Visuele inspectie van rioolstelsels: technieken, normen en opleidingen voor rioolbeheerders

Published by Redactie on juli 3, 2025 | Category riolering

De visuele inspectie van rioolstelsels is een essentieel onderdeel van het onderhoud en de renovatie van rioleringssystemen. In Nederland wordt hierdoor bepaald of er schade is aangetroffen, hoe deze moet worden geclassificeerd en welke maatregelen er nodig zijn. De technieken die worden toegepast, variëren van de klassieke inspectie met camera’s tot moderne technieken zoals relining met GVK of naaldvilt. Deze inspecties worden uitgevoerd door gespecialiseerde professionals, zoals rioolinspecteurs, en worden gecertificeerd op basis van standaarden zoals NEN 3399. Deelname aan cursussen is daarom van groot belang om de juiste kennis en vaardigheden op te doen.

Technieken voor visuele inspectie en klassificatie van schade

Bij de visuele inspectie van een riolering wordt gebruikgemaakt van een rijdende camera die de binnenkant van de riolering opneemt. Deze beelden worden vastgelegd via computersystemen en worden beoordeeld op mogelijke schade. De toestandsaspecten worden vastgelegd door gespecialiseerde inspecteurs, die speciaal zijn opgeleid en gecertificeerd. Volgens de adviseur wordt de klassificatie van schade uitgevoerd op basis van het systeem NEN 3399 ‘Buitenriolering – Classificatiesysteem bij visuele inspectie van objecten’. Dit systeem helpt bij het bepalen van het type schade, de mate en de aanpak.

Bij kleine schades kan er een plaatselijke reparatie plaatsvinden met een met silicaathars geïmpregneerde glasvezelversterkte kunststof deelreparatie. De inspecteur bepaalt daarnaast ook of er sprake is van grotere problemen, zoals biogene sulfiden die het beton kunnen aantasten. Dit is een van de grootste bedreigingen van betonnen rioleringen, waardoor het beton oplost en de wanddikte afneemt. De inspecteur moet ook kijken of er plannen zijn om het hemelwater af te koppelen of of de infrastructuur binnen enkele jaren vernieuwd moet worden.

Opleidingen en cursussen voor rioolinspecteurs

Voor rioolbeheerders en andere betrokkenen is het belangrijk om voldoende kennis te hebben over de inspectiemethoden en de klassificatie van schade. Er zijn verschillende cursussen beschikbaar die hierin op aansluiten. De cursus ‘Beoordelen riolen en bepalen maatregelen’ biedt een basiskennis van onderzoeksmethoden en visuele inspecties. Hierbij leren deelnemers het herkennen en benoemen van toestandsaspecten. De doelgroep van deze cursus omvat rioolbeheerders, adviseurs, medewerkers van renovatiebedrijven, werkvoorbereiders, projectleiders, toezichthouders en directievoerders.

De cursus duurt een dag en heeft een minimum van vier en maximum van twaalf deelnemers. Bij het volgen van minimaal 80% van het verplichte deel van de cursus ontvangt men een deelnamebewijs. De cursus wordt gegeven door docenten zoals E. Jansen-Schut en Ing. L.T.G.H. Heijmen. De kosten van de cursus zijn afhankelijk van het overzicht van de cursussen. Voor informatie over mogelijke kortingen en maatwerkoffertes wordt verwezen naar het inschrijfformulier.

Er zijn ook aansluitende cursussen beschikbaar, waarin deelnemers dieper ingaan op bepaalde onderwerpen. De cursus wordt vaak in company verzorgd, wat betekent dat de cursus op maat gemaakt kan worden. De lesindeling omvat zowel theorie als praktijk, met veel interactie en oefeningen. De cursus wordt aangeboden in de cursusruimte van InRIO, Schutkolk 4f in Heumen. Bij deelname aan de cursus wordt ook gelet op catering, overnachting en tijden van het lesprogramma.

GVK en naaldvilt: vergelijking van technieken

Tijdens de renovatie van rioleringen worden verschillende technieken gebruikt. Een van de veelgebruikte technieken is relining met GVK (glasvezel versterkt kunststof). Hierbij wordt een kous ingebouwd die door de riolering wordt getrokken. Deze kous wordt uitgehard met behulp van een lichttrein met UV-lampen. Dit proces is zeer efficiënt, aangezien de kous direct na het passeren van de UV-lampen uitgehard is. Daarnaast vertoont dit materiaal nagenoeg geen uitzetting en krimp.

Een andere veelgebruikte techniek is relining met naaldvilt. Bij deze methode is de sterkte van de kous afhankelijk van de hars, en niet van het weefsel. Dit betekent dat er bij het gebruik van naaldvilt een dikkere kous moet worden ingebouwd om de ontwerpsterkte te behalen. Naaldvilt is zeer sterk onderhevig aan krimp en uitzetting als gevolg van temperatuurverschillen, waardoor het materiaal gecontroleerd moet worden opgewarmd en afgekoeld. Dit leidt tot een langere uithardingsperiode in vergelijking met GVK. Daarnaast is het mogelijk om naaldvilt met heet water of stoom uit te harden.

Belangrijke kenmerken van GVK en naaldvilt

Bij GVK is de maximale lengte van de kous afhankelijk van de lengte van de kabel die aan de lichttrein vastzit. De nieuwe machine die in september verwacht wordt, heeft een gekoelde kabelhaspel, waardoor een lengte van maximaal 300 meter mogelijk is. Bij naaldvilt is de maximale lengte echter alleen beperkt door het gewicht van de kous en de capaciteit van de vrachtwagens en de telekranen. Daarnaast is GVK niet geschikt voor krappe bochten, omdat de kabel van de lichttrein in de binnenbocht langs de kous kan schuren en deze kan beschadigen. De minimale diameter bij GVK is 250 mm, terwijl de maximale diameter 1.600 mm bedraagt. Met naaldvilt zijn diameters van 150 tot 3.000 mm haalbaar.

Belang van inspectie en herstel

De inspectie van het rioolstelsel is van groot belang om te bepalen of er schade is en hoe deze moet worden hersteld. Bijvoorbeeld bij een schade aan de riolering kan er een plaatselijke reparatie worden uitgevoerd met een met silicaathars geïmpregneerde glasvezelversterkte kunststof deelreparatie. De inspecteur moet ook kijken of er sprake is van grotere problemen, zoals biogene sulfiden die het beton kunnen aantasten. Dit is een van de grootste bedreigingen van betonnen rioleringen, waardoor het beton oplost en de wanddikte afneemt. Daarnaast moet ook gekeken worden naar eventuele afwijkingen zoals infiltraties, zandinloop, wortels, aangetaste voegen of andere obstakels.

Conclusie

De visuele inspectie van rioleringen is een essentieel onderdeel van het onderhoud en de renovatie van rioleringssystemen. De technieken die worden toegepast, variëren van de klassieke inspectie met camera’s tot moderne technieken zoals relining met GVK of naaldvilt. Deze inspecties worden uitgevoerd door gespecialiseerde professionals, zoals rioolinspecteurs, en worden gecertificeerd op basis van standaarden zoals NEN 3399. Deelname aan cursussen is daarom van groot belang om de juiste kennis en vaardigheden op te doen.