Historische Kelders en Restauratie in Deventer: Van Middeleeuwse Opslag tot Moderne Sociëteitsruimte

Published by Redactie on juli 12, 2025 | Category kelder

Deventer herbergt een rijke geschiedenis, zichtbaar in haar architectuur en de verhalen die haar gebouwen vertellen. Deze geschiedenis komt tot uiting in de restauratie en herbestemming van oude structuren, zoals de middeleeuwse kelder onder Logegebouw Deventer. Deze kelder, daterend uit 1436, is een voorbeeld van hoe historische ruimtes kunnen worden getransformeerd tot moderne, functionele locaties, terwijl de authentieke kenmerken behouden blijven. Dit artikel belicht de restauratie van deze kelder, de uitdagingen die daarbij komen kijken, en de bredere context van het werken met oude bouwmaterialen en historische panden in Deventer en daarbuiten.

De Geschiedenis van de Kelder

De kelder onder het Logegebouw Deventer heeft een lange en bewogen geschiedenis. Oorspronkelijk onderdeel van het pand ‘Het Ossenhoofd’, bleef de kelder na het oorlogsbombardement decennialang vol puin liggen, tot 1968. Toen werd besloten de ruimte op te ruimen en in te richten als een sociëteitsruimte met een bar. De oorspronkelijke middeleeuwse gewelven werden echter niet teruggeplaatst. In 2008 werd een renovatie uitgevoerd waarbij vloerverwarming werd aangebracht, wat een oplossing bood voor het vochtprobleem dat inherent is aan kelders. De kelder is 50 m² groot en biedt ruimte aan ongeveer 50 personen. Naast de kelder werden aangrenzende ruimtes ingericht met een invalidentoilet en een kleine vergaderruimte. De kelder is bereikbaar via een trap of lift, en er is ook directe toegang via de parkeerplaats.

Restauratie en Uitdagingen

De restauratie van de kelder in het Logegebouw Deventer illustreert de complexiteit van het werken met historische structuren. Het verwijderen van puin na de oorlog was de eerste stap, gevolgd door de inrichting als sociëteitsruimte. Een belangrijke uitdaging was het aanpakken van het vochtprobleem, wat uiteindelijk werd opgelost door de installatie van vloerverwarming. Een latere uitdaging betrof geluidsoverlast voor de buurvrouw, veroorzaakt door een geluidslek in de danskelder. Dit werd geprobeerd te verhelpen door een extra geluidsisolerende laag aan te brengen, maar het probleem bleef bestaan, met name bij muziek met veel bas. Uiteindelijk werd de kelder omgevormd tot een lounge- en rookruimte. Ook het ventilatiesysteem bleek problematisch en vereiste verdere aandacht.

Oude Bouwmaterialen: Een Breed Assortiment

De interesse in oude bouwmaterialen is groeiende, en bedrijven zoals ‘t Achterhuis in Udenhout spelen hierop in door een breed assortiment aan te bieden. Dit assortiment omvat metselstenen, deuren, vloeren en schouwen. Het bedrijf beschikt over een uitgebreide collectie, zowel online als in de showroom, met duizenden oude materialen. Naast traditionele materialen biedt ‘t Achterhuis ook antieke portieken, ingangen, deuromlijstingen en natuurstenen zuilen aan. Ook oude trappen, traptreden, en spiltrappen zijn verkrijgbaar. Het gebruik van oude bouwmaterialen draagt bij aan authenticiteit en duurzaamheid in bouwprojecten.

De Waarde van Historisch Bouwen

Historisch bouwen met oude materialen geeft projecten karakter en een verhaal. Het gebruik van authentieke deuren, stalramen, traptreden en bouwstenen uit historische panden creëert een unieke sfeer. Dit type bouwbenadering wordt steeds populairder, omdat het een duurzame manier van bouwen bevordert en een gevoel van verbinding met het verleden creëert. Het herleven van oude materialen in nieuwe projecten geeft ze een tweede leven en draagt bij aan het behoud van cultureel erfgoed.

