Kelder isoleren en gebruiken: Wat moet je weten?

Published by Redactie on juli 11, 2025 | Category kelder

Een kelder is vaak een nuttige ruimte die zowel als opslagplaats als als leefruimte kan worden aangewend. In vele gevallen wordt de kelder echter niet volledig benut, doordat het vocht of de lage hoogte de toegang belemmeren. In sommige gevallen kan het isoleren van de kelder echter leiden tot een verhoogde bewoonbare oppervlakte, wat opnieuw de energieprestatie van de woning beïnvloedt. In dit artikel bespreken we de voordelen en nadelen van het isoleren van een kelder, de benodigde technieken en de impact op de energieprestatie (EPB). Daarnaast gaan we in op de vraag of een kelder in de toekomst als bewoonbare ruimte kan worden aangewend en wat de vereisten zijn voor een dergelijke omzetting.

Isoleren van de kelder: Wat is het verschil met een bewoonbare oppervlakte?

Een veel voorkomend probleem bij het isoleren van een kelder is het feit dat de energieprestatie (KI) van de woning kan stijgen. Hierbij gaat het vooral om de vraag of de kelder dan wel niet als bewoonbare oppervlakte wordt beschouwd. Volgens het gegeven uit bron [1], wordt een kelder pas als bewoonbare oppervlakte beschouwd als deze geïsoleerd en geventileerd wordt. Dit betekent dat een kelder die alleen als opslag gebruikt wordt, geen invloed heeft op de energieprestatie. Maar als er sprake is van isolatie en ventilatie, dan wordt de kelder als bewoonbare ruimte beschouwd, wat de KI kan verhogen.

Deze regelgeving is van belang voor zowel bouwprojecten als bij het verkopen van een woning. Voor wie een kelder wil omvormen tot een nuttige ruimte, is het belangrijk om te weten wat de gevolgen zijn van het isoleren en het verbeteren van de klimaatbeheersing.

Technieken voor het isoleren van een kelder

Het isoleren van een kelder kan op verschillende manieren gebeuren, afhankelijk van de situatie en de behoeften. Hieronder bespreiden we de meest voorkomende technieken:

1. Waterdichting van de muren

Een kelder is gevoelig voor vochtproblemen, waardoor het belangrijk is om de muren goed te waterdichten. Dit kan worden gedaan via een coating, zoals beschreven in bron [10]. Een coating is een snelle en efficiënte manier om de muren waterdicht te maken. Daarnaast kunnen scheuren en barsten in de muren worden opgevuld om vocht binnen te houden.

2. Isolatie van de vloeren en muren

De vloeren en muren van een kelder kunnen worden geïsoleerd om de temperatuur in de ruimte te verhogen. Dit kan bijvoorbeeld worden gedaan met Styrodur, een veelgebruikte isolatiemateriaal. In bron [7] wordt uitgelegd dat de vloerplaat ook langs buiten kan worden geïsoleerd, wat helpt om koudebruggen te vermijden. Dit is belangrijk om te voorkomen dat de kelder te koud blijft en om de energieprestatie te verbeteren.

3. Ventilatie en luchtverversing

Voor het isoleren van de kelder is ook ventilatie belangrijk. Een goed geregeld ventilatiesysteem zorgt ervoor dat de luchtvochtigheid onder controle blijft en schimmels worden voorkomen. In bron [8] wordt uitgelegd dat het belangrijk is om de kelder goed te ventileren, zodat de luchtvochtigheid niet te hoog raakt. Dit is vooral belangrijk als de kelder als praktijkruimte wordt gebruikt, waarbij een goede luchtkwaliteit van belang is.

4. Verwarming en warmte

Als de kelder wordt gebruikt als leefruimte, is het belangrijk om de ruimte op een comfortabele temperatuur te houden. Dit kan worden gedaan via vloerverwarming, zoals in bron [7] wordt genoemd. Een vloerverwarmingssysteem zorgt voor een gelijkmatige temperatuur en helpt bij het verminderen van koudebruggen.

De invloed op de energieprestatie

Een belangrijk punt bij het isoleren van de kelder is de invloed op de energieprestatie (KI). In bron [1] wordt uitgelegd dat het isoleren van een kelder de KI kan verhogen, omdat deze dan als bewoonbare oppervlakte wordt beschouwd. Dit heeft gevolgen voor de energiekosten, aangezien de woning dan als een groter gebouw wordt beoordeeld.

