Peter Kelder en de ontwikkeling van Noorderhaven in Zutphen: een voorbeeld van duurzame stedelijke herontwikkeling

Published by Redactie on juli 12, 2025 | Category kelder

De ontwikkeling van Noorderhaven in Zutphen is een goed voorbeeld van hoe een stedelijke wijk kan worden herontwikkeld met een focus op duurzaamheid, inclusiviteit en toegankelijkheid. In dit project speelt Peter Kelder, projectleider bij de gemeente Zutphen, een centrale rol. Zijn werk en ervaring geven inzicht in de complexiteit van stedelijke herontwikkeling, het hanteren van natuurlijke obstakels en het ontwikkelen van ruimtes die geschikt zijn voor alle bewoners.

Herontwikkeling van een industrieterrein

Noorderhaven was ooit een extensief bedrijventerrein, dat nu getransformeerd is naar een intensief gebruikt gebied. Het project ligt op ongeveer vijf minuten lopen van het NS-station Zutphen en tien minuten van de historische binnenstad. Deze locatie maakt het een ideale uitbreiding van de woonruimte in de stad, waarbij ook de transitie naar duurzame vervoerwijzen een centrale rol speelt.

De wijk zal uiteindelijk 1.100 woningen bevatten, waarvan 138 luxe appartementen aan de IJssel worden gebouwd. De transformatie van Noorderhaven is een voorbeeld van stedelijke verdichting, een strategie die vaak wordt ingezet om de klimaatdoelstellingen te bereiken en tegelijkertijd aan de woningbouwopgave te voldoen. Deze herontwikkeling is niet alleen gericht op woningbouw, maar ook op het aanbieden van recreatie, werken en wonen in een autoluwe omgeving.

Autoluwe wijk

De ontwikkeling van Noorderhaven toont hoe een autoluwe wijk organisch kan ontstaan. De gemeente Zutphen heeft het geluk dat het vervallen industrieterrein De Mars zich leende voor herontwikkeling. Hierbij zijn de historische industriële panden behouden gebleven en omgebouwd naar horeca en woningen. In de toekomst is er zelfs een school gepland, die als buffer moet fungeren tussen wonen, recreëren en werken.

Een belangrijk aspect van deze wijk is de vermindering van het automobilisme. De parkeernorm in het bestemmingsplan van Zutphen is uitgekomen op één parkeerplek per woning. Later is deze norm verlaagd naar 0,7-0,8, waarbij er extra investering is gedaan in deelvervoer. In de nieuwe wijk zijn deelauto’s en deelfietsen beschikbaar op tien meter afstand, bij het NS-station. Hierdoor zijn de lege parkeerplekken nu omgezet naar groen en binnentuinen.

Inclusieve en toegankelijke ontwerpkeuzes

Een ander belangrijk aspect van het project Noorderhaven is de toegankelijkheid en inclusiviteit van de ruimtes. Een goed voorbeeld hiervan is het nieuwe park in het gebied, dat in nauwe samenwerking met kinderen en hun ouders is ontworpen. Deze samenwerking omvatte ook kinderen met een beperking of chronische ziekte, die via stichting Spoenk hun visie hebben ingebracht. Het ontwerp van het park is gemaakt met hulp van kinderen uit de buurt, waaronder kinderen met beperkingen, die hun droom hebben ingebracht in een gezamenlijke knutsel- en tekenworkshop.

Het resultaat is een uniek park dat zowel toegankelijk als inclusief is. Het park bevat onder andere een rolstoelhelling, waardoor kinderen met een beperking ook volledig kunnen meegenieten. De uitgangspunten voor de ontwikkeling van het park zijn: - 70% van de speelaanleidingen is bereikbaar voor ieder kind - minimaal 50% van de speelaanleidingen is bespeelbaar voor ieder kind - ieder kind is 100% welkom

Deze principes zijn niet alleen toegepast op het park, maar ook op de overige wijkontwikkeling. Zo is het park een plek waar kinderen met of zonder beperking kunnen ontmoeten, beleven en samenspelen.

