Snel rijk worden via kelderverkoop, crypto en beleggingsfraude: risico’s en waarschuwingen
In de huidige economische omstandigheden zijn beleggers en particulieren vooral op zoek naar snelle oplossingen om hun vermogen te vergroten. De aantrekkende beloften van hoge rentes, gouden investeringen en digitale valuta’s hebben geleid tot tal van oplichtingscampagnes. In dit artikel wordt ingegaan op enkele van de meest voorkomende schijnbeleggingsconstructies, met een focus op de verkoop van kelders, cryptovaluta en Ponzi-achtige schijnsystemen. Op basis van recente casussen en onderzoeken van de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) wordt geanalyseerd wat de werkelijke risico’s zijn bij deze vormen van beleggen en wat de gevolgen kunnen zijn voor de betrokken partijen.
Hoe werken schijnbeleggingen?
Een schijnbelegging, ook wel een fictieve of vervalsde investering genoemd, is een constructie waarbij beloften worden gedaan over hoge opbrengsten, zonder dat er daadwerkelijk een onderliggende activiteit of waarde is. De meest voorkomende vormen zijn:
- Ponzi-schemas: Hierbij worden winsten van nieuwe inleg gebruikt om eerdere beleggers uit te betalen.
- Pyramidesystemen: De inleg van klanten wordt gebruikt om voordelen te bieden aan eerder betrokken personen.
- Crypto- of digitale beleggingsconstructies: Hierbij worden gouden kansen beloofd, vaak met cryptowallets, waarin geen toegang tot de digitale valuta mogelijk is.
- Kelderverkoopconstructies: Hierbij wordt verkoop van kelders of onderaardse constructies aangeboden als investering, zonder dat er sprake is van een juridische of fysieke basis.
In de onderstaande subsecties worden deze vormen van schijnbeleggingen verder toegelicht, met concrete voorbeelden uit recente gebeurtenissen in Nederland.
Ponzi-schemas en beleggingsfraude
Een van de meest voorkomende schijnbeleggingsvormen is het Ponzi-schema. In dit systeem worden beloften gedaan over hoge opbrengsten, vaak tot 20% of meer per periode. Echter, in werkelijkheid wordt het geld van nieuwe beleggers gebruikt om oude beleggers uit te betalen. Deze structuur is niet duurzaam, en bij gebrek aan nieuwe inleg breekt het systeem uiteen.
Een recent voorbeeld is de Forward Gold Sale, een constructie die zich voordat als een belegging in goudmijnen in Ghana en Tanzania. Beleggers kregen de kans om goud te kopen tegen een korting, met de belofte dat ze het tien maanden later zouden ontvangen. In werkelijkheid bleek het om een Ponzi-schema te gaan, waarbij het geld van nieuwe inleg gebruikt werd om eerdere beleggers uit te betalen, en waarbij grote sommen verdwenen in de zakken van tussenpersonen.
De FIOD onderzocht deze constructie en kon vaststellen dat ongeveer 600 beleggers in totaal 30 tot 45 miljoen euro kwijt zijn geraakt. Slechts een klein deel van de inleg is mogelijk in Afrikaanse goudmijnen geïnvesteerd; het merendeel werd gebruikt voor hoge commissies en het uitbetalen van eerdere investeerders.
Cryptovaluta en digitale beleggingsconstructies
Cryptovaluta’s zijn in de afgelopen jaren snel in populariteit gegaan, maar ze worden ook vaak misbruikt voor oplichtingsconstructies. In meerdere gevallen zijn beleggers verleid om hun geld in te zetten in cryptowallets, zonder dat er juridische of fysieke controle mogelijk is.
Een voorbeeld hiervan is het geval van Corina de Jong, die beleggers verleidde om hun geld in te zetten in een cryptoportefeuille. De belofte was een rendement van 20% per zes maanden. Echter, het geld verdween vooral in anonieme cryptowallets. De FIOD constateerde dat een aanzienlijk deel van de inleg werd gebruikt voor privébestedingen, zoals woningen, luxe auto’s en sportpaarden.
Een ander geval is dat van een student die een eigen cryptobank had en beleggers verleidde tot inleg van minstens 5.000 euro. De beleggers kregen maandelijkse overzichten van hun winst, soms tot 50%. Echter, de winsten werden betaald uit de inleg van nieuwe beleggers, en na verloop van tijd verdween de student, en het geld is verloren gegaan.
Een van de grootste schandalen op het gebied van cryptovaluta betrof FTX, een Amerikaans platform dat failliet ging in november 2022. De eigenaar, Sam Bankman-Fried, werd later schuldig verklaard aan fraude en samenzwering, met een straf van 25 jaar cel. Het bedrijf had gaten in zijn balans gevuld met eigen crypto’s en leende geld aan zwakkere bedrijven. De schade bedroeg 8 miljard dollar.
