Het ecologische duinhuis van Jort Kelder: een unieke combinatie van duurzaamheid en natuur

Het ecologische duinhuis van Jort Kelder op Terschelling is een voorbeeld van innovatief bouwen dat zowel functioneel als ecologisch is. Het huis, ontworpen door architect Marc Koehler, combineert duurzaamheid met een rustgevend interieur en past zich aan de omgeving aan. In dit artikel wordt ingegaan op de architectonische kenmerken, inrichting, materialen en de rol van de omgeving in de ontwerpkeuze. De informatie is gebaseerd op beschikbare bronnen, waaronder interviews, bouwverslagen en persberichten.

Architectonische kenmerken en inrichting

Het ecologische duinhuis van Jort Kelder is een voorbeeld van een onconventioneel ontwerp dat geschikt is voor zowel de eigenaar als gasten. Het huis is ontworpen als een grote open ruimte, waarin geen muren aanwezig zijn, behalve die van de slaapkamers en badkamers. Dit maakt de ruimte lichter en ruimer dan de daadwerkelijke oppervlakte van 138 vierkante meter. De open ruimte is opgedeeld in splitlevels, die als een trap omhoog spiralen rond de centraal gelegen open haard. De ruimte vormt een soort promenade architecturale, waarin de bewoners vanuit het ondergrondse slaapdomein langzaam naar boven stijgen, langs de entree, de woon- en eetruimte, naar de keuken en via de speel/gamevloer tot in de lounge bovenin.

Een van de opvallende kenmerken van het huis is dat een deel ervan verborgen is in het duin. Dit zorgt ervoor dat het minder opvalt in de omgeving, wat overeenkomt met de strenge bouwvoorschriften van de gemeente Terschelling. Het houten casco is buiten het broedseizoen in twee weken in elkaar gezet, wat de bouw sneller maakte. Bijkomend is dat achter het huis zonnepanelen zijn aangebracht, die het huisje voorzien van de benodigde elektriciteit. Door de combinatie van goede isolatie en de open ruimte is er ook geen centrale verwarming aanwezig. Alleen de houtkachel is voldoende, wat aantoont dat het huis op een ecologische manier is ingericht.

Inrichting en interieur

Het interieur van het ecologische duinhuis is grotendeels gericht op comfort en rust. De ruimte is ingericht met een grote luie bank en lounge chair, met uitzicht op het tweede terras pal op het zuiden. De woonkeuken heeft een kookeiland en een grote eettafel met uitzicht op het verdiepte terras op zuidoost. De keuken is eenvoudig ingericht, maar heeft wel alle benodigde apparatuur voor een comfortabele keuken. De badkamers zijn gericht op functionele en esthetische balans. De badkamer heeft een ruime inloopdouche, wastafelmeubel en toilet. De badkamers zijn ook uitgerust met aparte sauna’s en toiletten, wat het comfort verder versterkt.

De ruimte is opgedeeld in splitlevels, die als een trap omhoog spiralen rond de centraal gelegen open haard. Door het gebouw te verbergen in het duin, wordt het minder opvallend in de omgeving, wat het ontwerp past bij de natuur. De architect, Marc Koehler, koos voor één grote open loft, waarin geen muren aanwezig zijn, behalve die van de slaapkamers en badkamers. Dit zorgt voor een gevoel van ruimte en licht, waardoor het huis zelfs groter voelt dan de 138 vierkante meter die het beslaat. De ruimte is opgedeeld in splitlevels, die als een trap omhoog spiralen rond de centraal gelegen open haard. Door het gebouw te verbergen in het duin, wordt het minder opvallend in de omgeving, wat het ontwerp past bij de natuur.

