Opdrijving van kelders: oorzaken, oplossingen en bouwvoorschriften

Published by Redactie on juli 12, 2025 | Category kelder

De opdrijving van kelders is een veelvoorkomend probleem, vooral bij woningen met een lage ligging of in gebieden met een hoog grondwaterpeil. Dit verschijnsel kan leiden tot lichte zettingen in het gebouw, zoals scheeflopen van kozijnen, en kan vochtproblemen veroorzaken. In deze artikel worden de oorzaken van opdrijving van kelders, de gevolgen, technische maatregelen en aanbevelingen besproken, gebaseerd op de informatie uit de bronnen.

Oorzaken van opdrijving van kelders

Een kelder kan opdrijven wanneer de opwaartse druk van het grondwater groter is dan het gewicht van de constructie. Dit kan optreden bij hoge grondwaterstanden, bijvoorbeeld tijdens regenbuien of bij winterse perioden met veel neerslag. De druk van het grondwater oefent kracht uit op de vloer en wanden van de kelder, waardoor de constructie omhoog kan gaan. In het geval van een kelder met een fundering op staal, kan dit extra risico's met zich meebrengen, omdat de constructie minder zwaar is dan bij een betonnen fundering.

In de bronnen wordt aangegeven dat het opdrijven van een kelder kan leiden tot lichte zettingen in het gebouw. Bijvoorbeeld, bij een kelder van 65 cm diep en een fundering op staal kan het opdrijven van de kelder leiden tot zettingen in het pand, zoals lichte scheefstand in kozijnen. Dit is echter niet verontrustend, mits de kelder goed is geïsoleerd en de constructie aan de vereisten voldoet.

Gevolgen van opdrijving van kelders

De gevolgen van opdrijven van een kelder kunnen variëren, afhankelijk van de mate van opdrijven en de constructie van de kelder. Het opdrijven van een kelder kan leiden tot lichte zettingen in het gebouw. Dit kan bijvoorbeeld leiden tot scheeflopen van deuren en ramen. In het geval van een kelder die opdrijpt, kan dit ook leiden tot vochtproblemen, omdat het grondwater de kelder binnenkomt. Dit is vooral het geval bij kelders die niet goed zijn geïsoleerd of die geen waterdichte constructie hebben.

In sommige gevallen kan het opdrijven van een kelder ook leiden tot schade aan de fundering. In de bronnen wordt aangegeven dat kelders die op staal zijn gefundeerd, in bepaalde gevallen extra maatregelen nodig hebben om opdrijven te voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld het aanbrengen van een grotere opdrijfflens zijn of het gebruiken van een kelder in zware uitvoering.

Oplossingen voor opdrijven van kelders

Er zijn verschillende oplossingen om opdrijven van kelders te voorkomen of te beheersen. De belangrijkste oplossingen zijn:

1. Isolatie op de bodem van de kelder

Het aanbrengen van isolatie op de bodem van de kelder helpt om het vocht van de bodem af te weren en kan ook helpen om het opdrijven van de kelder te beperken. In een voorbeeld wordt aangegeven dat het aanbrengen van 10-20 cm isolatieschelpen op de bodem van de kelder een mogelijke oplossing kan zijn.

2. Dikkere betonvloer

Het aanbrengen van een dikkere betonvloer kan bijdrragen aan het verhogen van het gewicht van de kelder. Dit helpt om het opdrijven te beperken, mits het verschil tussen de opwaartse en neerwaartse belasting relatief klein is. In de bronnen wordt ook aangegeven dat het gebruik van trekpalen een mogelijke oplossing kan zijn, mits de kelder niet te zwaar is. Dit is echter een duurdere oplossing, waardoor het meestal pas wordt overwogen als andere opties niet werken.

3. Constructieve maatregelen

Er zijn verschillende constructieve maatregelen die kunnen worden genomen om opdrijven van kelders te voorkomen. Hierbij kan worden gedacht aan het aanbrengen van een grotere opdrijfflens of het aanbrengen van een betonnen vloer met een groter gewicht. Ook kan het gebruik van trekpalen nodig zijn, mits de kelder niet te zwaar is.