Natuurlijke obstakels en duurzame keuzes

In de ontwikkeling van Noorderhaven zijn ook natuurlijke obstakels gesignaleerd en op een duurzame manier opgelost. Zo zijn er bijvoorbeeld honderd oeverzwaluwen genesteld op een bouwplaats in het gebied. Deze vogels broeden traditioneel in rivieroevers, maar in dit geval hebben ze de steile wanden van de bouwplaats gekozen. De gemeente heeft besloten om de vogels de komende maanden rustig te laten broeden, zodat het bouwproject niet in gevaar komt. De aannemer verwacht dat de vogels eind augustus of begin september zullen vertrekken om te overwinteren in Afrika, waarna de bouw van de luxe appartementen kan starten.

Peter Kelder benadrukt dat het bouwproject en de natuurlijke obstakels goed naast elkaar kunnen functioneren. De vogels zijn er gekomen toen de werkzaamheden al bezig waren, en de aannemer werkt samen met de gemeente om het bouwproject aan te passen aan de aanwezigheid van de vogels. Dit benadrukt het belang van een duurzame aanpak, waarbij zowel mens als natuur ruimte krijgen.

Samenwerking en betrokkenheid

De ontwikkeling van Noorderhaven benadrukt ook de rol van samenwerking en betrokkenheid. De gemeente werkt samen met de inwoners, stichtingen en bedrijven om een wijk te ontwikkelen die past bij de behoeften van de bewoners. Zo is er bijvoorbeeld een sponsorloop georganiseerd voor Stichting Spoenk, om financiële middelen te verzamelen voor het ontwerp van een muziekbank in het park. Deze muziekbank is een extra kers op de taart voor het park en geeft bewoners nog meer redenen om de wijk te ontdekken.

Daarnaast zijn vrijwilligers van Spoenk actief geweest bij het verduidelijken van het belang van toegankelijk spelen voor kinderen met een beperking. De Speeltuinbende heeft ook een rol gespeeld in het stimuleren en adviseren van de gemeente om samen spelen in het nieuwe park mogelijk te maken. Het resultaat is een plek die niet alleen uniek is, maar ook een grote meerwaarde biedt voor alle bewoners in de wijk en stad.

Duurzame bouwmethoden en bodembeheer

Bij de ontwikkeling van Noorderhaven zijn ook duurzame bouwmethoden en bodembeheer centrale aandachtspunten. In de Gelderse regio Achterhoek is een Kennis-netwerkdag georganiseerd over actuele bodem- en ondergrondthema’s. Tijdens deze dag zijn workshops gegeven over onder andere PFAS in de bodem, gemeentelijk beleid voor een vitale bodem en het interbestuurlijk Programma Bodem & Ondergrond.

Peter Kelder is hierbij betrokken geweest als projectleider en heeft een wandeltocht gegeven door Noorderhaven. Hij heeft de deelnemers toegelicht op de ontwikkeling van het gebied, van industrieterrein naar een hoogwaardige, gevarieerde en levendige stadswijk. Deze wandeltocht gaf inzicht in de praktische toepassing van duurzame bouwmethoden en bodembeheer in een stedelijk project.

Conclusie

De ontwikkeling van Noorderhaven in Zutphen benadrukt de complexiteit en mogelijkheden van stedelijke herontwikkeling. Het project is een voorbeeld van hoe een oude industriële wijk kan worden getransformeerd naar een duurzame en inclusieve wijk, waarbij zowel mensen als natuur ruimte krijgen. Peter Kelder speelt een centrale rol in deze ontwikkeling, met een focus op samenwerking, betrokkenheid en duurzame keuzes.

De wijk is niet alleen gericht op woningbouw, maar ook op recreatie, werken en toegankelijkheid. De toekomstige wijk is een model voor stedelijke verdichting, waarbij de klimaatdoelstellingen worden gerealiseerd en de woningbouwopgave wordt aangepakt. Het project benadrukt ook de rol van betrokkenheid en samenwerking, waarbij inwoners, stichtingen en bedrijven een centrale rol spelen in de ontwikkeling van de wijk.

In de komende jaren zal Noorderhaven verder worden ontwikkeld, waarbij ook de laatste bedrijven in de wijk worden uitgekocht. Met een verwachting van afloop in 2025, is het project een goed voorbeeld van hoe stedelijke wijkontwikkeling kan worden gecombineerd met duurzaamheid, inclusiviteit en toegankelijkheid.