Spack in kelder: Problemen met kristallisatie en oplossingen

Published by Redactie on juli 14, 2025 | Category kelder

Spackspuiten is een veelgebruikte afwerking voor wanden en plafonds in zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Het biedt een esthetische, duurzame en relatief goedkope oplossing. Toch kunnen problemen ontstaan wanneer spack in kelderruimtes wordt toegepast. Een van de bekendste complicaties is kristallisatie van zouten en nitraten, die vocht met zich meenemen en beschadigingen veroorzaken aan het oppervlak. In dit artikel wordt ingegaan op de oorzaken, risico’s en mogelijke oplossingen voor spack in keldergebruik, met een focus op de technische aspecten van spackmateriaal, vochtbeheersing en restauratiepleisters.

Wat is spack en waar wordt het toegepast?

Spack is een mengsel van kalk en kunsthars dat via een lagedrukmachine op het oppervlak wordt gespoten. Dit proces zorgt voor een glad of korrelachtig oppervlak, afhankelijk van de gewenste afwerking. Het is een veelgebruikte afwerking in nieuwbouw en renovatieprojecten vanwege de snelle toepassing, het decoratieve karakter en het relatief lage kostenplafond.

Er zijn verschillende soorten spackpleisters beschikbaar. De meest gebruikte varianten zijn Brander Crystal en Brander Briljant. Crystal is een multifunctionele spuitpleister die zowel voor egaliseren als voor afwerking kan worden gebruikt. Het is geschikt voor zowel wanden als plafonds en kan in verschillende korrelgroottes worden aangebracht. Briljant daarentegen is een sierpleister die vooral voor wandafwerking wordt gebruikt. Het levert een harder oppervlak op, wat het geschikter maakt voor ruimtes waar hoge eisen worden gesteld aan schoonmaak en duurzaamheid.

Problemen met spack in kelderomgevingen

Hoewel spackspuiten in veel ruimtes een uitstekende afwerking biedt, is het niet ideaal voor keldergebruik. De voornaamste reden hiervoor is de aanwezigheid van vocht. Keldermuren zijn vaak onderhevig aan vochtproblemen door grondwater, capillaire opstijging of lekkages. Dit vocht bevat meestal opgeloste zouten en nitraten, die kristalliseren wanneer het oppervlak droogt.

Kristallisatie en zoutuitbloei

Kristallisatie van zouten en nitraten is een van de meest voorkomende problemen bij spack in kelders. Deze zouten vormen kristallen die vocht opzuigen en zetten, wat leidt tot scheurvorming, loskomen van het spackoppervlak en uiteindelijk tot schade aan de structuur. Dit proces is bijzonder schadelijk voor spackpleisters, omdat deze relatief zacht zijn en minder bestand zijn tegen mechanische belasting.

Gevolgen van vochtige keldermuren

Nebeneffects van vochtige muren in combinatie met spackpleisters zijn:

Afbladderend spack: Het spackoppervlak kan loskomen of afbladeren door de interne druk van de zouten.
Schimmelvlekken: Bij hoge vochtigheid kan schimmel groeien, wat een extra risico oplevert op gezondheidsproblemen en verder afbraak van het oppervlak.
Structurale schade: Herhaalde uitbloeiingen en zetveranderingen kunnen leiden tot scheuren in het metselwerk en verlies van stabiliteit in de constructie.

Oplossingen voor vochtproblemen in kelders

Als spack is toegepast in een kelderruimte en er ontstaan vocht- of zoutproblemen, zijn er verschillende methoden beschikbaar om het probleem aan te pakken. De keuze voor een specifieke oplossing hangt af van de toegankelijkheid van de buitenmuur, de ernst van het vochtprobleem en de gewenste duurzaamheid.

PCI Barra systeem

Een veelgebruikte oplossing voor vochtige keldermuren is het PCI Barra systeem van Sika. Dit systeem kan van binnenuit worden aangebracht en bestaat uit een mineraal afdichtingsmiddel dat op de binnenmuren wordt aangebracht. Daarna volgt het toepassen van een speciale restauratiepleister zoals Saniment, die zorgt voor droogmaking van het metselwerk zonder extra uitbloeiingen aan het oppervlak.

Het PCI Barra systeem is een geschikte keuze wanneer de buitenmuur niet toegankelijk is. Het systeem is ontworpen om de vochtbeweging in te dammen en de zouten in het metselwerk te neutraliseren. Na toepassing is het mogelijk om een nieuwe afwerking zoals spack of een andere pleister aan te brengen.

Alternatieve afdichtingsmethoden

Als de buitenmuur wel bereikbaar is, kan er gekozen worden voor een waterdichtingssysteem van buitenaf, zoals:

PCI Pecithene
Barraseal Turbo
Pecimor

Deze systemen voorkomen capillaire opstijging en lekkages vanuit de grond. Na afdichting van buitenaf kan de binnenkant van de muur worden hersteld met een restauratiepleister. Dit biedt een langdurige oplossing en vermindert het risico op herhaalde zoutuitbloei.

Spack herstellen in kelders

Als spack is toegepast in een kelder en er ontstaan vocht- of zoutproblemen, is het vaak nodig om het spackoppervlak te verwijderen en een andere afwerking te kiezen. Spackpleisters zijn niet geschikt voor permanente vochtige omgevingen en kunnen snel beschadigd raken.

Alternatieve afwerkingen

Voor kelders waar vochtproblemen aanwezig zijn, zijn de volgende afwerkingen beter geschikt:

Restauratiepleisters zoals Saniment: Deze pleisters zijn ontworpen voor het herstellen van metselwerk en kunnen het metselwerk laten uitzuiven zonder uitbloeiingen.
Waterdichte verf: Sommige verflagen zijn speciaal ontwikkeld voor gebruik in vochtige ruimtes en kunnen helpen bij het beheersen van vocht.
Mineraal afdichtingsmiddel: Deze middelen kunnen direct op het metselwerk worden aangebracht en voorkomen vochtinname.

Kleuren en opmaak van spack

Als spack wél geschikt is voor een ruimte, kunnen kleur- en textuurkeuzes worden gemaakt. Spack is standaard in Brander Crystal in de kleur wit aangebracht. Andere RAL-wittinten zoals RAL 9010 (gebroken wit) en RAL 9001 (creme wit) moeten speciaal worden gemaakt. Spack in kleur is mogelijk met Brander Crystal KV, maar donkere kleuren zijn niet geschikt voor spackpleisters.

Voor het schilderen van spackoppervlakken kan gebruik worden gemaakt van verf zoals Spackverf Semi-Matt van Sigma, die watergedragen is en het spackoppervlak goed ondersteunt.

Conclusie

Spackspuiten is een veelgebruikte en esthetische afwerking voor wanden en plafonds. Toch is het niet ideaal voor kelderruimtes waar vochtproblemen aanwezig zijn. De kristallisatie van zouten en nitraten kan leiden tot afbladderend spack, schimmelvlekken en structurale schade. In dergelijke situaties is het verstandig om spack te vervangen door restauratiepleisters of afdichtingsmiddelen die beter bestand zijn tegen vocht. Het PCI Barra systeem en alternatieve afdichtingsmethoden bieden langdurige oplossingen voor vochtige keldermuren. Voor ruimtes waar spack wél geschikt is, zijn er verschillende kleuren en textuuropties beschikbaar, waaronder RAL-wittinten en sierpleisters.

Het kiezen van de juiste afwerking hangt af van de specifieke omstandigheden van het project. Voor kelderruimtes met vochtproblemen is het verstandig om advies in te winnen bij een professional om een duurzame en effectieve oplossing te garanderen.