Materialen en bouwtechnieken

De architect, Marc Koehler, koos voor één grote open loft, waarin geen muren aanwezig zijn, behalve die van de slaapkamers en badkamers. Dit zorgt voor een gevoel van ruimte en licht, waardoor het huis zelfs groter voelt dan de 138 vierkante meter die het beslaat. De ruimte is opgedeeld in splitlevels, die als een trap omhoog spiralen rond de centraal gelegen open haard. Door het gebouw te verbergen in het duin, wordt het minder opvallend in de omgeving, wat het ontwerp past bij de natuur.

De kleuren en materialen voor het interieur destilleerde Koehler uit het landschap. De ruwe, antracietkleurige kelderwanden van in het werk gestort beton ademen de sfeer van de basalten dijklichamen. Voor de leefruimten liet de architect, bij wijze van experiment, zandkleurig pigment aan het beton toevoegen, dat het materiaal warmer maakt en de relatie tussen binnen en buiten versterkt. In de afwerking en stoffering van wanden en meubels kom je zowel het grijs en wit van de zee tegen als het geelgroen van het gras en het bruin van de struiken en heesters. De houtconstructie, onafgewerkt in het zicht gelaten, en de gewalste staalplaten waarmee het rookkanaal van de haard bekleed is, geven het huis iets ruigs. Voor de gevels koos Koehler western red cedar, een houtsoort die door oxidatie vergrijst, bij vochtig weer bijna zwart oogt en in de zon juist goud kleurt – net als het helmgras rond het huis.

De architect stond volgens de Volkskrant voor een flinke uitdaging. Kelder wilde een onconventioneel huis dat geschikt was voor de gehele familie, maar ook moest voldoen aan de strenge bouweisen van de gemeente Terschelling. Koehler koos uiteindelijk voor één grote open loft. In het huis zijn naast die van de slaapkamers en badkamers geen muren aanwezig. “Daardoor voelt het niet alleen groter dan de 138 vierkante meter die het is, maar is het ook opvallen licht; de zon schijnt via het grote dakraam tot in het souterrain”, aldus de Volkskrant. “Om de bewoners en gasten toch een eigen plek te geven, is de ruimte opgedeeld in splitlevels, die als een trap omhoog spiralen rond de centraal gelegen open haard. Tezamen vormen de tien vloerniveaus een bescheiden promenade architecturale; vanuit het ondergrondse slaapdomein stijg je langzaam naar boven, langs de entree, de woon- en eetruimte, naar de keuken en via de speel/gamevloer (voor neefjes en nichtjes) tot in de lounge bovenin.”

Energiebesparing en duurzaamheid

Het duinhuis is geïnspireerd op een wandeling door de omgeving, waar je afwisselend over heuveltoppen en door de besloten ruimte van een duinpan loopt, langs waterkeringen en uitgestrekte zandvlaktes. Dit is vertaald naar een tiental vloeren, met ruimte voor drie slaapkamers, de entree, zitkamer, eetkamer, keuken, speelruimte, werkplek en lounge. De vloeren zijn – in deze volgorde – als splitlevels, aan elkaar geschakeld tot een spiraalvormige plattegrond rond de centrale open haard: een promenade architecturale, een vakantiereis( je) op zichzelf. Tegelijk ontstaan door deze opzet verschillende domeinen – elk met een eigen sfeer – voor zowel de twee gezinnen als de volwassenen en kinderen. Net zoals tijdens een klim door de duinen, heb je vanuit de verschillende ruimtes steeds een ander uitzicht. In het souterrain met de slaapen badruimten, valt licht binnen door hoge ramen, waardoor je zicht hebt op het zand dat tegen het glas stuift. De verdiepingshoge puien aan de voorzijde bieden een vrije blik op de duinen, terwijl het dakoverstek zorgt voor de gewenste privacy. Op andere plekken kun je, als een vogelaar, liggend op je buik, door de horizontale vensters – voorzien van brises-soleil – naar buiten gluren. Blikvanger is het enorme panoramavenster in de schuine westgevel, dat precies zo gepositioneerd is dat je geen buren ziet (en buren jou niet zien), maar wel uitkijkt over de laatste duinenrij, tot aan de zee, en waardoor je ’s nachts de sterrenhemel ziet.