Kelderverkoopconstructies
Een minder bekende, maar eveneens risicovolle vorm van schijnbelegging is de kelderverkoopconstructie. Hierbij worden klanten verleid om geld in te zetten voor het aankopen van een kelder of onderaardse ruimte, vaak op basis van verzonnen beloften over rendement of toekomstige toepassingen.
Een typisch scenario is waarbij een oplichter een klant belt met het verhaal dat er jaren geleden bitcoins zijn aangekocht op een oude rekening, die nu een half miljoen euro waard zijn. De klant kan deze bitcoins alleen uitkeren tegen een kleine kosten, waarna de oplichter steeds nieuwe kosten introduceert. Dit is een vorm van voorschotfraude, waarbij de slachtoffer wordt onder druk gezet om te liegen tegen zijn bank over verdachte transacties.
In dergelijke gevallen kunnen klanten tientallen duizenden euro’s overmaken, zonder ooit iets terug te krijgen. In sommige gevallen verdwijnt de oplichter ook fysiek en is er geen juridische weg meer om het geld terug te krijgen.
Risico’s en gevolgen voor beleggers
De gevolgen van deze schijnbeleggingsconstructies zijn groot, zowel op economisch als psychologisch vlak. Beleggers verliezen niet alleen hun geld, maar ook hun vertrouwen in het financiële systeem. Veel slachtoffers hebben zelfs last van stress, schuldenproblemen en relatieproblemen.
In het geval van de Forward Gold Sale bleek dat 600 beleggers in totaal 30 tot 45 miljoen euro verloren. Slechts een klein deel van de inleg is mogelijk in Afrikaanse goudmijnen geïnvesteerd; het merendeel werd gebruikt voor hoge commissies en het uitbetalen van eerdere investeerders. In dergelijke gevallen is het vaak moeilijk om juridische aansprakelijkheid te stellen, omdat de constructies vaak op internationale niveaus worden uitgevoerd en via webportalen worden aangeboden.
Een andere risico is dat slachtoffers hun geld overmaken via reguliere bankkanalen, waardoor de banken vaak geen directe aansprakelijkheid kunnen aannemen. In sommige gevallen is er zelfs geen juridische basis om terugbetaling of herstel te eisen.
Wat is de rol van de FIOD en andere autoriteiten?
De FIOD speelt een cruciale rol in het opsporen en bestrijden van schijnbeleggingsconstructies. In het geval van Forward Gold Sale voerde de FIOD een uitgebreid strafrechtelijk onderzoek uit, waarbij drie verdachte mannen werden aangehouden. De autoriteiten onderzochten ook de geldstromen en de structuur van de constructie, om te achterhalen hoe het geld werd gebruikt.
In het geval van FTX en Sam Bankman-Fried, was het juridische proces in de Verenigde Staten uiteindelijk succesvol. De verdachte werd schuldig verklaard aan meerdere aanklachten, waaronder fraude en samenzwering. Dit toont aan dat ook op internationaal niveau juridische aansprakelijkheid mogelijk is, zolang er genoeg bewijs is.
Echter, in veel gevallen is het moeilijk om slachtoffers te herstellen, omdat de oplichters vaak al zijn verdwenen of hun activa hebben verborgen. In dergelijke gevallen is het belangrijk dat slachtoffers zo snel mogelijk hulp zoeken bij juridische experts of de FIOD.
Conclusie
Schijnbeleggingsconstructies zijn een ernstig probleem in de huidige economische wereld. Zowel cryptovaluta’s als kelderverkoopconstructies worden vaak misbruikt om beleggers te verleiden tot inleg met beloften over hoge opbrengsten. Deze vormen van oplichting hebben gevolgen voor honderden en duizenden slachtoffers, met verliezen die tot miljoenen euro’s oplopen.
Het is belangrijk om bewust te zijn van de risico’s van schijnbeleggingen en om altijd voorzichtig te zijn met beloften van hoge opbrengsten. Autoriteiten zoals de FIOD spelen een cruciale rol in het opsporen en bestrijden van deze constructies, maar het is eveneens aan individuen om aandacht te besteden aan hun beleggingen en om professionele advies te zoeken bij twijfel.
Bronnen
Related Posts
-
Jort Kelder en het debat over maatschappelijke waarden in het openbare debat
-
Uitharden van keldermuren: Tactieken en materialen voor een waterdichte kelder
-
Kelders als uitgaansgelegenheden in Ede: Potentie, toepassingen en bouwtechnische overwegingen
-
Keldervermogen in Groningen: Uitbating, renovatie en sfeerontwikkeling
-
Kelderaanleg: Vergunningverplichtingen, eisen en proces
-
Uitbreiding van hoofdgebouw en de rol van de kelder: bouwregels en juridische kaders
-
Kelders uitbreiden in Nederland: Voordelen, Technieken en Aandachtspunten
-
Uitbouw met kelder als verblijfsruimte: mogelijkheden, voordelen en voorwaarden