De Oude Kerk in Amsterdam: Een Voorbeeld van Behoud en Herbestemming

Een ander voorbeeld van het behoud en de herbestemming van een historisch gebouw is de Oude Kerk in Amsterdam. Deze kerk, daterend uit 1213, is het oudste gebouw van de stad en is door de eeuwen heen getransformeerd van een eenvoudige houten kapel tot een indrukwekkende stenen kerk. De Oude Kerk combineert nu historische verhalen en architecturale pracht met hedendaagse kunst. De kerk is een laatste rustplaats voor duizenden Amsterdammers, waaronder Saskia van Rijn, de vrouw van Rembrandt. De restauraties van de Oude Kerk, die begonnen in 1951 en doorliepen tot 2013, waren noodzakelijk vanwege problemen met de fundering. De kerk herbergt ook een prachtig orgel uit 1728 en een historische preekstoel uit 1640.

Taal en Betekenis van "Oud"

Het woord "oud" heeft verschillende betekenissen en nuances, afhankelijk van de context. In de Nederlandse taal kan "oud" verwijzen naar iets dat niet nieuw is, dat enige tijd geleden is vervaardigd of gebruikt, of dat tot een vroeger tijdperk behoort. Verschillende dialecten kennen ook specifieke termen voor "oud", zoals "auwt" in het Limburgs en "oale" in het Achterhoeks. De betekenis van "oud" kan ook variëren in specifieke domeinen, zoals de wijnindustrie, waar "oud" verwijst naar wijnen die op fles zijn gerijpt.

Uitgaansleven in Deventer: Een Blik op het Verleden

De verhuizing van het COC-café in Deventer van de Assenstraat naar de Brink in 2005 leidde tot een verbouwing en herinrichting van de ruimte. Tijdens deze verbouwing werd gekozen voor een sfeer die ‘hedendaags/multifunctioneel’ was, met warme tinten en strakke lijnen. Een geplande trapverbinding tussen de bovenbar en de kelder moest echter worden verwijderd op last van de brandweer. De eerste fase van de verbouwing werd uitgevoerd door een aannemer, terwijl de inrichting werd verzorgd door vrijwilligers van het COC. Tijdens de verbouwing moest het COC tijdelijk onderdak vinden elders. Een anekdote uit die periode is de schuimparty die in het oude COC-café werd gehouden vlak voor de sluiting voor de verbouwing.

Technische Aspecten van Restauratie

Restauraties van historische gebouwen vereisen vaak specifieke technische kennis en aandacht voor detail. Zoals in het geval van de kelder in het Logegebouw Deventer, kan het aanpakken van vochtproblemen een uitdaging zijn. De installatie van vloerverwarming bleek een effectieve oplossing, maar het is belangrijk om de impact van dergelijke ingrepen op de historische structuur zorgvuldig te overwegen. Ook geluidsisolatie en ventilatie kunnen problematisch zijn in oude gebouwen, en vereisen vaak creatieve oplossingen. De Oude Kerk in Amsterdam ondervond problemen met de fundering, wat leidde tot een langdurige restauratieperiode van 24 jaar.

Conclusie

De restauratie van historische gebouwen, zoals de kelder in het Logegebouw Deventer en de Oude Kerk in Amsterdam, is een complex proces dat zowel technische expertise als respect voor het verleden vereist. Het gebruik van oude bouwmaterialen draagt bij aan authenticiteit en duurzaamheid, terwijl het herbestemmen van historische ruimtes nieuwe mogelijkheden creëert. De uitdagingen die bij restauraties komen kijken, zoals vochtproblemen, geluidsoverlast en funderingsproblemen, vereisen zorgvuldige planning en uitvoering. Door de geschiedenis te eren en tegelijkertijd te investeren in moderne voorzieningen, kunnen we ervoor zorgen dat deze waardevolle gebouwen ook in de toekomst een rol blijven spelen in onze samenleving.