Raamkozijnen voor kelders: Uitvoering, voordelen en aandachtspunten bij renovatie

Published by Redactie on juli 13, 2025 | Category kelder

Kelders zijn traditioneel gezien als opslagruimte, maar steeds vaker worden ze gerenoveerd tot woonruimten of hobbykamers. In dergelijke projecten speelt het kelderraam of raamkozijn een cruciale rol. Het niet alleen esthetische functie heeft, maar ook een essentieel aandeel speelt in de luchtcirculatie, daglichttoetreding en vochtbeheersing. In dit artikel bespreken we de uitvoering, materiaalkeuze, bouwtechnische aandachtspunten en praktische aanbevelingen voor het inbouwen of vervangen van raamkozijnen in kelders, aan de hand van relevante praktijkvoorbeelden en bouwregelgeving.

Uitvoering en typen kelderraamkozijnen

Er zijn verschillende typen kelderraamkozijnen, die zich onderscheiden op basis van materiaal, vorm en functie. De keuze hangt af van factoren zoals de toegankelijkheid van de kelder van buitenaf, de vereiste isolatie, de gewenste luchttoevoer en de bouwtechnische voorwaarden.

1. Kunststof kozijnen

Kunststof kozijnen zijn een veelvoorkomende keuze in kelders. Ze worden gemaakt van glasvezelversterkte kunststof en zijn ontworpen voor lage-energie-gebruik. Ze bieden goede isolatie, voorkomen koudebruggen en kunnen eenvoudig worden geïsoleerd. Aan de hand van meerdere leveranciers zoals ACO en MEALUXIT is duidelijk dat kunststof kozijnen standaard worden geleverd met HR++-glas of dubbelglas, afhankelijk van de verwachtingen qua isolatie.

Voorbeeldprijsindicaties (bron: [9]): - Vast raam 30 cm x 30 cm: €30 – €40 - Vast raam 30 cm x 30 cm met ventilatierooster: €55 – €70 - Valraam 50 cm x 40 cm: €100 – €120 - Valraam 50 cm x 40 cm met ventilatierooster: €140 – €160

Kunststof kozijnen zijn geschikt voor inbouw in metselwerk, houtskeletbouw of betonwanden. Ze kunnen worden geleverd als draaikiepraam of valraam, en zijn vaak onderdeel van een complete lichtschacht of ventilatiesysteem.

2. Houten kozijnen

Hoewel minder gebruikelijk in kelders, zijn houten kozijnen een alternatief voor traditionele woningen. Ze kunnen geschikt zijn voor projecten met een historische uitstraling. Echter, hout is gevoeliger voor vocht en vereist extra afdichting en onderhoud, wat het minder aantrekkelijk maakt in natte kelderruimtes.

3. Stalen of verzinkte kozijnen

Stalen kozijnen of verzinkte roosters zijn vaak gebruikt voor veiligheidsdoeleinden. Ze vormen een geschikt alternatief wanneer het doel is het raam te dichtmetselen, maar toch voldoende luchttoevoer te garanderen. Dit is bijvoorbeeld relevant in situaties waarbij het raam functioneel niet meer nodig is, maar de bouwregelgeving een minimum aan ventilatie vereist.

Bouwtechnische aandachtspunten

Het inbouwen of vervangen van een kelderraamkozijn vereist een zorgvuldige aanpak om problemen met vocht, lekkage of isolatie te voorkomen.

1. Afdichting en isolatie

Het is essentieel om het kelderraam goed af te dichten aan beide zijden, zowel binnens als buiten. Aan de binnenzijde kan PUR-afdichting of styrofoamplaat worden gebruikt, terwijl aan de buitenzijde een watervaste plaat wordt aangebracht. Dit zorgt voor een duurzame en vochtvrije oplossing. In gevallen waarbij het raamkozijn niet volledig wordt verwijderd, maar functioneel onnodig is, kan de ruimte worden dichtgemaakt met isolatie en mortel.

Een voorbeeld hiervan komt uit een discussie op Klusidee, waar iemand beschrijft hoe hij een oude koekoek dichtmaakte door PUR-afdichting aan te brengen en de ruimte dicht te metselen. Een watervaste plaat aan de buitenzijde was hierbij essentieel om lekkage te voorkomen [6].

