Ventilatiesystemen voor kelders: Uitleg, toepassingen en aanbevelingen

Published by Redactie on juli 14, 2025 | Category kelder

Ventilatie in kelders speelt een essentiële rol bij het creëren en handhaven van een gezond en comfortabel binnenklimaat. Vanwege de aard van kelders – doorgaans gelegen onder het grondniveau – kan vocht en luchtstilstaandheid snel optreden, wat kan leiden tot schimmelvorming, vochtproblemen en slechte luchtkwaliteit. Het kiezen van het juiste ventilatiesysteem is daarom van groot belang, zowel voor nieuwbouw als bij renovatieprojecten. In deze artikelen wordt ingegaan op de functie van ventilatiesystemen in kelders, de beschikbare oplossingen, aandachtspunten bij installatie en eventuele combinaties met andere waterdichte maatregelen.

De rol van ventilatie in kelders

Een goed ventilatiesysteem zorgt ervoor dat er continu frisse lucht binnenkomt en vervuilde of vochtige lucht de ruimte verlaat. Dit voorkomt vochtige lucht, schimmelvorming en een onaangenaam luchtgevoel. In kelders, die vaak weinig of geen natuurlijke luchtverversing hebben, is een passief of actief ventilatiesysteem dus onmisbaar.

Volgens de NEN 1087 zijn er standaard eisen voor de nominale ventilatiecapaciteit per ruimte. Voor een kelder of souterrain is er geen expliciet minimum genoemd, maar is het aan te raden om te rekenen met minima van 7 tot 14 dm³/s, afhankelijk van de functie van de ruimte (bijvoorbeeld woonfunctie of opslag).

Ventilatiesystemen voor kelders

1. Ventilatieroosters en lichtschachten

Een veelgebruikte oplossing voor het verbeteren van de ventilatie in een kelder is het gebruik van ventilatieroosters of lichtschachten. Deze systemen zijn ideaal voor de toepassing in kelders met woonfunctie of in situaties waarin een koekoek of lichtschacht geïntegreerd moet worden in een terras of stoep.

Een voorbeeld is het Lucernario S 65-systeem. Dit is een lichtschacht met ventilatiefunctie, ontworpen voor installatie boven koekoeken of atria. Het heeft een luchtinlaatoppervlak van 665 cm² en is uitgerust met roestvrij stalen ventilatieroosters die eenvoudig schoon te maken zijn. De afvoerbuizen (2x Ø 50 mm) zorgen ervoor dat regenwater direct wordt afgevoerd, waardoor het koekoek- en keldergedeelte droog blijft. Dit systeem is ideaal voor het creëren van een lichtdoorlatende en goed geventileerde toegang tot de kelder.

2. VloerVent-systeem

Het VloerVent-systeem van Ubbink is ontworpen voor de ventilatie van kruipruimten en kelders in nieuwbouw en bestaande woningen. Het bestaat uit een kunststof renovatiekoker met een diameter van 50 mm en een lengte van 400 mm. Deze koker wordt eenvoudig in bestaande muren aangebracht en is uitgerust met een demontageoog voor na-isolatie. Het rooster, afmetingen 128 x 90 mm, is waterwerend en heeft een klemfunctie om de koker op de juiste positie te houden. Deze oplossing is ideaal voor het verbeteren van de ventilatie in bestaande kelders zonder grote aanpassingen aan de structuur van het huis.

3. Mechanische ventilatie

Naast passieve ventilatiesystemen zoals roosters en lichtschachten, kunnen ook mechanische ventilatiesystemen gebruikt worden. Deze systemen zorgen voor een hogere ventilatiecapaciteit en kunnen onderdeel worden van een WTW-unit (warmte- en ventilatieinstallatie met warmtewisseling). Dit is vooral relevant in geïsoleerde kelders, waar de natuurlijke luchtverversing beperkt kan zijn. De keuze voor een mechanisch systeem hangt af van de grootte van de kelder, de wens tot woonfunctie en eventuele eisen van het Bouwbesluit of energielabel.

Ventilatie en vochtbestrijding: samenwerkingskans

Een goed ventilatiesysteem helpt niet alleen bij het verbeteren van de luchtkwaliteit, maar ook bij het voorkomen van vochtproblemen. Volgens Saris Company is het preventief handelen tegen vocht een essentieel onderdeil van kelderafdichting. Door het aanbrengen van een goed ventilatiesysteem kan de luchtvochtigheid in de kelder worden beheerst, wat het risico op condensatie en schimmelvorming vermindert.

Een kelderdrainagesysteem, zoals beschreven op de website van Murprotec, kan worden gecombineerd met een ventilatiesysteem. Na het aanbrengen van een drainageleiding en een afvoerput, is het aan te raden om ook een ventilatiesysteem te installeren. Dit zorgt ervoor dat de luchtvochtigheid niet te hoog wordt en dat eventueel opgevangen vocht niet leidt tot een nare lucht.

Aanbevelingen voor de installatie

Bij de installatie van een ventilatiesysteem in een kelder zijn er een aantal belangrijke aandachtspunten:

Afmetingen en posities: Zorg dat het systeem correct geplaatst wordt en voldoet aan de afmetingen van de openingen en de luchtstroomrichting.
Toegang tot onderhoud: Kies voor systemen die eenvoudig schoon te maken zijn, zoals ventilatieroosters met verwisselbaar gaas.
Kombinatie met andere systemen: In geval van een kelderdrainagesysteem of woonfunctie is het verstandig om ventilatie te combineren met een luchtbehandelingssysteem.
NEN 1087 en Bouwbesluit: Zorg dat het systeem voldoet aan de eisen van de NEN 1087 en eventuele lokale regelgeving.

Ventilatieroosters: toepassing en keuze

De keuze van het juiste ventilatierooster hangt af van de functie van de ruimte en de benodigde luchtstroom. Voor kelders wordt vaak een mechanisch rooster of een natuurlijk ventilatierooster gebruikt. Deze roosters zijn verkrijgbaar bij meerdere leveranciers, zoals Ventilatieland, en kunnen afgestemd worden op de afmetingen en specificaties van de kelder.

Een belangrijk aspect bij het kiezen van een ventilatierooster is de doorlaatcapaciteit. Bij een kelder met woonfunctie is het aan te raden om een rooster te kiezen met een luchtinlaatoppervlak van minstens 600 cm². Voor kleinere ruimtes of opslagfuncties kan een rooster van 300 cm² voldoende zijn.

Conclusie

Ventilatie in kelders is essentieel voor het creëren van een gezond en aangenaam binnenklimaat. Zowel passieve systemen zoals ventilatieroosters en lichtschachten als actieve systemen zoals mechanische ventilatiesystemen kunnen worden toegepast, afhankelijk van de functie van de kelder en de wens tot woonfunctie. Het is verstandig om de ventilatie te combineren met andere maatregelen zoals afdichting en kelderdrainage om zowel de luchtkwaliteit als de waterbestendigheid te optimaliseren.

Bij de keuze van een ventilatiesysteem is het belangrijk om rekening te houden met de afmetingen, het luchtstroomvermogen en de toegang tot onderhoud. Daarnaast dient het systeem voldoening te geven aan de eisen van de NEN 1087 en eventuele lokale regelgeving.

Bronnen

ventilatiesysteem