Schimmel in de kelder en de invloed op gezondheid: oorzaken, gevolgen en oplossingen

Published by Redactie on juli 13, 2025 | Category kelder

Schimmel in de kelder is een veelvoorkomend probleem in de bouwsector en heeft zowel structurele als gezondheidsgerelateerde gevolgen. Door vochtproblemen en slechte ventilatie ontstaat schimmel op muren, vloeren en plafonds, met als gevolg zichtbare vlekken en een muffe geur. De aanwezigheid van schimmel kan niet alleen leiden tot schade aan de structuur van de woning, maar ook negatief invloed hebben op de gezondheid van de bewoners. In dit artikel worden de oorzaken van schimmelgroei in de kelder besproken, wordt ingegaan op de gezondheidsrisico’s en worden bewezen oplossingen en preventiemaatregelen gegeven om schimmel op een duurzame manier te verwijderen en te voorkomen.

Oorzaken van schimmel in de kelder

Schimmelgroei in de kelder wordt voornamelijk veroorzaakt door vocht en luchtvochtigheid. De oorzaken van schimmel zijn meestal onderliggende bouwkundige of gedragsproblemen. De belangrijkste oorzaken zijn:

1. Kelderlekkage

Water kan door lekkages in muren of vloeren binnendringen, vooral in gebieden met een hoge grondwaterstand. Dit kan het gevolg zijn van slijtage van de afvoerpijpen of een slecht functionerend kelderbeklemmingssysteem. Bij lekkages groeit schimmel snel op oppervlakken die constant nat blijven.

2. Opstijgend vocht

Opstijgend vocht is het resultaat van grondwater dat door de poreuze muren van de kelder omhoog trekt. Dit fenomeen is vooral aanwezig in kelders zonder waterdichte laag of in oudere woningen waar het onderbouwverband niet voldoende is. Opstijgend vocht zorgt voor een vochtige omgeving waar schimmel makkelijk groeit.

3. Condensatie

Slechte ventilatie zorgt ervoor dat vochtige lucht blijft hangen, wat leidt tot condensatie. Condensvorming treedt meestal op op koude oppervlakken zoals muren, leidingen en plafonds. Dit creëert ideale omstandigheden voor schimmelgroei.

4. Slechte ventilatie

Bij onvoldoende ventilatie blijft de luchtvochtigheid hoog in de kelder, waardoor schimmel groeit. Dit probleem is vaak het geval bij kelders die niet regelmatig worden gelucht of wanneer er geen luchtopties zijn zoals raampjes of ventilatieroosters.

5. Externe overstromingen

Overstromingen of regenval kunnen ook schimmel veroorzaken in kelders. Als het overtollige water niet afgevoerd kan worden, blijft het in de kelder hangen en zorgt het voor een vochtige omgeving die schimmelpromoot.

Gezondheidsgevolgen van schimmel in de kelder

Schimmel in de kelder heeft een negatieve invloed op de inwendige luchtkwaliteit van een woning. Door schimmelgroei worden schimmelsporen in de lucht opgehangen, die bij inademing gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken. Dit is vooral het geval voor personen met ademhalingsproblemen of allergieen.

1. Allergische reacties

Schimmel kan allergische reacties veroorzaken, zoals neusirritatie, hoesten, oogirritatie en jeukende huid. Deze symptomen zijn het gevolg van de sporen die worden afgegeven door schimmels en in de lucht zweven.

2. Astma en luchtwegaandoeningen

Schimmel is een bekende trigger voor astma-aanvallen en kan luchtwegaandoeningen verergen. Vooral zwart schimmel is gevaarlijk, omdat het toxinen kan afgeven die schadelijk zijn voor de longen. Personen met astma of andere chronische ademhalingsaandoeningen zijn bijzonder gevoelig voor schimmel.

3. Longinfecties

Lange blootstelling aan schimmel kan leiden tot longinfecties, vooral bij personen met een verlaagde weerstand of bij ouderen en jonge kinderen. Schimmel kan zich nestelen in de luchtwegen en zorgen voor een chronische irritatie.

4. Huidirritaties

Schimmel kan ook huidirritaties veroorzaken bij direct contact met de schimmelvlekken. Personen die in de kelder werken of deze ruimte regelmatig betreden, lopen het risico op huidproblemen.

