Schimmel in de kelder: oorzaken, gevolgen en professionele bestrijding

Published by Redactie on juli 13, 2025 | Category kelder

Schimmel in de kelder is een veelvoorkomend probleem in Nederland, met gevolgen voor zowel de structuur van het huis als de gezondheid van de bewoners. Kelders zijn vaak vochtig vanwege hun lage ligging, slechte ventilatie of eventuele lekkages, wat ideale omstandigheden creëert voor schimmels. Het is essentieel om schimmel in de kelder serieus te nemen en snel aan te pakken, zowel voor esthetische als gezondheid- en bouwkundige redenen. In dit artikel worden de oorzaken van schimmel in de kelder besproken, de mogelijke gevolgen voor de gezondheid en de woning, en worden mogelijke maatregelen opgenoemd om schimmel te verwijderen en te voorkomen. Ook wordt uitgelegd waarom het vaak verstandiger is om professionele hulp in te huren voor schimmelbestrijding.

Oorzaken van schimmelvorming in de kelder

Schimmel groeit enkel waar voldoende vocht aanwezig is. In kelders kunnen verschillende factoren bijdragen aan het ontstaan van schimmelvorming:

Ondergrondse vochtinbreng (opstijgend vocht):
Kelders liggen onder het grondniveau, wat betekent dat grondwater kan opstijgen via poriën in de betonconstructie of via funderingen. Dit fenomeen wordt ook wel opstijgend vocht genoemd en is een van de meest voorkomende oorzaken van schimmel in kelders (bronnen 6, 11).
Lekkages in de kelder:
Lekkages van leidingen, kelderdak of kelderpoorten kunnen vocht in de ruimte brengen. In extreme gevallen kan het gaan om waterschade, wat schimmel kan veroorzaken binnen enkele uren (bron 2).
Slechte ventilatie:
Kelders zijn vaak slecht geventileerd, wat leidt tot hoge luchtvochtigheid en condensatie op koele oppervlakken. Dit creëert ideale omstandigheden voor schimmelvorming (bronnen 3, 9).
Vochtige materialen:
In kelders worden vaak materialen gebruikt die schimmel kunnen voeden, zoals hout, textiel en papier. Als deze materialen nat raken, kunnen schimmels zich snel verspreiden (bron 6).
Mislukte renovaties of slechte isolatie:
Een kelder die niet correct geïsoleerd is of waarin vochtige materialen zijn gebruikt, is een risicofactor voor schimmel. Ook de toepassing van verf of pleisterwerk over schimmel zonder de oorzaak op te lossen kan leiden tot hergroei (bron 4).

Gezondheidsrisico's van schimmel in de kelder

Schimmel in de kelder kan meer dan alleen een visueel probleem zijn. Het kan schadelijk zijn voor de gezondheid van de bewoners, met verschillende mogelijke gevolgen:

Luchtwegaandoeningen en allergieën:
De sporen van schimmels kunnen in de lucht terechtkomen en worden ingeademd. Gevoelige personen zoals kinderen, ouderen of mensen met astma kunnen klachten ondervinden, zoals hoesten, neusslikken en kortademigheid (bronnen 5, 12).
Mycotoxinen en giftige stoffen:
Sommige schimmels, zoals Aspergillus, produceren mycotoxinen, die giftig kunnen zijn. Langdurige blootstelling aan deze stoffen kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, zoals huidirritaties, allergieën en zelfs longziekten (bron 1).
Psychologische effecten:
Een kelder met schimmel kan ook een negatieve invloed hebben op de sfeer van een woning. Het kan leiden tot stress, ongemak en zelfs verminderde levenskwaliteit (bronnen 8, 12).
Verminderde luchtvochtigheid en luchtkwaliteit:
Schimmel kan de luchtkwaliteit in een woning negatief beïnvloeden, wat kan leiden tot hoofdpijn, verwardheid en vermoeidheid (bronnen 5, 9).

