Spierwitte schimmel op wijnflessen in kelders: oorzaken, gevolgen en oplossingen

De bewaring van wijn is een kunst op zich. Niet alleen draagt het juiste klimaat, licht en luchtstroom bij aan de smaakontwikkeling van de wijn, ook de keuze van de bewaaromgeving speelt een cruciale rol. In veel huizen wordt een kelder gebruikt als wijnarchief, een keuze die logisch is gezien de stabiele temperatuur en afgesloten karakteristiek van deze ruimtes. Toch kan een kelder ook een voedingsbodem zijn voor schimmels, waaronder spierwitte schimmel. Dit artikel bekijkt de oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen voor spierwitte schimmel op wijnflessen in kelders.

Oorzaken van spierwitte schimmel op wijnflessen

Schimmel groeit waar vocht, warmte en organische stoffen aanwezig zijn. In een kelder komen deze voorwaarden vaak samen, vooral wanneer de ruimte niet goed geventileerd is. In de context van wijnflessen kunnen de volgende factoren bijdragen aan schimmelvorming:

1. Vochtige omgeving

Een kelder met een hoge luchtvochtigheid is een gunstige omgeving voor schimmel. Vooral op stenen of betonnen muren en vloeren kan schimmel gemakkelijk groeien. Wanneer deze schimmel zich uitbreidt, kan het ook op wijnflessen terechtkomen, vooral wanneer deze op de vloer liggen of in een slecht geventileerde kast staan.

2. Bescherming tegen UV-straling

Wijnen zijn gevoelig voor licht, met name UV-straling. Daarom is het aanbevolen om wijnflessen op een donkere plek te bewaren. Toch is het belangrijk om ook rekening te houden met de luchtstroom in die ruimte. Een donker, maar onventileerd hok kan juist een ideale plek zijn voor schimmelvorming.

3. Bijzondere aandacht voor kurken en capsules

De kurk en de capsule van een wijnfles kunnen ook schimmelvorming bevorderen. Een kurk is een natuurproduct en dus poreus. In een vochtige omgeving kunnen schimmels in en op de kurk terechtkomen. Ook de capsule, die vaak van metaal of kunststof is, kan schimmelvorming bevorderen wanneer het vocht aanwezig is. Bij het openen van de fles dient de capsule dus voorzichtig afgesneden te worden om contact met de wijn te vermijden.

Gevolgen van spierwitte schimmel op wijnflessen

Wanneer schimmel op of rond wijnflessen groeit, kunnen er meerdere gevolgen zijn, zowel op de kwaliteit van de wijn als op de gezondheid van de bewoner van het huis.

1. Aangetaste kwaliteit van de wijn

Schimmel kan invloed hebben op de kwaliteit van de wijn, vooral wanneer de schimmel in contact komt met het glas of de kurk. In de context van wijn is schimmel niet alleen een visuele aandoening, maar kan ook smaak- en geurveranderingen teweegbrengen. In sommige gevallen kan schimmel een onaangename, muffe of schimmelse smaak opleveren.

Hoewel schimmel op de buitenkant van een wijnfles niet automatisch betekent dat de wijn onbruikbaar is, is het verstandig om de wijn te inspecteren op smaak- en geurveranderingen voordat deze wordt gedronken. Bij twijfel is het verstandig om de fles niet te openen.

2. Risico op schimmelallergieën

Schimmel kan een gezondheidsrisico vormen, vooral voor personen met allergieën of aandoeningen zoals astma. Sporen van schimmel kunnen in de lucht terechtkomen en worden ingeademd. Dit kan leiden tot iritaties van de neus- en keelholte, kortademigheid of zelfs allergische reacties. In een kelder waar schimmel regelmatig voorkomt, is het verstandig om voorzorgsmaatregelen te nemen.

Oplossingen en voorkomingsmaatregelen

Het is mogelijk om schimmelvorming in een kelder te voorkomen of te beheersen. Voor wie wijnflessen wil bewaren in zo’n omgeving, zijn er verschillende praktische stappen die kunnen worden genomen.

1. Verbeterde ventilatie

Goede ventilatie is cruciaal om schimmel te voorkomen. In een kelder kan dit bereikt worden door:

• Een ventilator aan te brengen om luchtstroom te creëren.
• Kelders met dubbele muren of een hoge luchtvochtigheid extra te isoleren.
• De kelder te bezoeken en eventueel een luchtkwaliteitsmeter te gebruiken om de luchtvochtigheid te meten.

Het ideale luchtvochtigheidsniveau in een wijnkelder ligt tussen 60% en 70%. Hogere waarden kunnen schimmelvorming bevorderen.

2. Afstand houden van trillingen en vocht

Wijnflessen dient men zoveel mogelijk te isoleren van trillingen en vochtige oppervlakken. Dit betekent dat:

• Flessen niet op de vloer geplaatst mogen worden, maar op speciale rekken of kasten.
• Wanneer een wasmachine of een boiler in de buurt van de kelder staat, dit dient uitgebuit te worden, omdat trillingen schade kunnen aanrichten aan de flessen en de wijn.
• Het gebruik van dempende pootjes voor kasten of rekken aanbevolen is om trillingen te dempen.

3. Gebruik van een wijnkoelkast

Een wijnkoelkast is een betere oplossing dan een klassieke kelder als het gaat om schimmelvorming. Deze apparaten zijn ontworpen om een ideale omgeving te bieden voor wijnbewaring en bevatten vaak een glazen deur met UV-filter. Daarnaast is het luchtvochtigheidsniveau en de temperatuur in zo’n kast meestal goed geregeld, wat schimmelvorming vermindert.

4. Regelmatige inspectie en reiniging

Het is belangrijk om regelmatig de kelder te inspecteren op schimmelvorming. Wanneer schimmel op de wanden, vloeren of rekken wordt gevonden, dient deze meteen verwijderd te worden. Voor de reiniging kan gebruik gemaakt worden van een schimmelverwijderende oplossing. Het is belangrijk om de ruimte goed te drogen na de reiniging om een herhaling te voorkomen.

5. Correcte opslag van wijnflessen

De manier waarop wijnflessen worden opgeslagen kan ook schimmelvorming beïnvloeden. Aanbevolen is om:

• Flessen in een horizontale positie op te slaan, zodat de kurk blijft nat en niet uitdroogt.
• Zorgvuldig te zijn bij het openen van een fles, zodat de capsule niet in contact komt met de wijn.
• De flessen regelmatig te controleren op sporen van schimmel, vooral op en rond de kurk.

Conclusie

Spierwitte schimmel op wijnflessen in kelders is geen ongewone verschijning, maar wel een te verhelpen probleem. De oorzaken liggen vaak in de vochtige omgeving van een kelder en het ontbreken van voldoende ventilatie. Hoewel schimmel op de buitenkant van een fles niet automatisch betekent dat de wijn onbruikbaar is, is het verstandig om voorzichtige maatregelen te nemen, zowel voor de bewaring van de wijn als voor de gezondheid van de bewoner van het huis.

Door goede ventilatie, het gebruik van een wijnkoelkast, regelmatige inspectie en correcte opslagmethoden, kan schimmelvorming voorkomen worden. Voor wie wijn als een kunst of een investering beschouwt, is het belangrijk om de bewaaromstandigheden zorgvuldig te plannen en te onderhouden.

Bronnen

1. Eurocave - Wijn ABC
2. [Soester Courant - Hoe kun je wijn het beste bewaren?](https://www.soestercourant.nl/lokaal/partnercontent/903869/hoe-kun-je-wijn-het-beste-bewaren-