Wim Selderbeek en de herontdekking van de collectie Sluijters, Gestel en Kelder

Published by Redactie on juli 13, 2025 | Category kelder

De Amsterdamse kunstverzamelaar Wim Selderbeek (1884–1963) was een belangrijk figuur in het culturele landschap van Nederland. Tijdens zijn leven verzamelde hij meer dan 350 kunstwerken van gerenommeerde tijdgenoten, waaronder werken van Toon Kelder, Jan Sluijters, Leo Gestel, Charley Toorop en Arnout Colnot. Zijn verzameling, die jarenlang in de schaduw stond, is herontdekt door auteur Kees van der Geer. Deze reconstructie heeft geleid tot een tentoonstelling en publicatie die het werk van deze kunstenaars opnieuw in het licht zetten. Het Stedelijk Museum Alkmaar toont deze werken vanaf februari 2017, waardoor het publiek toegang krijgt tot een belangrijke historische collectie.

De rol van Wim Selderbeek in de kunstwereld

Wim Selderbeek was niet alleen een kunstverzamelaar, maar ook een vooraanstaand figuur in de Amsterdamse culturele gemeenschap. Zijn vriendschappen met kunstenaars en verzamelaars, zoals Cornelis Baard (directeur van het Stedelijk Museum Amsterdam) en Paul Rijkens, maakten hem een centrale persoon in de kunstwereld van de jaren twintig tot en met zestig van de vorige eeuw. Zijn werk als poelier en autohandelaar gaf hem toegang tot middelen die hij kon besteden aan kunstwerken. Dit maakte het mogelijk om een uitgebreide collectie samen te stellen.

De collectie Selderbeek bestond uit werken van zowel beeldende kunstenaars als textielkunstenaars. Zo zijn werken van Christine van Zeegen, een tekstielkunstenaar, opgenomen in de tentoonstelling. Deze collectie bevat zowel bekende als minder bekende werken, waaronder onbekende meesterwerken van Jan Sluijters, die door Selderbeek zijn verkocht en vervolgens goed bewaard zijn gebleven.

Reconstructie van de collectie

De herontdekking van de collectie vond zijn oorsprong in een schenking aan het Stedelijk Museum Alkmaar. In december 2015 schonk Renée Smithuis het schilderij "Gezelschap aan een tafel" van Toon Kelder aan het museum. Op de achterzijde van het schilderij bevonden zich labels die verwijzen naar de collectie van Wim Selderbeek. Dit leidde tot onderzoek door Kees van der Geer, die de collectie volledig reconstrueerde.

Van der Geer ontrafelde niet alleen de collectie van Selderbeek, maar ontdekte ook werken die oorspronkelijk door Selderbeek waren verkocht, maar goed bewaard bleven. Deze ontdekkingen zijn nu voor het eerst tentoongezet en beschikbaar voor het publiek. De publicatie "Sluijters, Gestel, Kelder – De passie van verzamelaar Wim Selderbeek" is ontworpen als een tentoonstellingscatalogus en biedt inzicht in het leven en werk van Selderbeek.

Het boek als ondersteuning van de tentoonstelling

Het boek is meer dan een eenvoudige tentoonstellingscatalogus. Het biedt een diepgaand overzicht van de collectie en de context waarin deze is ontstaan. Het bevat 128 pagina’s met 66 kleuren- en 20 zwart-witillustraties. Auteurs zoals Kees van der Geer geven een duidelijk beeld van de collectie en de historische waarde ervan. Het boek is geschreven in het Nederlands en is verkrijgbaar in paperbackformaat. Het is uitgegeven door Waanders Uitgevers en heeft ISBN 9789462621213.

Het boek is bedoeld voor een breed publiek, waaronder kunstliefhebbers, verzamelaars en historici. Het geeft ook een inkijkje in het leven van Selderbeek, die zich niet alleen richtte op kunst, maar ook een actieve rol speelde in de culturele sfeer van zijn tijd. Zijn vriendschappen met kunstenaars en verzamelaars zoals Piet Boendermaker en Paul Rijkens zetten hem midden in het culturele leven van Amsterdam.

