Onverwachte kelders in oude woningen: een verborgen kans in de renovatie

Published by Redactie on juli 13, 2025 | Category kelder

Een kelder is vandaag een waardevolle ruimte in elke woning. Niet alleen biedt het extra bergingsruimte, maar bij correcte sanering kan het ook omgetoverd worden tot een comfortabele leefruimte. Toch zijn kelders vaak verwaarloosd of zelfs volledig vergeten. Zoals uit een aflevering van Samson en Gert duidelijk blijkt, zijn kelders niet altijd makkelijk op te sporen, maar zodra ze ontdekt zijn, kunnen ze een waardevolle toevoeging zijn aan de woning.

Kelder in de serie Samson en Gert

In een aflevering uit seizoen 2, aflevering 44 (1991), wordt een interessant fenomeen beschreven. Gert verkoopt een antieke kast aan Alberto, die later ontdekt dat het huis waarin de kast staat, in werkelijkheid een kelder heeft. Alberto vindt een plannetje van het huis, wat hem op het idee brengt om de kelder te gaan verkennen. Zonder toestemming van Samson en Gert, opent hij een luik in de vloer en komt zo terecht in de kelder. Wanneer hij het luik niet meer kan sluiten, wordt hij gevangen. Hij probeert met lawaai aandacht te trekken, maar Samson en Gert denken eerst dat er spoken in huis zijn.

Deze situatie illustreert hoe verborgen en soms vergeten kelders kunnen zijn in oude woningen. Ze zijn niet altijd direct zichtbaar en kunnen zelfs jarenlang onbenut blijven. Voor een eigenaar is dit echter ook een kans: een kelder kan een waardevolle uitbreiding zijn van de woning.

Wat is een kelder?

Een kelder is een ruimte onder de grond die vaak gebruikt wordt als bergplaats of als extra leefruimte. In de context van woningbouw kan een kelder zowel een zogenaamde "half-kelder" zijn (waarvan deel boven de grond ligt) als een volledig ondergrondse kelder.

Kenmerken van een kelder

Toegang: Meestal via een luik of trap in de vloer van een kamer of keuken.
Hoogte: De hoogte van een kelder bepaalt of het om te herstellen is tot leefruimte. In de meeste gevallen moet er minstens 2,20 meter hoogte zijn.
Bouwjaar: Veel kelders zijn al tientallen jaren verlaten of slecht onderhouden, wat sanering vereist.
Waterdichtheid: Een van de belangrijkste problemen bij kelders is vocht. Een correcte waterdichting is essentieel voor elke renovatie.

Wanneer is een kelder een waardevolle ruimte?

De waarde van een kelder hangt af van verschillende factoren: - Toegankelijkheid: Als de kelder makkelijk bereikbaar is en een normale hoogte heeft, is het een betere investering. - Toestand: Een kelder in slechte staat vereist meer werk en kosten. - Gebied: In stedelijke gebieden waar ruimte schaars is, is een kelder vaak waardevoller dan in landelijke gebieden. - Wetgeving: In sommige gemeenten zijn er specifieke regels rond de sanering van kelders tot leefruimte. Het is belangrijk om dit voorhanden te hebben bij het starten van een project.

Kelder saneren: een stap-voor-stap overzicht

Saneren van een kelder is een complex proces, maar met goed planning kan het een succesvolle uitbreiding worden van je woning. Hier is een overzicht van de belangrijkste stappen:

1. Inspectie en evaluatie

Voor elke sanering is het essentieel om de kelder grondig te inspecteren. Dit kan best gedaan worden door een professionele inspecteur of bouwdeskundige. De inspectie moet de volgende zaken behandelen: - Structuur: Heeft de kelder een stabiele fundering? Is er slijtage of schade aan de muren of vloer? - Vocht: Zijn er vochtproblemen of lekkages? - Toegang: Is er voldoende toegang tot de kelder en is die veilig? - Elektriciteit en sanitair: Is er al elektriciteit en sanitair aanwezig?

2. Sanering van vocht en waterdichtheid

Een van de grootste problemen bij kelders is vocht. Hier zijn enkele oplossingen: - Waterdichting: Een externe waterdichting is meestal de beste oplossing, maar vereist grondwerken. Als dat niet mogelijk is, kan men ook rekenen op een interne waterdichting. - Afbuigen van regenwater: Door regenwater af te buigen van de gevels en via gootstenen weg te leiden, kan men voorkomen dat het water in de kelder terechtkomt. - Vochtbestrijding: Voegt men een kelder aan tot leefruimte, dan is het verplicht om ook een ventilatiesysteem in te bouwen.

3. Verbetering van toegang

Als de toegang naar de kelder beperkt of onveilig is, moet die verbeterd worden. Denk aan: - Een trap of lift installeren. - De toegang verbeteren met een deur die voldoet aan de bouwvoorschriften. - Veiligheid en brandveiligheid: De toegang moet veilig zijn voor ongeveer en brand.

4. Isolatie

Een kelder moet goed geïsoleerd zijn om comfort en energiebesparing te waarborgen. De isolatie moet zowel de muren, vloer als plafond omvatten. Er zijn verschillende opties voor isolatie: - Buitenkant: Isolatie aan de buitenzijde van de kelder is de meest efficiënte oplossing. - Binnenzijde: Als externe isolatie niet mogelijk is, kan men kiezen voor binnenisolatie. Dit moet wel goed afgewerkt worden en eventueel gecombineerd worden met een damprem. - Vloerisolatie: Een vloerisolatie is verplicht om vocht en kou te voorkomen.

5. Elektriciteit en sanitair

Als de kelder gebruikt wordt als leefruimte, moet er elektriciteit en sanitair aangebracht worden. Denk aan: - Elektrische installatie: Een nieuwe installatie die voldoet aan de huidige normen. - Sanitair: Een toilet, wasbak of badkamer kan toegevoegd worden. - Ventilatie: Een kelder moet goed geventileerd zijn om schimmel en vocht te voorkomen.

6. Uitrusting en inrichting

Na de technische sanering kan men de kelder ingerichten zoals men dat wil. Denk aan een kamer, kantoor, speelkamer of berging. De keuze hangt af van de hoogte, toegang en toegelaten gebruik van de kelder.

7. Verkoop of verhuur

Een gesanereerde kelder kan ook een verkoopspluspunt zijn. In vele gevallen verhoogt een extra ruimte de waarde van de woning aanzienlijk. Ook bij verhuur kan het een waardevolle uitbreiding zijn.

Risico's en obstakels bij keldersanering

Ondanks de voordelen, zijn er ook risico's bij het saneren van een kelder: - Hoogteproblemen: Niet alle kelders zijn hoog genoeg om te gebruiken als leefruimte. - Voorraadproblemen: Een kelder moet goed geventileerd zijn om schimmel en vocht te voorkomen. - Gemeenteregels: Sommige gemeenten hebben beperkte regels rond keldersanering. Het is verstandig om dit vooraf te checken. - Kosten: Een keldersanering kan kostbaar zijn. Het is belangrijk om goed te budgetteren.

Conclusie

Kelders zijn vaak vergeten ruimtes in oude woningen. Zodra ze ontdekt zijn, zoals in de aflevering van Samson en Gert, kunnen ze een waardevolle uitbreiding vormen van de woning. Sanering is echter geen eenvoudig proces en vereist zorgvuldige planning, professionele hulp en investering. Voor zowel woningbouw als verkoop of verhuur is een gesanereerde kelder een interessante optie. Bij het starten van een dergelijk project is het belangrijk om de toestand van de kelder grondig te evalueren en te zorgen voor een duurzame oplossing.