2. Ventilatie

Een kelderraam dient minimaal als ventilatieopening te fungeren. Dit is niet alleen belangrijk voor luchtverversing, maar ook om de kelderdroogte te waarborgen. In sommige gevallen kan een ventilatierooster voldoende zijn als het raam niet volledig open hoeft te zijn. De regelgeving stelt vaak voor dat maximaal 50% van de omtrek van het bouwwerk kan worden voorzien van een koekoek, terwijl de afmetingen van het raam ook bepaald worden door de bouwtekening [4].

3. Afdichting van de kelder

Een goede afdichting van de kelderwanden is essentieel bij het inbouwen of vervangen van een kelderraam. Zowel binnenaan als buitenaan kan worden afgewerkt. Buitenaf dichting is meestal complexer en vereist het vrijmaken van de muren, terwijl binnenaf dichting met mortel en isolatielagen voldoende kan zijn [10].

Bouwregelgeving en technische normen

Bij het inbouwen van een kelderraamkozijn is het belangrijk om rekening te houden met de lokaal geldende bouwregelgeving. In Nederland geldt het bestemmingsplan Buitengebied, waarin wordt geregeld dat een kelder moet voldoen aan bepaalde normen rondom toegankelijkheid, daglichttoetreding en ventilatie.

1. Definitie kelder

Een kelder is gedefinieerd als een gedeelte van een gebouw dat aan de bovenzijde wordt afgedekt door de begane grondvloer van datzelfde gebouw [4].

2. Ventilatie en daglicht

Ten behoeve van ventilatie en daglichttoetreding mogen ramen met een koekoek worden aangebracht. De afmetingen van het koekoek worden bepaald door de bouwtekening en kunnen maximaal 50% van de omtrek van het bouwwerk beslaan [4].

3. Toegankelijkheid

Een kelder mag van buitenaf toegankelijk zijn, wat betekent dat de inhoud van de kelder dan wel meegeteld wordt in de totale bouwvolume. In renovatieprojecten waarbij kelder- en bovengrondse ruimtes samengevoegd worden, is het van belang om de regelgeving nauwkeurig te volgen [4].

Alternatieven en DIY-opties

Niet alle projecten vereisen een volledig nieuw kelderraam. Er zijn alternatieven beschikbaar die het budget en de inspanningen kunnen verminderen, vooral bij DIY-projecten.

1. Dichtmetselen met ventilatierooster

Een veelvoorkomende oplossing is het dichtmetselen van het kelderraam, geïsoleerd van binnen en voorzien van een ventilatierooster aan de bovenzijde. Deze aanpak is goedkoper en vereist minder inspanning, maar moet wel zorgvuldig worden uitgevoerd om lekkage of vochtproblemen te voorkomen.

2. Verkoop- en aankoopmarkten

Voor wie op zoek is naar een gebruikte of tweedehands kelderraamkozijn, zijn er platforms zoals Marktplaats en Klusidee waar gebruikers ramen kunnen kopen of verkopen. Er zijn voorbeelden van houten, stalen en kunststof ramen met verschillende afmetingen en glassoorten [2].

3. Self-service-installatie

Vele leveranciers bieden instructies en zelfinstallatieopties aan. Dit kan een aanzienlijke besparing opleveren, aangezien de installatiekosten vaak de helft van de aankoopkosten uitmaken [9].

Conclusie

Het inbouwen of vervangen van een kelderraamkozijn is een complexe, maar essentiële klus bij keldervernieuwingen. Het vereist een balans tussen esthetiek, functie, vochtbestrijding en bouwregelgeving. Kunststof kozijnen zijn de meest populaire keuze vanwege hun isolatie en eenvoudige montage, maar ook stalen of houten varianten kunnen geschikt zijn bij specifieke projecten.

Zorg voor een zorgvuldige afdichting en ventilatie, en overweeg eventueel DIY-opties om kosten te besparen. Zowel de technische uitvoering als het volgen van de lokaal geldende bouwregelgeving zijn essentieel om een vochtvrije, veilige en functionele kelderruimte te garanderen.

Bronnen

raamkozijn