Stappenplan voor schimmelbestrijding in de kelder

Het bestrijden van schimmel in de kelder vereist een systematische aanpak. Hieronder worden de belangrijkste stappen uitgelegd:

Oorzaken van het vocht opsporen:
Vooraleer schimmel te verwijderen, moet de bron van het vocht worden geïdentificeerd. Dit kan zijn lekkages, opstijgend vocht, of slechte ventilatie. Een inspectie door een professional kan helpen bij het vaststellen van de oorzaak (bronnen 1, 9).
Schimmel verwijderen:
De schimmelkolonies moeten grondig worden verwijderd. Dit kan met schuurmiddelen, schimmelverwijderaars of stoomreinigers. Het is belangrijk om handschoenen en een mondkapje te dragen tijdens de behandeling en de ruimte goed te luchten (bronnen 3, 4).
Droogmaak en sanering:
Na de verwijdering van de schimmel dient de ruimte grondig droog te worden gemaakt. Soms is het noodzakelijk om schimmelbestrijdingsproducten aan te brengen om hergroei te voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld een anti-schimmelcoating zijn (bronnen 5, 12).
Voorkomen van hergroei:
Na behandeling dient er aandacht te zijn voor het voorkomen van hergroei. Dit kan door de ventilatie te verbeteren, vochtproblemen op te lossen en regelmatig inspecties uit te voeren (bronnen 9, 10).

Wanneer een professional inhuren?

Hoewel het mogelijk is om schimmel in de kelder zelf te verwijderen, is dit vaak niet de beste oplossing. Professionele schimmelexperts hebben het gereedschap, kennis en ervaring om schimmel effectief en veilig te verwijderen. Hier zijn enkele situaties waarin het verstandig is om professionele hulp in te huren:

Grote schimmelplaag:
Als de schimmelgroei groter is dan 1 m², is het verplicht in sommige landen om professionele hulp in te huren. Dit is zowel voor de veiligheid als voor de duurzaamheid van de oplossing (bronnen 12).
Herhaalde schimmelvorming:
Als de schimmel zich blijft herhalen, betekent dit dat de oorzaak niet volledig is opgelost. Een professional kan de oorzaak bepalen en het probleem definitief oplossen (bronnen 1, 9).
Gezondheidsklachten:
Als er klachten zijn van luchtwegaandoeningen of allergieën die mogelijk verband houden met schimmel, is het verstandig om professionele hulp in te huren voor een grondige sanering (bronnen 5, 12).
Zware schimmelsoorten:
Sommige schimmels, zoals Aspergillus of Mucor, kunnen gevaarlijk zijn voor de gezondheid. Het is verstandig om deze soorten aan een expert over te laten (bronnen 1, 3).

Preventieve maatregelen tegen schimmel in de kelder

Om schimmel in de kelder voorkomen te kunnen, zijn er verschillende maatregelen die kunnen worden genomen:

Verbeterde ventilatie:
Goede ventilatie helpt om de luchtvochtigheid in de kelder te verminderen en condensatie te voorkomen. Dit kan worden bereikt door luchtbuizen te installeren of de kelder te openen voor frisse lucht (bronnen 5, 9).
Regelmatige inspecties en schoonmaak:
Een kelder die regelmatig geïnspecteerd en schoongemaakt wordt, heeft een lagere kans op schimmelvorming. Let op lekkages, vochtige plekken en onaangename geuren (bronnen 10, 12).
Voorzichtig omgaan met water:
Water moet zorgvuldig worden gebruikt in de kelder. Bijvoorbeeld het wassen van kleding of het koken zonder afzuigkap kan leiden tot vochtproblemen (bron 5).
Afdichting van de kelder:
De kelder kan worden geïsoleerd of afgewerkt met een dampremmende laag om opstijgend vocht tegen te gaan. Dit kan een duurzame oplossing bieden voor schimmelvorming (bron 11).
Correcte afvoer van regenwater en grondwater:
Het zorgen voor een correcte afvoer van regenwater en grondwater kan helpen om vocht in de kelder te voorkomen. Dit kan door een regenwaterput of een grondwaterafvoer te installeren (bron 11).

Conclusie

Schimmel in de kelder is een veelvoorkomend probleem dat niet langer kan worden genegeerd. Het kan schadelijk zijn voor de gezondheid van de bewoners en kan ook schade aanrichten aan de structuur van de woning. Het is belangrijk om schimmel in de kelder serieus te nemen en snel aan te pakken. De aanpak moet niet alleen gericht zijn op het verwijderen van de schimmel, maar ook op het oplossen van de onderliggende oorzaak van het vocht. In sommige gevallen is het verstandiger om professionele hulp in te huren, vooral bij grote schimmelplaag of herhaalde schimmelvorming. Door middel van preventieve maatregelen zoals verbeterde ventilatie, correcte afvoer van water en regelmatige inspecties kan schimmel in de kelder worden voorkomen.