Planten Overwinteren in de Kelder: Gids voor Voorbereiding, Technieken en Voorkoming van Ongezonde Groei

Published by Redactie on juli 12, 2025 | Category kelder

Het overwinteren van planten in de kelder is een praktische en economische oplossing voor wie wil voorkomen dat gevoelige planten zoals oranjerieplanten, geraniums of andere warmtebehoefende soorten de winter niet overleven. In de kelder is het mogelijk om een koele, donkere en vorstvrije omgeving te creëren, waardoor planten in rust kunnen blijven. Toch is het belangrijk om aandacht te besteden aan een aantal essentiële factoren: ventilatie, vochtbeheersing, lichtcondities en het voorkomen van schadelijke groei zoals spint of zwakke scheuten.

In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de meest voorkomende methoden voor het overwinteren van planten in de kelder, inclusief voor- en nadelen, en wordt er ingegaan op het voor- en tijdens de winter vaststellen van de juiste omstandigheden om schadelijke groei en ongedierte te voorkomen.

Voorbereiding van de kelder

Een kelder is een geschikte ruimte voor het overwinteren van planten, maar de voorbereiding is cruciaal. De volgende punten moeten worden bekeken:

Temperatuur: De ideale temperatuur ligt tussen 5 en 10 °C. Te hoge temperaturen kunnen leiden tot ongecontroleerde groei, terwijl te lage temperaturen de planten beschadigen.
Ventilatie: Goede ventilatie is essentieel om schimmel en vocht aan te vallen. De kelder moet lucht doorlaten, maar niet te koud worden.
Vochtbeheersing: Planten moeten droog blijven. Water is in de winter alleen nodig als de aarde volledig uitdroogt. Besproeyen van de bladeren moet worden vermeden om rotting en schimmel te voorkomen.
Licht: Planten moeten in de winter in het donker blijven om hun rustperiode te behouden. Zonlicht of kunstlicht kan de planten stimuleren tot groei, wat schadelijk is voor hun overleving.

Een kelder die niet vanaf het begin voorzien is van deze voorwaarden, kan worden aangepast. Ventilatiekanalen, droogmakers of isolatie kunnen worden toegevoegd om de omgeving geschikt te maken voor het overwinteren.

Methoden voor het overwinteren

Er zijn verschillende methoden om planten in de kelder over te winteren. De keuze hangt af van de soort plant, de beschikbare ruimte, en de faciliteiten in de kelder. De drie meest gebruikte methoden zijn:

1. Overwinteren in potten

De eenvoudigste manier is om planten in hun potten in de kelder te zetten. Dit is ideaal voor planten die gevoelig zijn voor verstoren. De volgende stappen zijn belangrijk:

Snoeien: Planten moeten voor de winter worden afgesneden tot ongeveer 10 cm hoogte. Dit verminderd de water- en voedingsbehoefte.
Locatie: De potten moeten op een lichte en koele plek worden geplaatst. Dit kan bijvoorbeeld een hoek van de kelder zijn waar de zon licht binnendringt in de ochtend of avond.
Watergebruik: Geen water geven tijdens de rustperiode. Controleer elke maand op schimmel of rot. Verwijder aangetaste delen.

Deze methode is eenvoudig en geschikt voor planten zoals geraniums en oranjerieplanten.

2. Overwinteren in dozen of kartonnen containers

Voor planten die niet in potten kunnen blijven, zoals sommige oranjerieplanten, is het overwinteren in dozen een betere optie. De volgende stappen zijn aangeraden:

Afschermen: De planten moeten worden teruggeknippen tot ongeveer 10 cm. Vervolgens worden ze in een kartonnen doos of houten kist geplaatst.
Isolatie: Stro of een kokosmat kan als extra isolatie dienen. De dozen worden vervolgens met de aarde bedekt.
Locatie: De dozen worden op een droog en koele plek in de kelder geplaatst. Zorg voor goede ventilatie.

Deze methode is geschikt voor planten die in de winter niet veel water nodig hebben en die goed kunnen overleven zonder bladeren.

