Vleermuizen in de kelder: Natuurlijke verblijven en bouwtechnieken

Vleermuizen spelen een belangrijke ecologische rol, bijvoorbeeld door insectenbeheer. In Nederland zijn verschillende vleermuismethodes onderdeel van het natuurbeschermingsbeleid. Kelders en andere koele ruimtes worden vaak gebruikt als winterverblijven voor vleermuizen. In dit artikel worden de bouwtechnieken, materialen en ecologische overwegingen besproken, gebaseerd op voorbeelden uit de regio. De nadruk ligt op hoe kelders en andere ruimtes aangepast kunnen worden om vleermuizen een geschikte leefomgeving te bieden.

Ecologische rol van vleermuizen

Vleermuizen zijn belangrijke natuurlijke insecteneters. Ze spelen een essentiële rol in het ecosysteem door zo ongeveer 1.000 insecten per nacht te consumeren. In Nederland zijn verschillende soorten vleermuizen beschermd. Dit betreft bijvoorbeeld de baardvleermuis, de watervleermuis en de franjestaart. Deze soorten zijn vaak te vinden in natuurgebieden met voldoende waterpartijen en lange lanen.

Deze vleermuizen gebruiken kelders en andere koele ruimtes voor hun winterslaap. De koele, donkere en vochtige omgeving is ideaal voor hun overwintering. De aanwezigheid van vleermuizen in kelders kan daarom een positief aspect zijn, zolang de leefomgeving aan hun behoeften voldoet.

Bouwtechnieken voor vleermuizenverblijven

Het aanpassen van een kelder om vleermuizen te huisvesten vereist aandacht voor specifieke bouwtechnieken. In een project in Heeswijk-Dinther is een winterverblijf voor vleermuizen opgebouwd. Dit verblijf werd op 40 centimeter diepte ingegraven onder het maaiveld. De vleermuiskelder is 8 meter lang en 4 meter breed. Door de slingerende tussenwanden is er voldoende ruimte voor vleermuizen om te vliegen.

De wanden zijn gemaakt van handgevormde metselstenen. Deze stenen hebben de eigenschap vocht op te nemen en vast te houden. Hierdoor ontstaat een stabiel binnenklimaat. De vleermuizen hebben hierdoor geen last van een natte vacht, wat belangrijk is om ziektes te voorkomen.

Materialen en constructie

Bij de bouw van het vleermuiswinterverblijf is gebruikgemaakt van zoveel mogelijk oude materialen. Dit heeft niet alleen ecologische voordelen, maar ook het voordeel dat vleermuizen kieren en ruwe structuren prefereren. Wanneer nieuwe materialen nodig waren, werd er voor ruw metselwerk gekozen om de juiste structuur te creëren.

De materialen werden gedeeltelijk gefinancierd via subsidies die werden aangevraagd bij Brabants Landschap. De subsidies werden verstrekt door de Provincie Noord-Brabant en de Nationale Postcode Loterij. Daarnaast sloten vrijwilligers vanuit verschillende natuurorganisaties aan om het verblijf op te bouwen.

Vrijwilligers en samenwerking

Het project in Heeswijk-Dinther benadrukt de rol van vrijwilligers en samenwerking in de bouw van vleermuizennestkelders. Verschillende organisaties, zoals IVN Veghel en Vogelwacht Uden, staken de handen in eigen. De bouw van het verblijf vond plaats onder leiding van vrijwilligers zoals Migon van den Wittenboer, die het projectplan indiende bij Brabants Landschap.

Deze samenwerking was essentieel voor het succes van het project. Het winterverblijf werd op 30 mei 2022 officieel ingebruikt, toen de eerste grootoorvleermuis zijn intrek nam. Dit benadrukt de ecologische waarde van dergelijke projecten en de belangrijkheid van vrijwilligers in de bouwsector en het natuurbeschermingsbeleid.

Ecologische voordelen van kelders

Kelders en andere koele ruimtes kunnen ecologische voordelen bieden. In Biljoen bijvoorbeeld is een ijskelder een geliefde plek voor vleermuizen. De koele kelder heeft een koepelvorm en is gelegen vlakbij waterpartijen. Dit maakt het mogelijk om ijs gemakkelijk naar de kelder te transporteren, iets wat in het verleden een essentieel aspect was van de opslag van ijs.

