Trappen naar kelder en boven: Veiligheid, constructie en schilderpraktijk

Published by Redactie on juli 14, 2025 | Category kelder

Bij de inrichting van een woning zijn trappen essentiële elementen die niet alleen functioneel zijn, maar ook een grote invloed hebben op het gebruiksgemak, de veiligheid en de esthetiek van het huis. Dit is vooral van toepassing op trappen die naar de kelder leiden en trappen die naar boven gaan. In dit artikel wordt ingegaan op belangrijke aandachtspunten bij de constructie, montage, schildering en toepassing van trappen, met een focus op de praktische en veiligheidsaspecten.

Veiligheid en bouwbesluit: Leuningen en balustrades

Een van de eerste zaken die bij een trapconstructie voor de kelder of naar boven in overweging moeten worden genomen, is de veiligheid. In het bouwbesluit staat dat een leuning of balustrade verplicht is als het hoogteverschil dat overbrugd wordt groter is dan één meter. Voor kleinere hoogteverschillen is dit niet verplicht, maar het is wel sterk aan te raden om veiligheid voorop te stellen, vooral bij een trap die naar de kelder leidt, waar het verkeer vaak minder is en risico’s groter kunnen zijn.

Bijvoorbeeld, als er een trap gemaakt wordt met een onderkwart die één meter boven de vloer een bocht maakt, is een balustrade op de korte onderzijde niet verplicht. Toch is het belangrijk om hier veiligheid voorop te stellen, omdat bij een val vanaf het bovenste deel van de trap geen balustrade aanwezig is om de val te breken. Dit betekent dat het bouwbesluit soms iets wazig is in zijn eisen, maar het is verstandig om altijd voorzichtig te zijn en veiligheidsmaatregelen toe te passen.

Bij trappen die naar de kelder leiden is het ook belangrijk om rekening te houden met de doorloophoogte, vooral als de trap uitkomt onder een schuin aflopend dak. Bij zoldertrappen is het vaak het geval dat de doorloophoogte zo klein wordt dat de zolder alleen nog bereikbaar is via kruipen. Dit is een cruciaal aandachtspunt in het ontwerp van een woning, vooral als de zolder later nog als woonruimte gebruikt moet worden.

Constructie van een trap: Materialen en lijm

Bij de constructie van een trap, zowel naar beneden als naar boven, is het kiezen van het juiste materiaal en lijm zeer belangrijk. In een kelder, waar de temperatuur vaak lager is en het vochtgehalte hoger, is het essentieel dat de lijm vochtbestendig is. In een online discussie op een forum wordt gesuggereerd dat PU-lijm het beste resultaat oplevert voor de verlijming van een trap in zo’n omgeving. Echter, er is ook aandacht voor het probleem van lijmsporen op onbehandelde houten trappen, wat de kwaliteit van het uiteindelijke resultaat kan beïnvloeden.

Alternatieven zoals Titebond 2 of 3 worden genoemd, maar deze zijn duurder. Ook gewone houtlijm is niet voldoende vochtbestendig. Een andere suggestie is om de randen van de trap vooraf te tapeken, zodat eventuele lijmsporen minder zichtbaar zijn. Bovendien wordt aangeraden om na de verlijming een behandeling toe te passen, zoals Hesse 'pura natura' met verharder. Dit helpt om de trap te beschermen tegen vocht en slijtage, maar ook om de esthetiek te bewaren.

Schilderen van een trap: Techniek en materiaal

Nadat de trap is geconstrueerd en verlijmd, kan het volgende stuk werk beginnen: het schilderen. Het schilderen van een trap is een belangrijke stap om het uiterlijk te verbeteren en de levensduur te verlengen. Bij het schilderen van een houten trap is het belangrijk om de ondergrond goed te voorbereiden en het juiste type verf te kiezen.