Tentoonstelling en beschikbaarheid voor het publiek

De tentoonstelling "Sluijters, Gestel, Kelder: de passie van verzamelaar Wim Selderbeek" is vanaf februari 2017 te zien in het Stedelijk Museum Alkmaar. Het museum stelt het publiek voor aan werken die vroeger bijna vergeten dreigden te raken. De tentoonstelling is een belangrijke bijdrage aan de herontdekking van deze kunstenaars en hun werk. Het museum biedt ook rondleidingen aan, zoals op 6 mei 2017, waarbij bezoekers een dieper inzicht krijgen in de collectie.

De werken die tentoon zijn gesteld, zijn onder andere schilderijen, geborduurde kunstnaaldwerken en andere beeldende werken. Het TextielMuseum leent enkele werken uit, zoals 'Knotwilgstam' uit 1912 en 'Uil' uit 1917, die opgenomen zijn in de tentoonstelling. Deze samenwerking tussen musea benadrukt de wisselwerking tussen verschillende culturele instellingen en het belang van kunstwerken die historische waarde hebben.

De betekenis van de herontdekking

De reconstructie van de collectie van Wim Selderbeek is een voorbeeld van hoe kunstwerken en collecties die ooit in de schaduw stonden, opnieuw in het licht kunnen worden geplaatst. Door het werk van Kees van der Geer is duidelijk geworden dat Selderbeeks collectie van een zeer hoge kwaliteit was. Het bevat werken van kunstenaars die in hun tijd al belangrijk waren en die nu opnieuw in het belang van het publiek staan.

De herontdekking van deze collectie is ook van belang voor de kunstgeschiedenis. Het biedt inzicht in de smaak en voorkeuren van de jaren twintig tot zestig van de twintigste eeuw. Het laat zien hoe kunstenaars zoals Sluijters, Gestel en Kelder hun werk maakten en hoe ze werden waargenomen door hun tijdgenoten. Bovendien benadrukt het de rol van verzamelaars als Selderbeek, die een brug slaan tussen de kunstenaar en het publiek.

Verder onderzoek en publicaties

De publicatie en tentoonstelling zijn slechts het begin van een groter proces van herontdekking. Het Stedelijk Museum Alkmaar is ook betrokken bij verder onderzoek naar de collectie en werkt samen met andere instellingen. Zo leent het TextielMuseum werken uit, wat aantoont dat het onderzoek niet beperkt blijft tot één museum of regio, maar een nationale en internationale dimensie heeft.

De publicatie is tevens een waardevolle bron voor historici, kunstliefhebbers en verzamelaars. Het boek is verkrijgbaar via verschillende boekhandels en uitgeverijen, waaronder Waanders Uitgevers en Singershop. Het is een goed voorbeeld van hoe een tentoonstelling en een boek samen kunnen werken om het publiek te informeren en te inspireren.

Conclusie

De herontdekking van de collectie van Wim Selderbeek is een belangrijke gebeurtenis in de Nederlandse kunstgeschiedenis. Het toont aan dat zelfs vergeten collecties weer een betekenisvolle plek kunnen krijgen in het culturele landschap. Door de reconstructie van de collectie door Kees van der Geer en de samenwerking met het Stedelijk Museum Alkmaar, zijn werken van kunstenaars als Sluijters, Gestel en Kelder opnieuw toegankelijk voor het publiek gemaakt.

De tentoonstelling en het boek vormen samen een uitgebreid beeld van de collectie en de context waarin ze is ontstaan. Ze geven inzicht in het leven van Selderbeek en de kunstwerken die hij verzamelde. Dit is niet alleen interessant voor kunstliefhebbers, maar ook voor historici en verzamelaars die zich richten op de Nederlandse kunstgeschiedenis van de twintigste eeuw.