Asbest in de kelderriolering: Herkenning, risico’s en saneringsopties

Published by Redactie on juli 13, 2025 | Category kelder

Asbest in de kelderriolering is een onderwerp dat steeds vaker opkomt bij renovaties van oude woningen, vooral van die gemaakt in de jaren 70 en 80. Veel van deze leidingen zijn verwekt met asbesthoudende materialen, omdat asbest destijds als een sterk, duurzaam en goedkoop bouwmateriaal werd gezien. Toch is het gebruik van asbest sinds 1994 in Nederland volledig verboden vanwege de ernstige gezondheidsrisico’s. In dit artikel bespreken we hoe je asbest in de kelderriolering kunt herkennen, wat de risico’s zijn en welke saneringsopties er beschikbaar zijn.

Asbest in rioleringen: een historisch gebruik

Asbest werd vroeger breed toegepast in rioleringsbuizen, isolatiematerialen en verbindingsstukken. Dit was het gevolg van de eigenschappen van asbestvezels: ze zijn sterk, slijtvast, bestand tegen hoge temperaturen en goedkoop. Asbesthoudende rioleringen zijn meestal opgenomen in woningen gebouwd vóór 1994. De meeste van deze rioleringen zijn verwerkt in cement, wat betekent dat het hechtgebonden asbest is. Deze vorm is veiliger zolang het materiaal intact is.

Toch zijn er ook gevallen waarin asbest in de vorm van niet-hechtgebonden materialen gebruikt werd, zoals spuitasbest of isolatiematerialen. Deze vorm is gevaarlijker, omdat de vezels gemakkelijker kunnen loskomen en worden ingeademd.

Hoe herken je asbest in de kelderriolering?

Asbest in de kelderriolering is niet altijd met het blote oog herkenbaar. De buizen en verbindingsstukken kunnen er uitzien als gewone PVC of cementleidingen. Toch zijn er enkele aanwijzingen die kunnen wijzen op asbesthoudende materialen:

Vezelachtige textuur: Asbestbuizen zijn vaak ruw en hebben een vezelachtig oppervlak.
Gewicht: Asbestcementbuizen zijn zwaarder dan PVC.
Producentsstempel: Sommige buizen bevatten een stempel die duidt op de aanwezigheid van asbest.
Oude materialen: Asbest is vooral gebruikt in woningen gebouwd vóór 1994.
Verdachte isolatie: Asbest isolatiematerialen zijn vaak pluizig, wit of grijs en voorkomen rondom leidingen of verbindingspunten.

Een betrouwbare methode om vast te stellen of er asbest aanwezig is, is het uitvoeren van een asbesttest door een gecertificeerde professional. Dit is de enige manier om met zekerheid te weten of er sprake is van asbesthoudend materiaal.

Gezondheidsrisico’s

De grootste risico’s van asbest in de kelderriolering liggen in de vorm van niet-hechtgebonden asbest. Wanneer deze vezels loskomen en in de lucht terechtkomen, kunnen ze worden ingeademd en zo tot ernstige gezondheidsklachten leiden. De gevolgen van langdurige blootstelling aan asbestvezels zijn:

Longkanker: Verhoogd risico op longkanker.
Mesothelioom: Een zeldzame, agressieve vorm van kanker die het mesotheel aantast.
Asbestose: Een chronische longziekte veroorzaakt door langdurige blootstelling aan asbestvezels.

Hoewel hechtgebonden asbest minder gevaarlijk is, zijn de risico’s niet weg te nemen. Bij beschadiging of slijtage kan ook hechtgebonden asbest in asbestvezels uiteenvallen.

Wat te doen bij vermoeden van asbest in de kelderriolering?

Wanneer je vermoedt dat er asbest aanwezig is in de kelderriolering, is het belangrijk om dit te bevestigen met een professionele asbestinventarisatie. Dit is een grondige inspectie die uitsluitend door gecertificeerde specialisten mag worden uitgevoerd. De inventarisatie bepaalt waar het asbest zich bevindt, hoeveel er is en of het gevaarlijk is.

