Een verbouwingsproject in het oude gemeentehuis van Sint Anthonis: Kelder als ruimte voor feesten, maar verboden

In de huidige realiteit van woningnood en opkomende woningcorporaties is het steeds belangrijker om leegstaande, historische gebouwen op een slimme en duurzame manier te herbestemmen. Een voorbeeld hiervan is het oude gemeentehuis van Sint Anthonis, dat momenteel wordt gebruikt als tijdelijk woonproject voor jongeren. Dit gebouw biedt interessante kansen op het gebied van verbouw en hergebruik, waarbij zowel de architectonische waarde als de toekomstgerichtheid centraal staan. In dit artikel wordt nader ingegaan op het huidige gebruik van het gebouw, de kelder als ruimte en de plannen voor de toekomst.

Huidige situatie: Tijdelijk wonen in een historisch gemeentehuis

Het oude gemeentehuis van Sint Anthonis werd in 2022 leeggehaald toen de gemeente opging in de gemeente Land van Cuijk. Sindsdien staat het leeg, maar er is een tijdelijke oplossing bedacht om de leegstand tegen te gaan. Leegstandsbeheerder Livable heeft de ruimtes verhuurd aan tieners en jonge bewoners die samen het gebouw beheren. Stijn van den Broek, een van de bewoners, woont in kamer #1, die 66 vierkante meter beslaat voor een huurprijs van 295 euro per maand. Dit maakt het tot een relatief betaalbare optie in tijden van woningnood.

Het oude gemeentehuis is sinds 1972 in gebruik en werd in twee fases gebouwd. Het oude raadhuisje, dat oorspronkelijk geiten huisvestte, werd later vervangen door een groter gemeentehuis, dat al snel uitgebreid moest worden door de groei van de gemeente. Na de opgaan in Land van Cuijk is het gebouw leeggebleven, maar het is niet verlaten. Het wordt tijdelijk gebruikt voor wonen en het beheer van het gebouw.

Kelderruimtes en de mogelijkheden voor verbouw

Een van de interessantste aspecten van het oude gemeentehuis is de kelderruimte. Stijn van den Broek noemt de kelder zelfs een "doolhof". Deze ruimte is zowel technisch als ruimtelijk aantrekkelijk voor verbouw. De kelder biedt veel potentie voor herbestemming, zoals de bouw van appartementen of culturele ruimtes, maar ook als recreatieruimte.

Toch is het gebruik van de kelder voor feesten niet toegestaan. Hoewel het een perfecte ruimte lijkt om sociale evenementen te houden, zoals feesten of workshops, is er een beperking op het gebruik van de ruimte. Deze beperking is een juridisch en veiligheidsaspect dat belangrijk is bij elke verbouwproject. De vraag rijst dus: wat zijn de mogelijke toepassingen van de kelder, en wat zijn de bouwkundige uitdagingen?

In de huidige situatie is de kelder nog in gebruik als opslagruimte en is het hoofddoel van de verbouwprojecten het verhuren van appartementen en het aanleggen van culturele ruimtes. De leegstandsbeheerder Livable wil de ruimtes tijdelijk gebruiken om de boel in goede staat te houden en eventuele slijtage of verwaarlozing te voorkomen.

Toekomstplannen: Verbouw en herbestemming

Hoewel er geen concrete bouwplanning is gemaakt, zijn er wel plannen voor de toekomst. Manager Remko Heere van Koers Ontwikkeling noemt dat er plannen zijn om de ruimtes te verbouwen in een brasserie, kunst- en cultuurcentrum, 14 appartementen en een zorgcomplex. Deze toekomstplannen worden echter pas concreet wanneer de bouw- en realisatieplanning is afgemaakt.

De verbouw van historische gebouwen zoals het oude gemeentehuis van Sint Anthonis vereist zorgvuldige planning. Het combineren van oude architectonische elementen met moderne inrichting en functies is een uitdaging die vaak moet worden aangepakt met zowel esthetische als technische overwegingen. De kelder is hier een interessante variabele, aangezien hij uitgebreid en herbestemd kan worden, maar moet wel voldoen aan huidige bouwvoorschriften en veiligheidsnormen.

Uitdagingen bij het verbouwen van een leegstaand gemeentehuis

Het verbouwen van een historisch gemeentehuis brengt meerdere uitdagingen met zich mee. Deze zijn onder te verdelen in technische, juridische en sociale aspecten.

• Technische uitdagingen: Het oude gemeentehuis dateert vanaf 1972. Hoewel het gebouw goed is onderhouden, zijn er mogelijk bouwkundige verbeteringen nodig, zoals het aanpassen van elektriciteitsnetten, sanitair, en isolatie. De kelder kan bijvoorbeeld voorzien worden van extra fundamenten, aansluitingen en ventilatiesystemen om geschikt te worden voor woon- of culturele doeleinden.

• Juridische uitdagingen: Er zijn bouwvergunningen en bouwvoorschriften die moeten worden nageleefd. Ook het gebruik van de kelder voor feesten is beperkt door huidige regelgeving. Deze beperkingen moeten worden verwerkt in de plannen, en eventueel kunnen bevoegdheden worden aangesproken om de ruimte extra toegankelijk te maken.

• Sociale uitdagingen: Het tijdelijke gebruik van het gemeentehuis als woonproject is een interessante aanpak, maar het vraagt om samenwerking tussen bewoners en beheerders. Het betreft een vorm van participatie en het creëren van een gemeenschap in een historisch gebouw. Dit kan ook dienen als een model voor andere gemeentelijke projecten.

Duurzaamheid en toekomstgerichtheid

In de huidige context van duurzaam bouwen en hergebruik van historische gebouwen is het project in Sint Anthonis een interessante casus. Het gebruik van bestaande ruimtes, in plaats van het afbreken en herbouwen van nieuwe complexen, is een duurzame keuze. Bovendien draagt het bij aan het behoud van historisch erfgoed.

De kelder kan bijvoorbeeld worden voorzien van duurzame oplossingen zoals geothermische verwarming, zonnepanelen of regenwateropslag. Ook kan het versterken van de isolatie van de kelder en de bovenliggende ruimtes een belangrijke bijdrage leveren aan het energiegebruik van het gebouw.

Conclusie

Het oude gemeentehuis van Sint Anthonis biedt een interessante case study voor zowel renovatieprojecten als duurzame verbouw. Het tijdelijke gebruik als woonproject brengt nieuwe energie naar een leegstaand gebouw en laat zien hoe historische ruimtes op een creatieve manier kunnen worden herbestemd. De kelder, die Stijn van den Broek zelfs noemt als een “doolhof”, is een voorbeeld van hoe oude ruimtes opnieuw in gebruik kunnen worden genomen. Toch zijn er juridische en bouwkundige beperkingen die in het oog moeten worden gehouden bij eventuele toekomstige verbouwprojecten.

De toekomstplannen, die het gebouw zouden kunnen veranderen in een combinatie van appartementen, een brasserie en een kunst- en cultuurcentrum, zijn een beloftevolle richting voor herbestemming. Het verbouw van het gemeentehuis kan een model worden voor andere gemeenten die met vergelijkbare situaties te maken hebben. Door historische gebouwen te hergebruiken, kan worden bijgedragen aan het behoud van architectonische waarde en de duurzaamheid van het stadsbeeld.

Bronnen

1. Samens in Sint Anthonis – Stijn woont in een oud gemeentehuis en ontdekt kelder