Kelders en bouwvoorschriften: Wat moet je weten?

Published by Redactie on juli 11, 2025 | Category kelder

Kelders vormen een belangrijk onderdeel van de bouw van woningen, zowel in de bebouwde kom als in het buitengebied. In de bronnen die beschikbaar zijn, worden verschillende aspecten van kelders behandeld, waaronder de toegankelijkheid, de bouwvoorschriften, de regelgeving, en de praktische toepassing in de bouw. In dit artikel worden de belangrijkste feiten, regels en aanbevelingen uit de bronnen besproken, met een nadruk op de bouwvoorschriften en het gebruik van kelders in woningen.

Kelders en bouwvoorschriften

Kelders onder woningen zijn op grond van de bestemmingsplannen zonder meer toegestaan, zowel binnen als buiten de bebouwde kom. Dit geldt zolang de kelder zich volledig onder de woning bevindt en geen ruimtelijke impact heeft. In de bron wordt aangegeven dat een kelder over het algemeen niet van invloed is op de bouwmogelijkheden bovengronds. Het meten van de inhoud begint namelijk vanaf de bovenkant van de begane grondvloer. Kelders die groter zijn dan de woning of die gedeeltelijk buiten de woning liggen, worden eveneens toegestaan, mits de situering niet in een tuinbestemming valt. In dat geval is er sprake van een bouwverbod, tenzij er een vrijstelling wordt verleend.

In het geval van kelders onder woningen wordt aangegeven dat de bouwtechnische eisen voldaan moeten worden. Deze eisen vormen vaak een beperking voor het gebruik van de kelder, maar de regels zelf worden niet aangetast. Bouwen in de grond onder de woning is toegestaan, zolang de bouwvoorschriften worden nageleefd.

Bouw en locatie: Wat als de kelder zich buiten de woning bevindt?

Als de kelder zich buiten de woning bevindt, maar toch onder de grond is geplaatst, dan is het belangrijk om de locatie van de kelder nauwkeurig te bepalen. Als een deel van de kelder in de erfbestemming van de woning valt, is het geen probleem. Ook in de erfbestemming mag namelijk op en in de grond gebouwd worden. Hooguit zou voor de functie gebruik moeten worden gemaakt van een vrijstelling uit hetzelfde bestemmingsplan.

Als de kelder zich in de "tuin"-bestemming bevindt, dan is er een verbod op bouwen. Dit geldt ook voor kelders, want in dat geval is het verboden te bouwen op of in de grond. In het buitengebied, waar geen onderscheid is tussen wonen, tuinen en erven, mag binnen het gehele vlak van de woonbestemming een kelder worden gemaakt. Deze telt echter niet mee voor de inhoud van de woning. Als de kelder als bijgebouw zou worden bestempeld, dan zou deze bij een formele benadering als oppervlakte bijgebouw meetellen en van invloed zijn op de hoeveelheid die dan nog bovengronds mag worden neergezet.

Kelders en de invloed op de bouw

Kelders die onder de woning liggen, kunnen invloed hebben op de bouw, met name als de kelder boven de grond uitkomt. In dat geval telt de kelder mee voor de hoogte van het gebouw. Het meten van de hoogte van een gebouw begint namelijk vanaf peil/maaiveld. In de regel, bij analoge toepassing van voorschriften, behoeft de kelder ook niet als bouwlaag te worden gezien (het tellen van de bouwlagen begint ook vanaf peil), tenzij er in de kelder kantoorruimte wordt gerealiseerd.

De plaats van kelders wordt net als de plaats van gebouwen bepaald door de geldende bebouwingsgrenzen. Dit betekent dat de kelder zich aan de voorwaarden van het bestemmingsplan moet houden. Ook bij kantoren en bedrijven zijn kelders toegestaan. In veel gevallen worden ze als parkeerkelder ook gepromoot.

Praktische aanpak bij het bouwen van een kelder

Bij het bouwen van een kelder is het belangrijk om rekening te houden met de technische eisen. Bijvoorbeeld, als de kelder zich onder de grond bevindt, dan is het belangrijk om te zorgen dat de muren waterdicht zijn. Dit kan gerealiseerd worden door het gebruik van waterdichte materialen of het aanbrengen van een waterdicht schilderij. Ook is het belangrijk dat de kelder goed geventileerd wordt, zodat vochtproblemen kunnen worden voorkomen.

In bron 8 wordt aangegeven dat de muren van de kelder onderaan los kunnen gaan, waardoor vocht in de kelder kan terechtkomen. Daarnaast kan de vloer van de kelder zweet, wat wijst op optrekkend vocht. Hierbij kan het handig zijn om de kelder muren te stucen of andere materialen te gebruiken die vocht tegen kunnen houden. Daarnaast kan het aanbrengen van een extra ventilatie in de kruipruimte helpen om de luchtvochtigheid in de kelder te verlagen.

Advies bij problemen met grondwater

Bij problemen met grondwater is het belangrijk om actief in te grijpen. In bron 7 wordt aangegeven dat grondwater kan leiden tot vochtproblemen in de kelder. Dit kan worden herkend aan bruine vlekken op de muren, loslaten van het behang, scheuren en barsten in gipsplaten, of vochtige en natte kelders. Om dit te voorkomen, is het belangrijk om het grondwater goed op te vangen en weg te leiden. Dit kan door het aanbrengen van een goot of het plaatsen van een pomp in de kelder. Deze ‘rioolwaterpomp’ pompt het water vanuit de kelder terug in het riool.

Bij het omgaan met grondwater is het belangrijk om te weten dat het grondwater tijdelijk hoger of lager kan staan, afhankelijk van het weer en bouwactiviteiten. Schommelingen van het grondwater zijn normaal, maar het is belangrijk dat het grondwater niet te hoog en niet te laag staat. Anders kunnen funderingen gaan rotten en huizen verzakken.

Kelders en de toekomst

De toekomst van kelders is niet alleen afhankelijk van de bouwvoorschriften, maar ook van de toepassing in de praktijk. In sommige gevallen worden kelders gebruikt als opslagruimte, terwijl ze in andere gevallen ook als woonruimte kunnen worden aangewend. In het geval van een kelder die in de toekomst als woonruimte kan worden gebruikt, is het belangrijk om rekening te houden met de bouwvoorschriften en de toezeg van de overheid.

Conclusie

Kelders vormen een belangrijk onderdeel van de bouw van woningen. Zij zijn op grond van de bestemmingsplannen toegestaan, mits de bouwvoorschriften worden nageleefd. Bij het bouwen van een kelder is het belangrijk om rekening te houden met de technische eisen, zoals waterdichte muren en goede ventilatie. Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met de invloed van grondwater op de kelder. In het geval van problemen met grondwater is het belangrijk om actief in te grijpen, zodat vochtproblemen kunnen worden voorkomen.

Kelders en bouwvoorschriften: Wat moet je weten?