Duikers in de riolering: functie, toepassing en voordelen

Published by Redactie on juli 3, 2025 | Category riolering

Duikers spelen een cruciale rol in de riolering en zijn een essentieel onderdeel van de infrastructuur voor afvoer van afvalwater. Ze worden gebruikt om afvoerleidingen onder wegen, dijken of waterwegen door te laten lopen, waardoor het afvalwater efficiënt en veilig kan worden afgevoerd. In dit artikel wordt ingegaan op de functie, toepassingsgebieden, materialen en voordelen van duikers in de riolering, op basis van de gegevens uit de bronnen.

Toepassingen van duikers in de riolering

Een duiker is een koker- of buisvormige constructie die gebruikt wordt om twee wateren met elkaar te verbinden, meestal onder een weg of dijk. In de riolering worden duikers vooral gebruikt om afvoerleidingen onder wegen door te laten lopen, zodat afvalwater kan worden afgevoerd. Dit is een veel gebruikte oplossing om de doorstroming van het water te waarborgen, zeker in gebieden waar het oppervlaktewater beperkt is en het water snel moet worden afgevoerd.

Duikers kunnen worden aangelegd op verschillende manieren. Ze kunnen rechtdoorgaand zijn, zonder knik, of ze kunnen een knip naar beneden en vervolgens naar boven hebben, wat dan een zinker wordt genoemd. Er zijn ook boogzinkers, ook wel de zogenoemde sleufloze techniek genoemd, waarbij een mantelbuis onder een weg of water wordt geperst. Deze techniek is geschikt voor kleine diameter leidingen tot ongeveer 125 mm en een maximale lengte van ongeveer 35 meter.

In de riolering worden duikers vaak gebruikt om leidingen, buizen of kabels onder een weg, dijk of waterweg door te laten gaan. Het kan gaan om gasleidingen, elektriciteitskabels, datakabels, waterleidingen of riolering. In sommige gevallen worden duikers ook gebruikt om dieren een onderdoorgang te verlenen, bijvoorbeeld in de vorm van een eco- of wildtunnel. Ook kunnen duikers worden gebruikt om een oude rioolbuis te renoveren, waarbij de duiker in de oude rioolbuis wordt geschoven.

Soorten en constructies van duikers

Er zijn verschillende soorten duikers en zinkers, elk met hun eigen toepassingsgebied. Een duiker is meestal rechtdoorgaand, zonder knik, en wordt vaak gebruikt voor brede doorstromingen. Een zinker is een duiker met een knip naar beneden en vervolgens naar boven, wat vaak wordt gebruikt bij riolering en drinkwaterleidingen. Een boogzinker is een mantelbuis die zonder sleuf in de grond wordt gebracht, en is geschikt voor kabels en leidingen.

In de bronnen worden verschillende constructies genoemd, waaronder:

Duikers: rechtdoorgaand, dus zonder knik (de omvangrijke worden meestal duiker genoemd)
Zinkers: "duikers" met een knip naar beneden en (verderop) naar boven (deze worden vaak zinkers genoemd)
Boogzinkers: een mantelbuis die onder een weg of water wordt geperst; maximale diameter ca. 125 mm en een maximale lengte ca. 35 meter.

Bij duikers en zinkers zijn er verschillende opties, waaronder verschillende doorsneden, gladde of geribbeld buismateriaal, beugels met wrijfgordingen, dubbelwandige buizen en extra coating voor een langere levensduur.

Materialen en constructies

De materialen waaruit duikers en zinkers zijn opgebouwd, variëren afhankelijk van de toepassing. In de riolering worden vaak verzinkte gegolfd plaatstaal gebruikt, zoals beschreven in de bronnen. Ook kunnen duikers uitgevoerd worden met een gladde buis, een wikkelbuis (geribbeld), of een dubbelwandige buis voor extra sterkte en bestendigheid tegen lekkage.

Bij de constructie van duikers is het belangrijk om rekening te houden met de belastingen en de grondverdichting. In sommige gevallen zijn duikers uitgevoerd met een extra staaldikte of extra coating voor een langere levensduur. Ook kunnen duikers worden vastgezet aan trekpalen, vooral wanneer er sprake is van opdrijvingsgevaar tijdens de bouw.

Er zijn ook speciale uitvoeringen, zoals elementen met drie of vier openingen of een excentrische middenwand. In sommige gevallen kan het smalle gedeelte als leidingkoker gebruikt worden.

Voordelen van duikers in de riolering

Duikers bieden meerdere voordelen in de riolering. Ze zijn een eenvoudige en goedkope manier om bijvoorbeeld een weg over het water te leggen, in plaats van een brug aan te leggen. Ze hebben een korte bouwtijd en vereisen vaak geen fundering, maar alleen grondverbetering bij niet teveel draagkracht. Duikers zijn verkrijgbaar tot een diameter van ongeveer 3600 mm, waardoor ze geschikt zijn voor grote doorstromingen.

Daarnaast zijn duikers geschikt voor het aanleggen van ongelijkmatig belaste duikers in minder goede tot slechte ondergrond. Ze zijn ook ideaal wanneer de gronddekking op de duiker minimaal is. Bovendien kunnen duikers worden gebruikt om waterwegen met elkaar te verbinden, om wegen doorgang onder wegen, dijken of water te geven, en om leidingen onder een weg door te laten lopen.

Belang van duikers in de waterveiligheid

Duikers spelen een belangrijke rol in de waterveiligheid. Ze zijn bijvoorbeeld van toepassing bij de dijkbewaking en helpen bij het voorkomen van onderloopsheid (piping), waarbij water onder een dijk doorstroomt en zand meeneemt, wat de dijk verzwakt. Om piping te voorkomen, is het belangrijk om bij de aanleg goede grondverdichting toe te passen, damwanden evenwijdig aan het dijklichaam aan te brengen, en voor waterdichte aansluitingen te zorgen tussen grondlichaam en duiker.

Conclusie

Duikers zijn een essentieel onderdeel van de riolering en worden gebruikt om afvoerleidingen onder wegen, dijken of waterwegen door te laten lopen. Ze bieden een eenvoudige en goedkope manier om waterdoorgangen aan te leggen en zijn geschikt voor verschillende toepassingen, waaronder het verbinden van waterwegen, het doorlaten van leidingen en kabels, en het aanleggen van wildtunnels. De keuze voor het juiste type duiker hangt af van de specifieke omstandigheden, zoals de diameter, de belasting en de grondgesteldheid. Met de juiste constructie en materialen kunnen duikers bijdragen aan een efficiënt en veilig afvoersysteem.

Bronnen

duiken