Totdat er een duidelijke bepaling is, is het verstandig om bepaalde maatregelen te nemen:

Minder stofzuigen: Stofzuigen kan vezels verder verspreiden.
Afstand houden: Zo veel mogelijk uit de buurt blijven van de beschadigde plekken.
Natuurlijke ventilatie: Zorg voor voldoende ventilatie in de kelder.
Niet zelf verwijderen: Niet-hechtgebonden asbest mag nooit zelf worden verwijderd. Dit mag uitsluitend door gecertificeerde professionals.
Hechtgebonden asbest: Hechtgebonden asbest kan in bepaalde gevallen zelf verwijderd worden, maar dit mag alleen onder strikte veiligheidsmaatregelen en binnen bepaalde limieten.

Sanerings- en vervangingsopties

Als asbest in de kelderriolering bevestigd is, zijn er meerdere opties om dit veilig aan te pakken:

1. Relining van de buizen

Een moderne en minder intrusieve methode is relining. Hierbij wordt de buis van binnen voorzien van een nieuwe laag, zonder dat de oude buis hoeft te worden verwijderd. Deze methode is vooral geschikt voor hechtgebonden asbest. Het heeft een aantal voordelen:

Geen graafwerk: Er hoeft geen grond te worden opgebroken.
Snel en efficiënt: De werkzaamheden duren meestal slechts enkele dagen.
Laag risico: Het proces vermindert het risico op vrijkoming van asbestvezels.

Relining is een betrouwbare methode om het asbest veilig te maken en te verlengen de levensduur van de riolering.

2. Verwijdering en vervanging

Als de asbestbuizen beschadigd zijn of als er sprake is van niet-hechtgebonden asbest, is verwijdering en vervanging vaak noodzakelijk. Dit is een ingrijpende en tijdrovende klus, die enkele dagen tot weken kan duren. De stappen bij verwijdering zijn:

Inspectie en inventarisatie: De exacte locatie en aard van het asbest worden bepaald.
Voorbereiding van de werkplek: De werkruimte wordt afgezet en een gecontroleerde omgeving wordt gecreëerd.
Verwijdering: Het asbest wordt met veiligheidsmaatregelen verwijderd.
Afvoer en verwerking: Het asbest wordt in afgesloten containers opgeslagen en naar een speciale recyclinglocatie gebracht.
Eindcontrole: Een certificaat wordt uitgegeven dat het asbest veilig is verwijderd.

De kosten van verwijdering variëren afhankelijk van de omvang van de werkzaamheden, de toegankelijkheid van de buizen en de mate van beschadiging. Een voorbeeld van kosten is:

Inspectie en inventarisatie: €200 – €500
Verwijdering per meter: €50 – €100
Afvoer en verwerking: €150 – €300 per ton
Eindcontrole: €300 – €600

3. Preventieve sanering

Als het asbest in goede staat verkeert, is het niet altijd noodzakelijk om het direct te verwijderen. Je kunt kiezen voor preventieve sanering, zoals het aanbrengen van een laag om de buizen te beschermen en eventuele lekken te voorkomen. Dit is een tijdelijke oplossing, maar kan helpen om het risico te beperken tot de tijd dat een permanente oplossing wordt ingebracht.

Conclusie

Asbest in de kelderriolering is een serieuze aangelegenheid, zowel vanwege de gezondheidsrisico’s als de complexiteit van de saneringswerkzaamheden. Het herkennen van asbest is lastig, maar er zijn enkele aanwijzingen en tests die je kunnen helpen bij het bepalen of er asbest aanwezig is. Als het aanwezig is, is het verstandig om een professionele inventarisatie te laten uitvoeren en een geschikte saneringsstrategie te kiezen. Relining is een moderne en veilige methode, maar bij beschadigde of losse asbestvezels is verwijdering vaak noodzakelijk. Het belangrijkste is om voorzichtig te zijn en ervoor te zorgen dat alle werkzaamheden worden uitgevoerd door gecertificeerde professionals.

Bronnen

asbest
riool