Kelderdrainage: Effectieve Oplossing voor Vochtproblemen en Grondwaterdruk

Published by Redactie on juli 14, 2025 | Category kelder

In de bouwsector en bij renovaties speelt de kelder een cruciale rol in de stabiliteit en duurzaamheid van een woning. Een vochtige kelder is echter niet alleen onaangenaam, maar kan ook leiden tot schade aan de structuur van het gebouw. Een van de meest effectieve methoden om dit probleem aan te pakken, is kelderdrainage. In dit artikel wordt ingegaan op de werking van kelderdrainage, de mogelijke oorzaken van vochtproblemen, de technische uitvoering en de toepassing in relatie tot de bouwregels. De nadruk ligt op hoe drainage werkt, welke systemen er zijn, en wanneer het een betere keuze is dan kelderdichting.

Oorzaken van vocht in de kelder

Een kelder is vaak het laagst gelegen deel van een woning en daarom gevoelig voor vocht. De voornaamste oorzaak van vocht in de kelder is de druk van grondwater van buitenaf. Dit grondwater duwt tegen de buitenkant van de keldermuren. Wanneer deze muren niet stevig genoeg zijn, kan vocht sijpelen naar binnen, wat uiteindelijk leidt tot vochtproblemen in de kelder. Deze situatie is vooral problematisch in regio’s met een hoog grondwaterpeil, zoals na een regenachtige periode. Naast grondwaterdruk kan ook opstijgend vocht een oorzaak zijn, vooral in bakstenen kelders, waar het water door de capillaire werking van de baksteen wordt opgezogen.

Wat is kelderdrainage?

Kelderdrainage is een systematische manier om vocht en grondwater af te voeren vanuit de kelder, zodat het geen schade kan veroorzaken. Het systeem bestaat uit een netwerk van buizen, kanalen en noppenmembraan dat langs de binnenzijde van de keldermuren of onder de keldervloer wordt aangelegd. Het water dat via de wanden of vloer de kelder binnenkomt, wordt direct opgevangen via dit systeem en wordt afgevoerd naar een centrale verzamelput. Vanuit deze put wordt het water met een pomp naar buiten afgevoerd, waardoor de kelder beschermd blijft tegen vocht.

Werking van kelderdrainage

De werking van kelderdrainage is gebaseerd op een serie stappen die tot een efficiënt afvoersysteem leiden:

Inspectie en voorbereiding: Voor de installatie wordt de kelder geïnspecteerd om eventuele schade of poreuze materialen te identificeren. Vervolgens wordt de kelder voorbereid voor de installatie van het drainagestelsel.
Aanbrengen van noppenmembraan en kanalen: Op de vloer wordt een noppenmembraan aangebracht. Dit membraan bestaat uit kleine kanaaltjes die het opstijgend vocht verzamelen. Naast of langs de muren kunnen kanalen worden geplaatst om water van de wanden op te vangen.
Boren van de verzamelput en installatie van de pomp: Een verzamelput wordt gecreëerd, waar het water terechtkomt. Deze put is uitgerust met een pomp die het water naar buiten kan pompen, bijvoorbeeld naar het riool.
Afwerken van de kelder: Nadat het drainagestelsel is geïnstalleerd, kan de kelder worden afgewerkt. Het is aan te raden om een waterdichte vloer te kiezen en de wanden eventueel met waterbestendig materiaal te bekleden.

Naast de technische uitvoering is het belangrijk om rekening te houden met de luchtcirculatie in de kelder. Hoewel drainage het vocht afvoert, kan de lucht in de kelder nog steeds vochtig zijn. Daarom is het verstandig om een luchtbehandelingssysteem aan te brengen, zoals het XTRair-systeem van Murprotec.