5. Giftige effecten

Zwarte schimmel, ook bekend als Stachybotrys, kan toxines afgeven die schadelijk zijn voor het lichaam. Deze schimmelsoort groeit vaak op hout, gips en tapijt en is lastiger te verwijderen dan andere schimmelsoorten. Langdurige blootstelling kan leiden tot ernstige gezondheidsklachten.

Oplossingen en maatregelen voor schimmel in de kelder

Het verwijderen van schimmel is niet genoeg als de onderliggende oorzaak van de vochtproblemen niet wordt aangepakt. Daarom zijn er verschillende technieken beschikbaar om schimmel zowel tijdelijk als duurzaam te bestrijden.

1. Professionele schimmelverwijdering

Als schimmel zich in grote hoeveelheden heeft verspreid, is het aan te raden om professionele hulp in te schakelen. Ervaren schimmelbestrijders gebruiken speciale middelen en apparatuur om schimmel compleet te verwijderen en het risico op sporeverspreiding te beperken. Bovendien onderzoeken ze de oorzaak van het vochtprobleem om te voorkomen dat de schimmel terugkeert.

2. Zelf verwijderen van schimmel

Kleine schimmelplaagjes kunnen worden verwijderd door de bewoner zelf. Dit vereist echter goede bescherming, zoals handschoenen, een mondkapje en oogbescherming. Schimmel kan worden schoongemaakt met schimmelreinigers of een mengsel van azijn en water. Na afwassen is het belangrijk om de ruimte goed te luchten om condensatie te voorkomen.

3. Kelderbekuiping

Een bewezen methode om schimmel in de kelder te bestrijden is kelderbekuiping. Hierbij worden de muren en vloeren van de kelder behandeld met een waterdichte laag. Dit voorkomt dat water in de kelder binnendringt en zorgt voor een droge omgeving waar schimmel niet kan groeien.

4. Kelderdrainage

Bij een hoge grondwaterstand is drainage een effectieve oplossing. Door een drainagesysteem aan te leggen kan overtollig water worden afgevoerd, waardoor de vochtige omgeving wordt verminderd. Dit helpt bij het voorkomen van schimmelgroei en beperkt de schade aan de kelderkamers.

5. Injecteren van keldermuren

Bij opstijgend vocht is injecteren van de keldermuren een geschikte oplossing. Hierbij wordt een vochtwerende vloeistof in de muren geïnjecteerd, waardoor het water niet verder omhoog kan trekken. Deze methode is vooral geschikt voor kelders die niet van buitenaf toegankelijk zijn.

6. Verbetering van ventilatie

Een goede ventilatie is essentieel om schimmel te voorkomen. Door regelmatig te luchten en eventueel een luchtontvochtiger te gebruiken, kan de luchtvochtigheid worden verlaagd. Dit vermindert het risico op condensatie en schimmelgroei.

7. Gebruik van schimmelwerende verf

Schimmelwerende verf kan worden aangebracht op muren en plafonds om schimmelgroei tegen te gaan. Deze verf bevat stoffen die schimmels tegenwerken en kan worden gebruikt als preventie na het verwijderen van bestaande schimmel.

Preventie en regelmatige inspectie

Nadat schimmel is verwijderd, is het belangrijk om preventiemaatregelen te nemen om herhaling te voorkomen. De volgende tips zijn aan te raden:

Zorg voor voldoende ventilatie in de kelder.
Houd de kelder droog door lekkages te repareren en waterafvoer te optimaliseren.
Gebruik schimmelwerende verf op muren en plafonds.
Berg spullen op in afsluitbare containers om vocht en schimmel te voorkomen.
Controleer regelmatig op vocht en schimmel.

Conclusie

Schimmel in de kelder is een serieus probleem dat zowel gezondheidsrisico’s als structurele schade kan veroorzaken. Het ontstaat vaak door vochtproblemen en slechte ventilatie, en het is essentieel om de onderliggende oorzaak aan te pakken. Zowel professionele schimmelverwijdering als zelfde maatregelen zoals ventilatieverbetering en kelderbekuiping kunnen helpen om schimmel te bestrijden. Het is belangrijk om schimmel niet te negeren, omdat langdurige blootstelling aan schimmel schadelijk kan zijn voor de gezondheid. Door preventiemaatregelen te nemen en regelmatig te controleren op schimmel, kan de kans op herhaling worden verkleind.

Bronnen

gezond