De oosterse kelder: een verhaal van gevangenheid en herstel

Published by Redactie on juli 12, 2025 | Category kelder

De zaak van Josef Fritzl is een van de gruwelijkste gevallen van seksueel misbruik en gevangenheid in de geschiedenis van Oostenrijk. Het verhaal van zijn dochter Elisabeth, die gedurende 24 jaar in een kelder werd opgesloten, en de zeven kinderen die ze in die periode kreeg, is een tragisch voorbeeld van de ernst van zulke situaties. In dit artikel zullen we het verhaal van de kelderkinderen onderzoeken, met aandacht voor de bouw en de omstandigheden van de kelder, de behandeling van de slachtoffers, en de maatregelen die zijn genomen om de situatie te herstellen.

De bouw en structuur van de kelder

De kelder waar Elisabeth en haar kinderen gedurende jaren werden opgesloten, was niet zo ongeveer een simpel souterrain. Volgens de bronnen was het een goed geïsoleerde ruimte met een aparte was-, kook- en slaapkamer. Er was een toilet, een wasmachine en een koelkast. De ingang was geregeld met een stalen deur die alleen met een elektronische code kon worden geopend, die alleen door Fritzl werd gekend. De deur was zo goed geïsoleerd dat er geen daglicht binnenkwam, en de ruimte was extreem goed beveiligd. Bij een brandinspectie in 1999 was de deur niet ontdekt.

De kelder was ook voorzien van een systeem dat bedoeld was om te voorkomen dat de gevangenen ontsnapten. Fritzl had gesproken over een systeem dat de deur zou elektrocuteren en gif zou verspreiden als ze probeerden te ontsnappen. Dit was een manier om de gevangenen te laten weten dat ontsnappen onmogelijk was.

De levensomstandigheden in de kelder

De levensomstandigheden in de kelder waren extreem slecht. Elisabeth had geen toegang tot medische hulp, en de kinderen werden in de kelder geboren zonder enige medische ondersteuning. Fritzl liet haar de kinderen in de kelder ter wereld brengen. Drie van deze kinderen werden door hem en zijn vrouw Rosemarie opgevoed. Ze werden 'te vondeling gelegd' voor de huisdeur opdat Rosemarie ze zou vinden, telkens vergezeld van een brief van Elisabeth met de mededeling dat het haar kind was en het verzoek niet naar haar op te zoeken maar voor haar kindje te zorgen.

Eén kind, Michael, de helft van een tweeling, overleed enkele dagen na de geboorte. Het lijkje van Michael werd door Fritzl verbrand in een oven. De andere drie kinderen (Kerstin, Stefan en Felix) bleven met Elisabeth gevangen in de kelder. Zij kwamen nooit naar buiten en gingen dus niet naar school. Alleen door de televisie wisten ze iets van de buitenwereld af.

De ontdekking en de vrijlating

De zaak kwam aan het licht toen Kerstin, het oudste (klein)kind in de kelder, ernstig ziek werd. Elisabeth wist haar vader ervan te overtuigen dat de inmiddels bewusteloze Kerstin naar het ziekenhuis moest. Omdat Josef Fritzl Kerstin niet alleen kon dragen, moest Elisabeth helpen en zo kwam zij op 19 april 2008 voor het eerst in 24 jaar buiten. Vervolgens werd ze weer opgesloten bij haar zoons Stefan (18) en Felix (6).

Kerstin werd direct opgenomen op de intensive care. Zij had een door Josef Fritzl aan Elisabeth gedicteerde brief bij zich, waarin Elisabeth verklaarde de moeder te zijn en Kerstin bij de grootouders te hebben gebracht voor medische hulp, een verhaal zoals Josef Fritzl dat al eerder had gebruikt om drie andere kinderen van Elisabeth naar de "bovenwereld" te kunnen brengen.

De behandeling en herstel

Na hun vrijlating kregen Elisabeth, Rosemarie, Stefan, Felix en de drie bovengronds opgegroeide kinderen Lisa (16), Monika (15) en Alexander (12) opvang in een aparte vleugel van Landesklinikum Mostviertel Amstetten. Kerstin werd tot 15 mei 2008 in een kunstmatige coma gehouden en Elisabeth, Stefan en Felix werden zeer voorzichtig aan daglicht en grotere ruimtes blootgesteld. De toestand van Kerstin verbeterde licht.

Tijdens Pinksteren verscheen er een interview met Elisabeth Fritzl in de Daily Mirror en de Daily Mail. Berthold Kepplinger gaf aan dat de bevrijde familie nog enkele maanden in het Landesklinikum Mostviertel Amstetten zou blijven. Van de familie Fritzl waren Kerstin (coma), Rosemarie (hartproblemen) en Stefan (apathie) er het ergst aan toe.

Lisa, Monika en Alexander gingen in september 2008 weer naar school. Op 10 juni 2008 werd in diverse media gemeld dat de oudste dochter Kerstin het ziekenhuis had verlaten en zich bij haar familie had gevoegd. De behandelende artsen verwachtten dat ze zich volledig zou kunnen herstellen van haar levenslange opsluiting. Zij en haar oudste broer Stefan zouden volgens de artsen echter vermoedelijk het langst de naweeën van hun gevangenschap ondervinden.

De straf en de herstelmaatregelen

In maart 2009 werd Josef Fritzl veroordeeld tot levenslang. Hij werd opgesloten in een zwaarbeveiligd psychiatrisch forensisch centrum. Na 15 jaar ziet het er naar uit dat hij naar een gewone, minder streng beveiligde gevangenis zal worden overgeplaatst. Zijn advocate zou hem uiteindelijk in een gewoon woonzorgcentrum willen krijgen. Volgens een psychiatrisch onderzoek dat ze had aangevraagd, lijdt de 88-jarige Fritzl, die zijn naam liet veranderen naar Mayrhoff, aan beginnende dementie en vormt hij niet langer een gevaar voor de samenleving.

Elisabeth Fritzl en haar kinderen hebben na hun vrijlating een jaar lang psychologische bijstand gekregen. Ze kregen een nieuwe naam en verhuisden naar een geheime locatie.

De maatregelen om de situatie te herstellen

Conclusie

De zaak van Josef Fritzl is een tragisch voorbeeld van de ernst van seksueel misbruik en gevangenheid. Het verhaal van de kelderkinderen en de omstandigheden van de kelder laten zien hoe ernstig dergelijke situaties kunnen zijn. De behandeling van de slachtoffers en de maatregelen die zijn genomen om de situatie te herstellen tonen aan dat er sprake is van een ernstige situatie die zorg nodig heeft. De zaak van Fritzl is een herinnering aan de noodzaak om zulke situaties te voorkomen en de juiste maatregelen te nemen om slachtoffers te helpen.

Bronnen

dochter