De Geschiedenis van Agentschapsgebouwen en Uitgaansleven in Heerlen

Published by Redactie on juli 12, 2025 | Category kelder

De beschikbare bronnen bieden een fragmentarisch, maar interessant beeld van de geschiedenis van gebouwen die door de Nederlandse Bank (DNB) zijn gebruikt in Heerlen en omgeving, en tegelijkertijd een inkijk in het uitgaansleven van de stad in de tweede helft van de 20e eeuw. De informatie is verspreid en vaak gericht op de bouwgeschiedenis van de bankgebouwen, maar er zijn ook verwijzingen naar lokale uitgaansgelegenheden en sociale ontwikkelingen. Een samenhangend verhaal over een "oude kelder" in de "Stomp" (een lokale benaming) is niet direct te reconstrueren uit de bronnen, maar de beschikbare data maakt het mogelijk een overzicht te geven van de evolutie van de gebouwen en de context waarin ze zich bevonden.

De Evolutie van DNB-gebouwen in Heerlen

De geschiedenis van de DNB-gebouwen in Heerlen is complex en gekenmerkt door frequente verhuizingen, verbouwingen en aankopen. De eerste vestiging dateert uit 1892, toen het agentschap werd gehuisvest in een gehuurd pand aan de Nieuwe Markt. Dit pand werd in 1895 opgezegd, waarna in 1898 een pand aan de Koestraat werd aangekocht en verbouwd naar ontwerp van architect Koch. In 1917 werd een aangrenzend pand aan de Koestraat 24 gekocht en verbouwd door architectenbureau Ed. Cuypers.

Deze gebouwen ondergingen in de loop der jaren diverse verbouwingen en uitbreidingen. In 1922 werd een ondergrondse kluis gebouwd. Tussen 1958 en 1961 vond een grootschalige verbouwing plaats. In de jaren zestig en zeventig volgden verdere aankopen en verbouwingen, waaronder de aankoop van percelen aan de Blijmarkt en Potgietersingel, en de bouw van een nieuw agentschap dat in 1970 werd geopend naar ontwerp van R.H. Fledderus. In 1985 werd een nieuw gebouw in gebruik genomen aan de Ampèrestraat 2, ontworpen door J. Abma.

De bronnen vermelden ook diverse verkooptransacties van gebouwen en percelen, waaronder de verkoop van panden aan de Heul, de Koestraat, de Westerweg en het Hereplein. Deze transacties illustreren de dynamische aard van het vastgoedbezit van de DNB in Heerlen.

Bouwtechnische Aspecten en Uitdagingen

De documenten geven inzicht in de bouwtechnische uitdagingen waarmee de DNB te maken had. Zo wordt in een rapport uit 1956 melding gemaakt van waterschade aan de Bijbank, veroorzaakt door hoog water van de Maas. Om verdere schade te voorkomen, werden vloeddeuren en een stalen plaat geplaatst om de ventilatieopeningen af te sluiten. In 1961 werden wijzigingen aan de gevels uitgevoerd in verband met de ophoging van de Maasboulevard.

De bouwtekeningen die bij de documenten zijn gevoegd, bieden gedetailleerde informatie over de constructie en indeling van de gebouwen. Deze tekeningen zijn echter niet toegankelijk voor analyse binnen de beperkingen van deze opdracht.

Heerlen's Uitgaansleven in de Jaren '60 en '70

Naast de bouwgeschiedenis van de DNB-gebouwen, bieden de bronnen een interessant inkijkje in het uitgaansleven van Heerlen in de jaren zestig en zeventig. Verschillende uitgaansgelegenheden worden genoemd, waaronder "De Ouwe Stomp", "Femina", "Sanssouci", "Le Baroq", "Shangri-La" en "Nor".

"De Ouwe Stomp" wordt beschreven als een populaire plek met een lange bar en verschillende ruimtes, waar men kon dansen en natafelen. "Femina" wordt genoemd als een tussenstop op weg naar meer spannende uitgaansgelegenheden. "Sanssouci" lag vlak voor de spoorwegovergang naar de Willemstraat en was een plek waar men zonder zorgen kon rondhangen.

"Le Baroq" in de Geleenstraat was een typisch jongerencafé met een obscuur interieur en een "ruige" sfeer. "Shangri-La" stond bekend om zijn donkere interieur, pompende funk- en soulmuziek en de aanwezigheid van militairen.

De bronnen suggereren dat het uitgaansleven in Heerlen in die tijd divers en levendig was, maar ook geassocieerd werd met risico's en problemen, zoals drugshandel en prostitutie. Er wordt melding gemaakt van een toename van het harddruggebruik in de Oostelijke Mijnstreek, en Heerlen werd in de jaren zeventig zelfs de gemeente met het grootste aantal drugsdoden van Nederland.

Patronaten en Jeugdclubs

In de jaren zestig en zeventig speelden patronaten en jeugdclubs een belangrijke rol in het sociale leven van de Heerlense jeugd. Deze gelegenheden werden vaak gesubsidieerd door de kerken en boden een alternatief voor de commerciële uitgaansgelegenheden. Het TBC (Trefcentrum Bernardinus – Claracollege) was een voorbeeld van een dergelijk patroonaat, waar men kon dansen, vrijen en deelnemen aan activiteiten onder toezicht van de paters.

Sociale Veranderingen en Generatieconflicten

De bronnen suggereren dat de jaren zestig en zeventig een periode van sociale veranderingen en generatieconflicten was. Ouders waren vaak bezorgd over het uitgaansleven van hun kinderen en verboden hen soms bepaalde gelegenheden te bezoeken. Er was een kloof tussen de traditionele waarden van de oudere generatie en de meer liberale opvattingen van de jongere generatie.

De "Kelder" in de Stomp: Een Onopgelost Mysterie

Hoewel de zoekopdracht specifiek verwees naar een "oude kelder" in de "Stomp", levert de beschikbare data geen concrete informatie over een dergelijke kelder. De bronnen vermelden wel "De Ouwe Stomp" als een populaire uitgaansgelegenheid, maar er wordt geen melding gemaakt van een kelderruimte. Het is mogelijk dat de kelder een lokale legende is, of dat de informatie over de kelder niet in de geraadpleegde bronnen is opgenomen.

Conclusie

De beschikbare bronnen bieden een fragmentarisch beeld van de geschiedenis van de DNB-gebouwen in Heerlen en het uitgaansleven van de stad in de jaren zestig en zeventig. De gebouwen ondergingen in de loop der jaren diverse verbouwingen, uitbreidingen en verkooptransacties. Het uitgaansleven was divers en levendig, maar ook geassocieerd met risico's en problemen. De zoektocht naar informatie over een "oude kelder" in de "Stomp" leverde geen concrete resultaten op. De bronnen benadrukken de complexiteit van de stedelijke ontwikkeling en de sociale veranderingen die Heerlen in de tweede helft van de 20e eeuw heeft doorgemaakt.

Bronnen

oude
stomp