Soorten kelderdrainage

Er zijn drie hoofdsoorten kelderdrainage, afhankelijk van de manier waarop het water de kelder binnenkomt:

Vloerdrainage: Wanneer het vocht vooral via de vloer de kelder binnenkomt, bijvoorbeeld door poreuze of verouderde vloeren, is vloerdrainage de beste keuze. Hierbij wordt een noppenmembraan op de vloer aangebracht, dat het water verzamelt en via kanaaltjes naar de verzamelput leidt. Bovenop deze folie kan een nieuwe vloer worden gelegd, bij voorkeur van waterdicht materiaal.
Wanddrainage: Voor water dat via de keldermuren binnenkomt, wordt wanddrainage toegepast. Ook hier wordt speciale noppenfolie gebruikt, waarna de wanden eventueel kunnen worden bekleden met waterbestendig materiaal. Wanddrainage wordt vrijwel altijd gecombineerd met vloerdrainage.
Randdrainage: Wanneer het water voornamelijk via de kimnaad (de aansluiting tussen vloer en wand) de kelder binnenkomt, is randdrainage de oplossing. Hierbij wordt een waterdichte goot gemetseld onderaan de muur, ter hoogte van de kimnaad. Het water stroomt via deze goot naar de verzamelput. Randdrainage is echter niet geschikt als de keldervloer beschadigd of poreus is.

Kelderdrainage versus kelderdichting

Hoewel drainage een effectieve manier is om vocht af te voeren, is het niet altijd de enige oplossing. In sommige gevallen is kelderdichting nodig om het vocht helemaal buiten te houden. Kelderdichting wordt vaak toegepast wanneer de kelder in een droge toestand moet worden gebracht, bijvoorbeeld als men de kelder wil gebruiken als leefruimte. In dergelijke gevallen kan drainage worden gecombineerd met dichtingsmethoden om zowel het vocht binnen als buiten te houden.

Bouwregels en kelderuitstraling

Bij de bouw of uitbreiding van een woning met een kelder is het belangrijk om rekening te houden met de geldende bouwregels. Volgens het bestemmingsplan Buitengebied 2009 is een kelder gedefinieerd als een gedeelte van een gebouw dat wordt afgedekt door de begane grondvloer. De inhoud van een hoofdgebouw mag niet meer bedragen dan 750 m³, exclusief de inhoud van kelders die niet van buiten toegankelijk zijn.

De kelder heeft op maaiveldniveau geen ruimtelijke uitstraling en is dus niet zichtbaar. Echter, als de kelder via een koekoek of talud van buiten toegankelijk wordt gemaakt, dient de inhoud ervan wel meegenomen te worden in de berekening van het bouwwerk. Dit is bijvoorbeeld van toepassing bij een kelder die onder een bijgebouw ligt en via een deur of een koekoek toegankelijk is. In dergelijke gevallen wordt het oppervlak van de kelder meegerekend bij de berekening van het totale bouwvolume.

Toepassing in praktijk

In de praktijk betekent dit dat bij het ontwerp en uitvoering van een kelder of bij een renovatieproject rekening moet worden gehouden met zowel de vochtbehandeling als de juridische regelgeving. Kelderdrainage is een effectieve oplossing voor vochtproblemen, maar het is belangrijk om te weten wanneer het de juiste keuze is. In situaties waarin het grondwaterpeil hoog staat of wanneer het keldergedeelte regelmatig ondergeloopt, is drainage een betere keuze dan dichting. Echter, als het de bedoeling is om de kelder als leefruimte te gebruiken, kan drainage worden gecombineerd met dichting om zowel de vochtbehandeling als de leefbaarheid te waarborgen.

Conclusie

Kelderdrainage is een betrouwbare en effectieve methode om vochtproblemen in kelders aan te pakken. Het systeem zorgt ervoor dat water afgevoerd wordt voordat het schade kan veroorzaken. Afhankelijk van de oorzaak van het vochtprobleem kunnen verschillende vormen van drainage worden toegepast, zoals vloerdrainage, wanddrainage of randdrainage. Het is belangrijk om rekening te houden met de bouwregels, zeker wanneer de kelder van buiten toegankelijk is. In combinatie met een luchtbehandelingssysteem kan drainage ervoor zorgen dat de kelder droog blijft en leefbaar wordt.