Het verschil tussen kelder en berging: juridisch, technisch en praktisch overzicht

Published by Redactie on juli 14, 2025 | Category kelder

Het onderscheid tussen een kelder en een berging is vaak van groot belang bij zowel de aankoop van een woning als bij eventuele verbouwingen. Hoewel beide ruimtes vaak in het ondergrondse gedeelte van een woning gelegen zijn, verschillen zij in functie, regelgeving en bouwkundige kenmerken. Deze artikelen zijn niet enkel van betekenis voor de gebruiker, maar ook voor juridische en regelgevende contexten, zoals bij appartementsrecht of bij het uitvoeren van verbouwingen. In dit artikel worden de juridische, technische en functionele kenmerken van kelders en bergingen besproken, met aandacht voor praktische toepassingen en eventuele beperkingen.

Kelder als ruimte met mogelijke woningfunctie

Een kelder wordt vaak geassocieerd met berging, maar onder bepaalde voorwaarden kan zij ook als woonruimte gebruikt worden. In het kader van woningbouw en verbouwing is het belangrijk om te weten dat een kelder niet automatisch voldoet aan de eisen voor een bewoonbare ruimte. De definitie van een bewoonbare kelder houdt onder andere in dat het vloerniveau maximaal 1,50 meter onder het maaiveld ligt en dat het plafond minimaal 2,20 meter hoog is. Deze eisen zijn essentieel voor een ruimte die als verblijfsruimte kan worden gebruikt (bron [3]).

In juridische betekenis, zoals bij appartementsrecht, is het gebruik van een kelder als woonruimte afhankelijk van de goederenrechtelijke bestemming, zoals omschreven in de splitsingsakte. Als de kelder expliciet is aangeduid als berging of schuur, dan mag deze ruimte niet zomaar worden ingezet voor woonfuncties. In dergelijke gevallen kan toestemming van de vergadering van eigenaars nodig zijn, of zelfs een wijziging in de splitsingsakte (bron [6]).

Een voorbeeld van een juridisch geval is een situatie waarin een kelder, aangeduid als berging, toch wordt gebruikt als verblijfsruimte. Het gerechtshof heeft in dergelijke gevallen bepaald dat de feitelijke situatie (zoals een hoger plafond of een hoger vloerniveau) niet bepalend is voor de woonbestemming. Het gaat uitsluitend om de juridische bestemming zoals deze in de splitsingsakte staat (bron [7]).

Berging: puur functionele ruimte

Een berging is een ruimte die puur bedoeld is voor het opslaan van voorwerpen en heeft geen woonfunctie. In juridische en fiscale contexten wordt een berging daarom niet meegerekend in de gebruiksoppervlakte van een woning (bron [3]). De berging dient als extra ruimte voor opslag, zoals winteruitrusting, tuinmaterialen, boeken of andere tijdelijke voorwerpen. Deze ruimte is daarom minder geschikt voor verbouwing tot verblijfsruimte, tenzij er aanzienlijke en dure aanpassingen worden gedaan (bron [1]).

In juridische en appartementsrechtelijke zin is het belangrijk om te onthouden dat het gebruik van een berging als woonruimte meestal niet mogelijk is zonder wijziging van de splitsingsakte of toestemming van de vergadering van eigenaars. Dit geldt vooral als de berging expliciet als zodanig is aangeduid in de oorspronkelijke bouwakte (bron [6]).

Technische kenmerken en bouwpraktijk

De bouwpraktijk van kelders en bergingen verschilt aanzienlijk. Een kelder kan, bijvoorbeeld, gecombineerd worden met een souterrain, wat een gedeeltelijk ondergrondse ruimte betreft. Een souterrain ligt slechts gedeeltelijk onder het maaiveld, terwijl een kelder volledig ondergronds ligt (bron [3]).

Een bewoonbare kelder vereist onder andere een goed ventilatiesysteem, voldoende licht en voldoende hoogte. De bouwtechnische voorwaarden voor een bewoonbare kelder zijn strikter dan voor een gewone berging. Zo moet een kelder voldoen aan bouwtechnische normen op het gebied van brandveiligheid, akoestiek en thermische isolatie. Een berging daarentegen hoeft niet te voldoen aan deze eisen, omdat het geen verblijfsfunctie heeft (bron [1]).

Juridische en praktische overwegingen bij verbouwing

Het verbouwen van een kelder of berging tot verblijfsruimte vraagt niet alleen technische kwalificaties, maar ook juridische aandacht. In appartementen is het gebruik van deze ruimtes vaak beperkt door de splitsingsakte. Daarom is het belangrijk om bij verbouwingen altijd te controleren of de goederenrechtelijke bestemming van de ruimte toelaatbaar is. In sommige gevallen kan het gebruik van een kelder of berging als woonruimte leiden tot juridische geschillen, met mogelijke financiële consequenties (bron [6]).

Een kelder kan in theorie worden verbouwd tot een aparte woonruimte, maar dit vereist vaak een dure aanpassing van het bouwplan. De bouwkundige voorzieningen moeten aansluiten bij de wettelijke eisen voor verblijfsruimtes. Dit betreft onder andere verlichting, ventilatie, vloeren, wanden en plafonds. Bovendien moet rekening worden gehouden met toegang en veiligheid (bron [1]).

Praktische voordelen en toepassingen

Een kelder biedt, in tegenstelling tot een berging, de mogelijkheid tot verbouwing tot een woonruimte, een werkplaats of zelfs een aparte woonfunctie. In Limburg, bijvoorbeeld, zijn woningen met kelder vaak aantrekkelijk vanwege de extra ruimte en de mogelijke toepassing in verbouwingen. Een kelder kan worden gebruikt als atelier, hobbyruimte of zelfs als een extra slaapkamer (bron [4]).

Een berging daarentegen is meestal alleen geschikt voor opslag en heeft weinig potentie voor verbouwing. Echter, in sommige gevallen kan een berging wel worden gebruikt als werkruimte, zolang het niet tegen de regels van de splitsingsakte is (bron [6]).

Samenvatting

Het verschil tussen een kelder en een berging is van groot belang in zowel juridisch als bouwkundig opzicht. Een kelder kan onder bepaalde voorwaarden worden ingezet als verblijfsruimte, terwijl een berging puur bedoeld is voor opslag en geen woonfunctie heeft. Het gebruik van deze ruimtes is afhankelijk van de splitsingsakte, bouwtechnische eisen en eventuele toestemming van de vergadering van eigenaars.

Bij verbouwingen is het daarom belangrijk om te controleren of de goederenrechtelijke bestemming van de ruimte toelaatbaar is. Ook is het noodzakelijk om de bouwtechnische normen en regelgeving te volgen, vooral als men de ruimte wil gebruiken als verblijfsruimte.