Slaapkamer in de kelder: voordelen, risico’s en keuringskriteria

Published by Redactie on juli 13, 2025 | Category kelder

Een kelder kan een uitstekende uitbreiding zijn van de leefruimte in een woning. De afgesloten sfeer, het natuurlijke koele klimaat en het feit dat een kelder vaak minder geluid doorklinkt, maken het een aantrekkelijke ruimte voor een extra slaapkamer. Toch zijn er belangrijke overwegingen nodig vooraleer een kelder als slaapruimte kan worden ingericht. In dit artikel worden de voordelen, de risico’s en de keuringscriteria besproken, gebaseerd op reële voorbeelden en praktische adviezen uit diverse bronnen.

Belangrijke overwegingen vooraleer een kelder als slaapkamer wordt ingericht

Een slaapkamer in de kelder kan functioneel zijn, maar het vereist zorgvuldige voorbereiding. De primaire zorg die vaak genoemd wordt, is het probleem van vocht. Vocht kan in een kelder ontstaan door opstijgend grondwater, lekkages of een slechte ventilatie. Een vochtige omgeving leidt niet alleen tot onaangename gevoelens, maar ook tot schimmelvorming en vermindering van de levensduur van bouwmaterialen. Daarom is het van belang om de kelder eerst professioneel te laten controleren op vocht en eventuele schadepunten.

1. Vocht- en waterdichtheid controleren

Een professionele vochtmeting is essentieel om het probleem van vocht in een kelder te beoordelen. Niet alle vochtproblemen zijn zichtbaar aan de oppervlakte. Een kelder die op het eerste gezicht droog en geschikt lijkt, kan op de lange termijn toch vochtige muren of vloeren ontwikkelen. Door gebruik te maken van gespecialiseerde vochtmeetapparatuur, zoals een vochtmeter of thermografische camera, kan men nauwkeurig bepalen of het vochtgehalte binnen de normale grenzen ligt.

Daarnaast moet men controleren of de kelder structureel waterdicht is. Oudere woningen zijn vaak niet ontworpen als leefruimte en kunnen dus niet automatisch worden aangenomen als waterdicht. Vooral bij kelders met aansluitingen op de buitenmuur of kimnaad is het belangrijk om te controleren of de bouwtechnieken voldoen aan de huidige normen. Als er al schade is ontstaan, zoals zoutkristallen, los pleisterwerk of donkere vochtplekken, is het aan te raden om professionele hulp in te schakelen.

2. Ventilatie en radon

Een ander belangrijk aspect is de ventilatie in de kelder. Een slecht geluchte ruimte kan leiden tot een slechte luchtkwaliteit, wat negatief kan werken op de gezondheid. Bovendien is een kelder, en vooral een kelder die volledig van beton is, vaak meer gevoelig voor radon. Radon is een radioactief gas dat uit de grond kan opstijgen en zich in een ongeventileerde ruimte ophoopt. Dit gas is onzichtbaar en geurt niet, maar kan op de lange termijn gezondheidsrisico’s opleveren.

Een professionele ventilatieinstallatie of een elektrische ontvochtiger kan helpen om dit probleem aan te kaarten. Ook moet men rekening houden met de toegang tot de kelder. In geval van brand is het van belang dat de ruimte voldoende evacuatiekanalen heeft. Een kelder zonder ramen of met slecht bereikbare ontsnappingsroutes is niet veilig.

3. Bouwbesluit en toepassing als verblijfsruimte

Het Bouwbesluit stelt eisen aan ruimtes die als verblijfsruimte worden aangemerkt. Ondanks dat het Bouwbesluit geen expliciete verbod kent op het gebruik van kelders als slaapkamer, zijn er wel beperkingen. Zo moet bijvoorbeeld een verblijfsruimte een minimale hoogte hebben van 2,5 meter. Een kelder met een hoogte van bijvoorbeeld 2,2 meter kan technisch gezien als verblijfsruimte worden aangemerkt, maar het is persoonlijk gevoel of zoiets aangenaam is om in te slapen.

Daarnaast moet men rekening houden met de natuurlijke lichttoegang. Veel kelders zijn zonder ramen gebouwd en verlichten dus volledig door kunstlicht. Voor sommige mensen is dit geen probleem, voor anderen juist wel. Een kelder met een raam of met een lichtkap kan deze beperking verkleinen.

Voordelen van een kelder als slaapkamer

Hoewel er risico’s zijn, biedt een kelder ook aantrekkelijke voordelen. De koele temperatuur is bijvoorbeeld een natuurlijke uitdaging voor een comfortabele nachtrust. De afgesloten sfeer zorgt bovendien voor minder geluidsoverlast en een rustigere slaapomgeving. In de winterperiode kan de kelder daardoor een koelere ruimte vormen, terwijl het in de zomer het tegenovergestelde effect heeft.

Een kelder kan ook functioneel worden ingericht. Zo zijn er bijzondere voorbeelden van kelders die volledig zijn ingericht als overnachtingsruimte. Een kelder in Deventer, bijvoorbeeld, is ingericht als een atelier vol kunstwerken en biedt een unieke ervaring voor gasten. Deze ruimte heeft geen vergelijkbaar karakter met een gewone slaapkamer, maar laat zien dat een kelder ook een creatieve en sfeervolle ruimte kan worden.

Praktische adviezen voor het inrichten van een kelder als slaapkamer

Als men toch besluit om een kelder te gebruiken als slaapkamer, zijn er een aantal praktische stappen die men kan ondernemen:

Professionele vochtcontrole: Voordat men een kelder ingericht, is het essentieel om de vochtproblemen te identificeren en op te lossen. Dit kan door een bouwkundige keuring te laten uitvoeren.
Ventilatie en luchtkwaliteit: Een kelder moet voldoende luchttoegang hebben. Het aanbrengen van een ventilatieinstallatie of het plaatsen van een elektrische ontvochtiger kan hierbij helpen.
Beveiliging en evacuatie: Zorg dat er minstens één ontsnappingsroute is in geval van nood. Dit kan een raam zijn of een deur die gemakkelijk te bereiken is.
Ruwheid en isolatie: Een kelder kan ruw zijn, wat niet altijd comfortabel is. Het aanbrengen van isolatie of het gebruik van vloerbedekking kan de sfeer verbeteren.
Lichting: Zorg dat er voldoende licht is, zowel overdag als ’s nachts. Een kelder zonder daglicht kan een donkere en soms deprimerende sfeer creëren.

Conclusie

Het inrichten van een kelder als slaapkamer is een interessante optie, maar het vereist een zorgvuldige evaluatie van de bouwkundige en gezondheidsmatige aspecten. Vooral het probleem van vocht en de luchtkwaliteit zijn belangrijk om te beoordelen. Bovendien moet men rekening houden met de regelgeving van het Bouwbesluit en de praktische toepassing als verblijfsruimte. Een kelder kan functioneel en comfortabel worden ingericht, maar het vereist zorgvuldige voorbereiding en professionele hulp bij het opsporen van eventuele tekortkomingen.

Bronnen

slapen