De architect koos voor een combinatie van goede isolatie en de open ruimte, waardoor er geen centrale verwarming aanwezig is. Alleen de houtkachel is voldoende, wat aantoont dat het huis op een ecologische manier is ingericht. Daarnaast bood dit systeem de mogelijkheid om in korte tijd – bouwen mag op Terschelling alleen buiten het broedseizoen van de duinvogels – de constructie op te bouwen. Door het dikke isolatiepakket en de centrale open haard is er nauwelijks energie voor verwarming nodig; als back-up voor strenge winters is er een kleine cv-ketel. Zonnepanelen, verstopt achter het huis, leveren (een deel van) de benodigde elektriciteit. Koehler heeft met het oog op het gebruik gekozen voor installaties die een beperkte investering vergen en eenvoudig te onderhouden zijn. De ventilatie wordt geregeld met behulp van roosters en te openen ramen.

Toepassing en toekomst

Het ecologische duinhuis van Jort Kelder is een voorbeeld van innovatief bouwen dat zowel functioneel als ecologisch is. Het huis, ontworpen door architect Marc Koehler, combineert duurzaamheid met een rustgevend interieur en past zich aan de omgeving aan. De architect koos voor een combinatie van goede isolatie en de open ruimte, waardoor er geen centrale verwarming aanwezig is. Alleen de houtkachel is voldoende, wat aantoont dat het huis op een ecologische manier is ingericht. Daarnaast bood dit systeem de mogelijkheid om in korte tijd – bouwen mag op Terschelling alleen buiten het broedseizoen van de duinvogels – de constructie op te bouwen. Door het dikke isolatiepakket en de centrale open haard is er nauwelijks energie voor verwarming nodig; als back-up voor strenge winters is er een kleine cv-ketel. Zonnepanelen, verstopt achter het huis, leveren (een deel van) de benodigde elektriciteit. Koehler heeft met het oog op het gebruik gekozen voor installaties die een beperkte investering vergen en eenvoudig te onderhouden zijn. De ventilatie wordt geregeld met behulp van roosters en te openen ramen.

Conclusie

Het ecologische duinhuis van Jort Kelder is een voorbeeld van innovatief bouwen dat zowel functioneel als ecologisch is. Het huis, ontworpen door architect Marc Koehler, combineert duurzaamheid met een rustgevend interieur en past zich aan de omgeving aan. De architect koos voor een combinatie van goede isolatie en de open ruimte, waardoor er geen centrale verwarming aanwezig is. Alleen de houtkachel is voldoende, wat aantoont dat het huis op een ecologische manier is ingericht. Daarnaast bood dit systeem de mogelijkheid om in korte tijd – bouwen mag op Terschelling alleen buiten het broedseizoen van de duinvogels – de constructie op te bouwen. Door het dikke isolatiepakket en de centrale open haard is er nauwelijks energie voor verwarming nodig; als back-up voor strenge winters is er een kleine cv-ketel. Zonnepanelen, verstopt achter het huis, leveren (een deel van) de benodigde elektriciteit. Koehler heeft met het oog op het gebruik gekozen voor installaties die een beperkte investering vergen en eenvoudig te onderhouden zijn. De ventilatie wordt geregeld met behulp van roosters en te openen ramen.

Bronnen

1. Jort Kelder en de ecologische duinvilla op Terschelling
2. Huurvoorwaarden op Terschelling
3. Vakantiehuis Pal Zuid op Terschelling
4. Het ecologische duinhuis van Jort Kelder
5. Vakantiehuis Pal Zuid, beschikt over 1 kinderbedje
6. Het ecologische duinhuis van Jort Kelder: een ontwerp dat past in de natuur
7. Jort Kelder zette huis te huur tijdens coronacrisis