunstverzamelaars. Zijn werken werden opgenomen in het Gemeentemuseum, en zelfs het New Yorkse MOMA nam in 1957 een van zijn sculpturen als geschenk aan. Kelder was een kunstenaar die door anderen werd gewaardeerd, en zijn werk had een sterke invloed op de kunstwereld.

Zijn werk werd niet alleen erkend door kunstverzamelaars, maar ook door kunstcritici. Cees Doelman, een van de belangrijkste kunstcritici van zijn tijd, beschreef het Haagse kunstleven als een opgewekt leven, waarin ook Kelder een rol speelde. Zijn werk wordt gezien als een bijdrage aan de moderne kunst, en zijn principes en onafhankelijkheid maakten hem tot een onmisbaar deel van de kunstwereld.

Samenvatting

Toon Kelder was een kunstenaar met principes, die zich niet liet beïnvloeden door de trend van zijn tijd. Zijn werk is een mengsel van romantiek en modernisme, en hij stond bekend om zijn onafhankelijkheid en zijn zoektocht naar zuiverheid en eenvoud in kunst. In de geschiedenis van de Nederlandse kunst is hij een figuur geweest die zijn eigen weg ging, en zijn werk blijft een belangrijk onderdeel van het Haagse kunstleven.

Bronnen

kunstenaar