De ijskelder is een historisch bouwwerk dat tegenwoordig als verblijf voor vleermuizen fungeert. Het is koud, donker en vochtig in de kelder, en deze omstandigheden zijn het hele jaar aanwezig. Dit maakt de kelder ideaal als winterslaapplaats voor vleermuizen.

Belang van vocht en klimaat

Het vochtige klimaat in kelders is van groot belang voor vleermuizen. Het gebruik van metselstenen die vocht kunnen opnemen en vasthouden helpt bij het creëren van een stabiel binnenklimaat. In het vleermuiswinterverblijf in Heeswijk-Dinther werd ook dekzand gebruikt om het binnenklimaat te verbeteren.

Het gebruik van vochtige materialen en het aanpassen van de klimaatcondities in kelders zijn essentieel voor het creëren van geschikte leefomgevingen voor vleermuizen. Deze technieken kunnen ook worden toegepast in andere constructieprojecten, bijvoorbeeld bij het aanpassen van historische gebouwen voor het huisvesten van vleermuizen.

Bouwpraktijken en ecologie

Bouwpraktijken kunnen een grote invloed hebben op de ecologie van een gebied. Het aanpassen van kelders en andere ruimtes voor vleermuizen kan helpen bij het behoud van deze soorten. In dit verband is het belangrijk om aandacht te besteden aan de volgende aspecten:

Ruimte en structuur

Vleermuizen hebben voldoende ruimte nodig om te vliegen. De slingerende tussenwanden in het winterverblijf in Heeswijk-Dinther zorgen voor voldoende vrije ruimte. Deze structuur is essentieel om de vleermuizen te stimuleren om het verblijf te gebruiken.

Klimaatcondities

Vleermuizen zijn gevoelig voor veranderingen in het klimaat. Het gebruik van metselstenen die vocht kunnen opnemen en vasthouden helpt bij het creëren van een stabiel binnenklimaat. Ook het gebruik van dekzand draagt bij aan het behoud van het binnenklimaat.

Ecologische voordelen

De aanwezigheid van vleermuizen in kelders heeft ecologische voordelen. Ze spelen een rol in het ecosysteem door insectenbeheer. Daarnaast draagt het behoud van vleermuizen bij aan het behoud van de biodiversiteit in een gebied.

Toepassing in de bouwsector

De bouwsector kan een rol spelen in het behoud van vleermuizen. Het aanpassen van kelders en andere ruimtes kan helpen bij het creëren van geschikte leefomgevingen voor vleermuizen. Hierbij is het belangrijk om aandacht te besteden aan de volgende aspecten:

Materialen

Het gebruik van ecologische materialen, zoals handgevormde metselstenen, kan helpen bij het creëren van geschikte leefomgevingen voor vleermuizen. Deze materialen hebben de eigenschap vocht op te nemen en vast te houden, wat essentieel is voor het behoud van een stabiel binnenklimaat.

Constructie

De constructie van vleermuizennestkelders moet gericht zijn op het creëren van voldoende ruimte voor vleermuizen om te vliegen. De slingerende tussenwanden in het winterverblijf in Heeswijk-Dinther zijn een goed voorbeeld van hoe dit kan worden gerealiseerd.

Samenwerking

Samenwerking tussen bouwers, natuurorganisaties en vrijwilligers is essentieel voor het succes van projecten gericht op het behoud van vleermuizen. Het project in Heeswijk-Dinther benadrukt de rol van vrijwilligers en samenwerking in de bouwsector.

Conclusie

Vleermuizen spelen een belangrijke ecologische rol en kunnen worden gehuisvest in kelders en andere koele ruimtes. Het aanpassen van deze ruimtes vereist aandacht voor specifieke bouwtechnieken en materialen. Het project in Heeswijk-Dinther benadrukt de ecologische waarde van dergelijke projecten en de belangrijkheid van vrijwilligers in de bouwsector en het natuurbeschermingsbeleid.

De bouwsector kan een rol spelen in het behoud van vleermuizen. Het aanpassen van kelders en andere ruimtes kan helpen bij het creëren van geschikte leefomgevingen voor vleermuizen. Hierbij is het belangrijk om aandacht te besteden aan de structuur, het klimaat en de ecologische voordelen van dergelijke projecten.

Bronnen

1. Brabants Landschap
2. Mijn Gelderland