Wat betekent dit voor de bouwer?

Voor de bouwer is het belangrijk om bij het plannen van een kelder rekening te houden met de impact op de KI. Als de kelder niet als bewoonbare ruimte moet worden beschouwd, dan is het mogelijk om de isolatie beperkt te houden. Als de kelder echter als een nuttige ruimte moet worden aangewend, dan moet er wel voldoende isolatie worden toegepast, zodat de KI niet te veel stijgt.

Wat is de minimale hoogte voor een kelder om als bewoonbare ruimte te worden beschouwd?

Bij het omvormen van een kelder naar een bewoonbare ruimte is de hoogte van belang. In bron [9] wordt uitgelegd dat de nettohoogte van een kelder minstens 2,40 m moet zijn voor een bewoonbare ruimte. Dit is belangrijk, omdat de KI wordt bepaald op basis van de oppervlakte en de hoogte van de ruimte. Als de kelder te laag is, dan wordt deze niet als bewoonbare ruimte beschouwd, waardoor de KI niet stijgt.

Kelderhoogte en bouwvoorschriften

In bron [9] wordt ook genoemd dat de kelderhoogte van belang is voor de functionaliteit. Een kelder van 2,20 m is te krap voor een bewoonbare ruimte, terwijl een hoogte van 2,50 m ideaal is. In sommige gevallen is het mogelijk om de kelder iets hoger te maken, bijvoorbeeld door de vloer lager te leggen of de muren iets hoger te bouwen.

Kelder isoleren of niet? Wat is het meest efficiënt?

Een veel gestelde vraag is of het efficiënter is om de kelder te isoleren of niet. In bron [8] wordt uitgelegd dat het niet altijd nodig is om de kelder te isoleren, mits de temperatuur onder de grond constant is. In een betonkelder is de temperatuur vaak stabiel, waardoor er geen isolatie nodig is. Dit is vooral van belang voor praktijkruimtes, waarbij de temperatuur belangrijk is, maar de luchtvochtigheid niet.

Kosten en voordelen van isolatie

In bron [6] worden de kosten van het graven van een kelder en het aanbrengen van muren genoemd. De prijs voor het graven van de kelder bedraagt ongeveer 90 euro per m³, terwijl de prijs voor de wanden 650 euro per m³ is. Deze kosten kunnen variëren, afhankelijk van de locatie en de omstandigheden.

Het aanbrengen van isolatie kan dus ook aanzienlijke kosten veroorzaken. Het is daarom belangrijk om bij het plannen van een kelder te bepalen of de isolatie noodzakelijk is of niet.

Kelder gebruiken als leefruimte

Een kelder kan zowel als opslagplaats als als leefruimte worden gebruikt. In bron [5] wordt uitgelegd dat een kelder ideaal is voor hobbykamers, speelruimtes of zelfs een thuisbioscoop. Maar hiervoor moet de kelder wel droog zijn. Dit is belangrijk, omdat vochtige kelders schimmels en mufheid kunnen veroorzaken, wat de leefkwaliteit negatief beïnvloedt.

Wat moet je weten bij het gebruiken van een kelder als leefruimte?

Bij het omvormen van een kelder naar een leefruimte zijn er een aantal dingen die je moet weten:

De kelder moet goed worden geïsoleerd en geventileerd.
De vloeren en muren moeten waterdicht zijn.
De temperatuur moet comfortabel zijn.
De kelder moet voldoen aan de bouwvoorschriften voor bewoonbare ruimtes.

Conclusie

Het isoleren van een kelder kan zowel voordelen als nadelen hebben, afhankelijk van de situatie. De invloed op de energieprestatie is een belangrijk punt, aangezien een geïsoleerde kelder als bewoonbare oppervlakte kan worden beschouwd. Daarnaast is de hoogte van de kelder van belang voor de functionaliteit en het gebruik als leefruimte. Het is belangrijk om bij het plannen van een kelder rekening te houden met de kosten, de bouwvoorschriften en de toekomstige gebruiksmogelijkheden.