In een online handleiding over het schilderen van trappen wordt uitgelegd dat een lakverf op waterbasis een goede keuze is. Deze verf is duurzaam en geschikt voor houten trappen. Het stappenplan omvat het kiezen van de juiste lak, het voorbereiden van de ondergrond, het schoonmaken van de trap, het toepassen van grondverf en het uiteindelijke schilderen.

Voor houten trappen wordt specifiek een stainblock aanbevolen, zoals Hechtblocken Maar. Dit is een grondverf die zorgt voor extra stevigheid en voorkomt dat de kleur van het hout door de verf zichtbaar is. Bij gladde ondergronden, zoals tegels of sierbeton, wordt een hechtprimer aanbevolen. Na het toepassen van de grondverf is het verstandig om 4 tot 6 uur te wachten, of beter nog, een nachtje te laten drogen.

Voor het schilderen zelf wordt de verf met zorg opgedragen. Het is belangrijk om meerdere lagen te schilderen en zorgvuldig te werken om een glimmend en duurzaam resultaat te verkrijgen. De afwerking wordt afgerond met een topcoat om de verf te beschermen tegen slijtage.

Zweefliften als toegangshulpmiddel

Een andere technologie die vaak wordt gebruikt bij trappen naar beneden of boven is de zogenaamde zweeflift. Deze lift is een handige oplossing voor personen met beperkte mobiliteit, zoals ouderen of mensen met een rolstoel. In tegenstelling tot reguliere trapliften of plateauliften is de zweeflift boven de trap gemonteerd, wat betekent dat de trap zelf niet belemmerd wordt door rails of andere constructies.

De voordelen van een zweeflift zijn meerdere. Door de rails boven de trap te monteren blijft de trap volledig begaanbaar voor anderen, terwijl de lift zelf aan het plafond hangt en weinig ruimte inneemt. Hierdoor is het mogelijk om ook smalle of wenteltrappen veilig en comfortabel te gebruiken. De zweeflift kan ook worden gecombineerd met een plafondlift of tilsysteem, waardoor verhuizen vaak overbodig wordt.

Nadat de zweeflift is geïnstalleerd, is het belangrijk om veiligheidsvoorzieningen te controleren. Deze omvatten opklapbare veiligheidsarmen, een nood-rem en een nood-daal systeem. Deze functies kunnen worden bediend door derden, wat extra zekerheid biedt voor de gebruiker.

Veiligheid en toegankelijkheid van de trap

Bij het ontwerp van een trap, zowel naar beneden als naar boven, is het belangrijk om rekening te houden met de toegankelijkheid. De aantrede en optrede moeten zorgvuldig worden geselecteerd om zowel veiligheid als comfort te waarborgen. In het bouwbesluit is een maximale toegestane aantrede opgetreden van 18,8 centimeter, wat iets lager is dan vroeger. Deze aanpassing is het gevolg van de veroudering van de bevolking en het feit dat mensen langer in hun eigen woning blijven wonen.

Een trap volgens het nieuwe bouwbesluit is dus iets "luier", wat betekent dat de treden iets bredere en de optreden iets kortere zijn. Dit maakt de trap makkelijker begaanbaar voor iedereen, inclusief minder mobiele personen.

Conclusie

Trappen naar beneden en naar boven zijn essentiële onderdelen van elke woning. Zowel de constructie als de inrichting van deze trappen vereist aandacht voor veiligheid, gebruiksgemak en esthetiek. Het kiezen van het juiste materiaal, de juiste lijm en het juiste verfsysteem is essentieel om een duurzame en aantrekkelijke trap te creëren. Ook het gebruik van moderne technologieën, zoals zweefliften, kan helpen om toegankelijkheid te waarborgen voor alle gebruikers.

Bij de aanleg van een trap is het belangrijk om rekening te houden met de regels en richtlijnen van het bouwbesluit, maar ook om veiligheid en gebruiksgemak voorop te stellen. Door zorgvuldig te plannen en professioneel uit te voeren, kan elke trap zowel functioneel als mooi zijn.

Bronnen

trap