Technische berekening van opdrijving

Bij het bouwen van een kelder is het uitvoeren van een opdrijfberekening van cruciaal belang. Deze berekening helpt om te bepalen of de constructie voldoende stabiel is en of de kelder kan opdrijven onder invloed van grondwater. In de bronnen wordt aangegeven dat bij de berekening van een kelder spelen verschillende belastingen een rol. De belangrijkste zijn het eigen gewicht van de keldervloer, het eigen gewicht van de kelderwanden, de blijvende bovenbouwbelasting en de opwaartse belasting van het grondwater.

Bijvoorbeeld, het eigen gewicht van de keldervloer wordt berekend door de afmetingen (10 m x 20 m) te vermenigvuldigen met de dikte (0,4 m) en het gewicht van beton (25 kN/m³). Hieruit volgt een belasting van 2000 kN. Het eigen gewicht van de kelderwanden wordt berekend door de omtrek van de wanden (2 x 10 m + 2 x 20 m) te vermenigvuldigen met de hoogte (4 m), de dikte (0,3 m) en het gewicht van beton (25 kN/m³), wat leidt tot 1800 kN. De blijvende bovenbouwbelasting wordt berekend door de lengte van de wanden (2 x 20 m en 2 x 10 m) te vermenigvuldigen met de belasting per meter (40 kN/m en 20 kN/m), wat 2000 kN oplevert. De opwaartse belasting van het grondwater wordt berekend door de verschillen in grondwaterstanden en de afmetingen van de kelder in aanmerking te nemen.

De berekening toont aan of het evenwicht voldoet of niet. Als het evenwicht niet voldoet, zijn er verschillende opties om dit op te lossen. Het dikker maken van de betonvloer levert niet altijd het gewenste resultaat. Het toepassen van zwaar beton of een oor zijn wel goede opties en kunnen bij geringe verschillen tussen opwaartse en neerwaartse belasting een uitkomst bieden. Bij grote verschillen tussen opwaartse en neerwaartse belasting moeten trekpalen worden toegepast.

Isolatie en ventilatie in de kelder

Isolatie is van belang om het vocht in de kelder te beheersen. De mate van isolatie is afhankelijk van het gewenste gebruik van de kelder. Bijvoorbeeld, bij gebruik als wijnkelder of opslagruimte is isolatie van de kelderwand aan de buitenzijde in principe niet echt nodig. Maar bij gebruik als werkruimte, als kantoorruimte of als woonruimte, dient de kelder meestal verwarmd en goed geïsoleerd te worden. Isolatie bij voorkeur aan de buitenzijde van de kelder zodat de wanden in ieder geval de koude niet doorlaten.

Ventilatie is eveneens van belang voor het voorkomen van condensvorming en vochtproblemen. Niet alleen nodig voor verse lucht voor de degenen die zich (tijdelijk) in de kelder bevinden, maar ook om eventuele condensvorming te vermijden. Voor een probleemloos gebruik van de kelder is goede ventilatie van essentieel belang!

Opbouw van een kelder

Bij de opbouw van een kelder is het belangrijk om rekening te houden met de constructieve maatregelen tegen opdrijven. De opdrijfberekening is hierbij van cruciaal belang. Bijvoorbeeld, bij het bouwen van een kelder is het uitvoeren van een opdrijfberekening van cruciaal belang. Deze berekening helpt om te bepalen of de constructie voldoende stabiel is en of de kelder kan opdrijven onder invloed van grondwater. In de bronnen wordt aangegeven dat bij de berekening van een kelder spelen verschillende belastingen een rol. De belangrijkste zijn het eigen gewicht van de keldervloer, het eigen gewicht van de kelderwanden, de blijvende bovenbouwbelasting en de opwaartse belasting van het grondwater.

Conclusie

Opdrijving van kelders is een veelvoorkomend probleem, vooral bij woningen met een lage ligging of in gebieden met een hoog grondwaterpeil. Dit verschijnsel kan leiden tot lichte zettingen in het gebouw en kan vochtproblemen veroorzaken. Er zijn verschillende oplossingen om opdrijven van kelders te voorkomen of te beheersen, waaronder het aanbrengen van isolatie, het aanbrengen van een dikkere betonvloer en constructieve maatregelen. Bij het bouwen van een kelder is het belangrijk om rekening te houden met de opdrijfberekening en de benodigde maatregelen om opdrijven te voorkomen.

Bronnen

opdrijven