3. Overwinteren met naakte wortels

Deze methode is ideaal voor planten die geen koele kamer beschikbaar hebben, maar wel in een milde regio wonen. De volgende stappen zijn aangeraden:

Afkappen: De planten worden volledig afgeknippen. Alleen de wortels blijven over.
Graafgat: Maak een gat in de grond van ongeveer 80 cm diep. Vul het gat met takjes of stro.
Plaatsen: Zet de planten op de stro, zonder aarde. Gebruik een extra laag stro of een kokosmat als isolatie.
Afdekken: De gat wordt weer met aarde bedekt. De planten moeten droog blijven.

Deze methode is geschikt voor planten die goed overwinteren met alleen wortels, zoals geraniums en sommige oranjerieplanten.

Het voorkomen van spint en zwakke groei

Een van de belangrijkste problemen bij het overwinteren in de kelder is het ontstaan van spint of zwakke, ongezonde groei. Dit komt vaak door ongunstige omstandigheden zoals te hoge temperaturen, onvoldoende licht of vochtigheid.

Spint: Spint is een parasitair insect dat zich voedt met plantensappen en kan groeistof en ziekten verspreiden. Spint kan zich in de winter op planten vestigen, vooral bij te hoge temperaturen.
Zwakke groei: Te hoge temperaturen in de kelder kunnen leiden tot zwakke scheuten. Deze groeit is kwetsbaar en heeft minder weerstand tegen insecten en ziekten.

Om dit te voorkomen is het belangrijk om:

De temperatuur strikt te beheersen.
Zorg te dragen voor goede ventilatie.
De planten regelmatig te controleren op schimmel, rot of insecten.
De planten niet te veel water te geven.

Het gebruik van worteldoek en drainage

In sommige gevallen, zoals bij planten in speciekuipen, is het belangrijk om worteldoek te gebruiken om de uitlopers tegen te houden. Een worteldoek kan worden gelegd onder de kuip of bak om te voorkomen dat de wortels te diep in de grond groeien.

Daarnaast is het belangrijk om zorg te dragen voor goede drainage. Planten zoals hop houden niet van natte voeten. Zorg ervoor dat de kuip of bak goed kan afwateren, bijvoorbeeld door gaten in de bodem of een laag drainagegrind onderaan.

Overwinteren van specifieke plantensoorten

Bij het overwinteren van planten in de kelder is het belangrijk om rekening te houden met de specifieke behoeften van de plantensoort. Bijvoorbeeld:

Oranjerieplanten: Deze planten zijn afkomstig uit warmere regio’s en zijn gevoelig voor vorst. Ze moeten in een koele, vorstvrije ruimte worden geplaatst.
Geraniums: Deze planten kunnen goed overwinteren in potten, dozen of met naakte wortels.
Phoenixpalmen: Deze planten kunnen goed overwinteren in de kelder, maar moeten droog en koud blijven.
Sparmania: Deze planten kunnen goed overwinteren in de kelder, vooral in een koelere ruimte zoals een garage.

Het is belangrijk om vooraf te weten welke plantensoorten het beste overwinteren in de kelder. Zorg voor voldoende informatie over de specifieke behoeften van de plant voordat je begint.

Conclusie

Het overwinteren van planten in de kelder is een efficiënte manier om gevoelige plantensoorten te beschermen tegen de winter. De voorbereiding van de kelder is essentieel en moet aandacht krijgen voor ventilatie, temperatuur en vochtbeheersing. Er zijn verschillende methoden beschikbaar, afhankelijk van de soort plant en de beschikbare ruimte.

Bij het overwinteren is het belangrijk om spint, zwakke groei en andere ongezonde groeivormen te voorkomen. Dit kan door zorgvuldig beheer van de omstandigheden in de kelder. Door de planten regelmatig te controleren en eventuele problemen op tijd te herkennen, kan het overwinteren succesvol verlopen.

Bij het kiezen van een methode, is het verstandig om rekening te houden met de specifieke behoeften van de plantensoort. Met de juiste voorbereiding en aandacht voor details is het mogelijk om planten gezond en zonder problemen door de winter te krijgen.