Bomen en wortels: Juridische aansprakelijkheid en schadevergoeding

Published by Redactie on juli 3, 2025 | Category riolering

De aansprakelijkheid bij schade veroorzaakt door bomen en wortels is een complex onderwerp dat zowel juridisch als praktisch van belang is. In dit artikel worden de belangrijkste punten besproken die van toepassing zijn bij schade door boomwortels, zoals deze voorkomen in de bronnen. Het gaat hier om de verantwoordelijkheid van de eigenaar van de boom, de rol van verzekeringen, en de juridische basis voor schadevergoedingen.

Verantwoordelijkheid van de eigenaar van de boom

De aansprakelijkheid van de eigenaar van een boom hangt af van de toestand van de boom. Als de boom gezond is en door een storm omgewaaid wordt, is de eigenaar van de boom niet automatisch aansprakelijk voor de schade die daardoor ontstaat. Dit wordt in de bronnen duidelijk gemaakt. Als de boom gezond is en de schade ontstaat door een storm, dan is de eigenaar van de boom niet verantwoordelijk voor de schade aan derden. Dit geldt ook voor schade aan de schutting van een buurman, zoals in een van de bronnen beschreven wordt.

Daarnaast is het belangrijk om te weten dat de eigenaar van de boom verantwoordelijk is voor het handhaven van de veilige toestand van de boom. Als de eigenaar van de boom had moeten weten dat de boom al langere tijd ziek was en daarop geen actie ondernomen heeft, dan is de eigenaar van de boom mogelijk wel aansprakelijk voor de schade aan de schutting.

Rol van verzekeringen

De rol van verzekeringen is in dit geval van groot belang. De verzekeraar van de eigenaar van de boom kan mogelijk niet uitkeren voor de schade aan de buurman, tenzij er sprake is van een aansprakelijkheid. Dit wordt in de bronnen ook duidelijk gemaakt. De verzekeraar keert geheel conform de polisvoorwaarden niets uit, tenzij er sprake is van een aansprakelijkheid.

Daarnaast is het belangrijk om te weten dat de eigenaar van de boom een opstalverzekering kan hebben, die stormschade kan dekken. Deze verzekering dekt de schade aan de eigen eigendommen, onder aftrek van een (extra) eigen risico. Dit geldt ook voor schade aan de schutting van de buurman, mits de eigenaar van de boom aansprakelijk is voor de schade.

Juridische basis voor schadevergoedingen

De juridische basis voor schadevergoedingen bij schade veroorzaakt door bomen en wortels is geregeld in het Burgerlijk Wetboek (BW). Volgens artikel 5:44 BW heeft iemand het recht om, na schriftelijke aanmaning met termijnstelling aan zijn nabuur, zelf de overhangende takken te verwijderen. Hierbij moet wel worden vermeld dat uit de rechtspraak blijkt dat het snoeien van overhangende takken niet tot gevolg mag hebben dat de boom door de ingreep afsterft, instabiel wordt of misvormd raakt.

De rechtspraak laat ook zien dat van een gemeente niet kan worden verwacht dat zij van al haar bomen bijhoudt of de wortels problemen kunnen gaan geven. Artikel 5:44 BW geeft iemand het recht om doorschietende wortels op eigen erf te kappen, zonder de verplichting van schriftelijke aanmaning van zijn nabuur. De boom mag daarbij echter niet onherstelbaar beschadigd raken.

Schade veroorzaakt door boomwortels

Bij schade veroorzaakt door boomwortels is de aansprakelijkheid van de eigenaar van de boom afhankelijk van de situatie. Als de boomwortels aantoonbaar schade veroorzaakt aan woningen, leidingen, riool of huisaansluitingen, dan is de eigenaar van de boom mogelijk aansprakelijk. Dit wordt in de bronnen ook duidelijk gemaakt.

Daarnaast is het belangrijk om te weten dat de gemeente in bepaalde gevallen geen maatregelen neemt, tenzij er sprake is van een gevaarlijke situatie. De gemeente heeft de zorgplicht voor al haar bomen. Het gehele bomenbestand wordt regelmatig gecontroleerd door gecertificeerde boomveiligheidscontroleurs. Als dat nodig is, wordt nader onderzoek uitgevoerd. Bij gevaarlijke situaties worden maatregelen getroffen.

Onderlinge verhouding tussen bomen en erfgrens

De onderlinge verhouding tussen bomen en erfgrens is van belang, omdat dit kan leiden tot overlast. Volgens de bomenverordening Geldrop-Mierlo 2014 is de afstand tot de erfgrens als bedoeld in artikel 5:42 BW vastgesteld op nihil voor bomen, heesters en heggen die staan op openbaar terrein. Het is de gemeente dus toegestaan om bomen tegen de erfgrens te hebben.

De overlast die ontstaat door boomwortels of overhangende takken kan in verschillende vormen voorkomen. Afhankelijk van de situatie zal de gemeente de bewoner helpen bij het zoeken naar een oplossing. Deze oplossing kan ook bij de bewoner liggen. Bij een lekkende rioolbuis biedt het weghalen van de boom meestal geen oplossing: het vervangen van de rioolbuis wel.

Conclusie

De aansprakelijkheid bij schade veroorzaakt door bomen en wortels is een complex onderwerp dat zowel juridisch als praktisch van belang is. De aansprakelijkheid van de eigenaar van de boom hangt af van de toestand van de boom. De rol van verzekeringen is in dit geval van groot belang. De juridische basis voor schadevergoedingen bij schade veroorzaakt door bomen en wortels is geregeld in het Burgerlijk Wetboek (BW). De onderlinge verhouding tussen bomen en erfgrens is van belang, omdat dit kan leiden tot overlast. De gemeente heeft de zorgplicht voor al haar bomen en neemt maatregelen in geval van gevaarlijke situaties.