Vochtige kelders: oorzaken, gevolgen en duurzame oplossingen voor doorslaand vocht

Vochtige kelders zijn een veelvoorkomend probleem in oude en soms ook in nieuwbouw. Deze ruimtes onder het maaiveld zijn gevoelig voor vochtdoorslag, een proces waarbij grondwater of regenwater via muren of kimnaden binnendringt. Dit artikel bevat gedetailleerde informatie over de oorzaken van doorslaand vocht in de kelder, de gevolgen die dit met zich meebrengt, en de beschikbare maatregelen om dit probleem op een duurzame manier aan te pakken.

Oorzaken van vochtdoorslag in de kelder

Vochtdoorslag in de kelder ontstaat wanneer water uit de omgeving – zoals grondwater of regenwater – via de buitenmuren of aansluitingen binnendringt. Deze vochtige muren zijn vaak het gevolg van een combinatie van factoren:

• Hoog grondwaterpeil: Kelders liggen onder het maaiveld en zijn dus direct blootgesteld aan grondwater. Als het grondwaterpeil hoog is, kan water via poriën in de muren naar binnen sijpelen.
• Slechte afwatering van de omgeving: Als water niet goed wordt afgevoerd van de gevel of grond rondom het huis, kan het zich verzamelen en onder druk via de muren naar binnen trekken.
• Scheuren of beschadigingen in muren of kimnaden: Beschadigde muren of loszittende aansluitingen (zoals de kimnaad tussen vloer en muur) vormen zwakke plekken waar water makkelijker binnenkomt.
• Niet waterdichte materialen: Oude keldermuren zijn vaak gemaakt van poreuze materialen zoals steen of leem. Deze materialen kunnen water opnemen en langzaam doorlaten.
• Regenwater: Bij hevige regenval kan regenwater tegen de gevel aanslaan en via de buitenmuren naar binnen trekken, vooral als deze niet waterdicht zijn.

De kimnaad, de aansluiting tussen vloer en muur, is een kritieke plek waar lekkage vaak optreedt. Dit gebeurt vooral bij oude of slecht onderhouden kelders, waar de afdichting verweerd of beschadigd is.

Gevolgen van doorslaand vocht in de kelder

Doorslaand vocht heeft zowel esthetische als functionele gevolgen. Het kan niet alleen schade aanrichten aan het bouwmateriaal, maar ook de gezondheid van bewoners negatief beïnvloeden. De gevolgen zijn onder andere:

• Vochtplekken en zoutuitbloeiingen: Deze plekken zijn vaak bruin of wit, afhankelijk van de aard van het water en de materialen in de kelder. Ze zijn niet alleen onaangenaam van uiterlijk, maar ook lastig te verwijderen.
• Schimmelvorming: Vooral in vochtige hoeken of op plekken met condensvorming kan schimmel ontstaan. Schimmel is een gevaar voor de luchtweggezondheid en kan leiden tot irritaties, astma of allergieën.
• Versterkte condensvorming: Vochtige muren kunnen ook de lucht in de kelder verzadigen, wat leidt tot condensvorming op oppervlakken. Dit creëert een vochtige, muffe sfeer in de ruimte.
• Structurale schade: Vooral bij kelders met steen- of lemmuren kan langdurige vochtaanwezigheid leiden tot afbrokkeling, schilfering of poedering van het materiaal. Dit verzwakt de structuur en kan leiden tot lekkages of instabiliteit.
• Onbruikbaarheid van de kelder: Een vochtige kelder is meestal niet geschikt als woonruimte of opslagruimte. De vochtige sfeer kan meubels en spullen verpesten of schimmelvorming bevorderen.
• Gezondheidsrisico’s: Het aanhouden van vochtige omstandigheden kan leiden tot een toename van allergenen en schimmelsporen in de lucht, wat negatief kan werken op de ademhalingsorganen.

Oplossingen voor doorslaand vocht in de kelder

De aanpak van doorslaand vocht in de kelder hangt af van de oorzaak, de mate van schade en de toegankelijkheid van de betrokken oppervlakken. De volgende maatregelen worden vaak aangeraden:

1. Afdichting van de binnenkant van de muren

Een veel toegepaste oplossing is het afdichten van de binnenkant van de keldermuren. Dit kan op verschillende manieren:

• Waterdichte coating: Een waterdichte laag (zoals Kelder-Epoxy of een cementgebaseerd afdichtingsmiddel) wordt op de muren aangebracht. Dit voorkomt dat water via de muren binnendringt.
• Injecteren van vochtwerende stoffen: Bij zware lekkages kan het wandoppervlak worden ingebracht met een injectiemethode. Hierbij worden vochtwerende stoffen in de poriën van de muur gebracht om de waterdoorlaatheid te beperken.
• Waterdichte verf: Een vochtwerende verf kan worden gebruikt om de muur te beschermen en tegelijkertijd de gevel te verbeteren.

2. Afdichting van de kimnaad

De kimnaad, de aansluiting tussen vloer en muur, is een kritieke plek waar lekkage vaak optreedt. De aanpak bestaat meestal uit:

• Uithakken en dichten: De kimnaad wordt uitgehakt tot minimaal 2 cm breed en diep. Daarna wordt een snelzettende mortel of afdichtingsmiddel (zoals Waterdruk-Stop) aangebracht om het lek te dichten.
• Afdichtingsmortel: In combinatie met de muurafdichting wordt de kimnaad versterkt met een schuine rand van afdichtingsmortel, die de waterdoorlaatbaarheid verder beperkt.

3. Externe afdichting

Als de kelder toegankelijk is van buitenaf, kan afdichting aan de buitenkant ook een optie zijn. Hierbij worden:

• Impregneren: De buitenmuren worden behandeld met een waterdichte impregnerende lage. Dit voorkomt dat regenwater of grondwater wordt geabsorbeerd.
• Afdichting van gevels: Een afdichtende gevelbekleding of vochtwerende verf kan worden aangebracht om regenwater af te weren.
• Afwatering: Het aanleggen van een afwateringssysteem rondom de kelder kan helpen om water snel van de gevel af te leiden. Dit vermindert de druk op de muren.

4. Kelderdrainage

Bij ernstige lekkages kan een kelderdrainage worden aangelegd. Dit systeem bestaat uit:

• Drainpijp: Een horizontale of verticale drainpijp wordt aangelegd langs de keldermuren om overtollig water af te voeren.
• Kelderput: Een kelderput wordt aangelegd om het verzamelde water tijdelijk op te slaan en te afvoeren.
• Pomp: Een pomp kan worden ingezet om het verzamelde water automatisch af te voeren naar het riool of een afwateringsput.

5. Professionele hulp

Doorslaand vocht is vaak een complex probleem dat niet met DIY-oplossingen kan worden opgelost. Het is aan te raden om een gespecialiseerd vochtbestrijdingsbedrijf in te schakelen. Deze professionals hebben het expertise en het gereedschap om de juiste oplossing te kiezen op basis van de situatie. Ze kunnen onder andere:

• Vochtige plekken injecteren
• Waterdichte lagen aanbrengen
• Kimnaden uitwerken en dichten
• Schimmel verwijderen en preventieve maatregelen nemen

6. Prijsindicaties van maatregelen

De kosten variëren afhankelijk van de omvang van het probleem en de gekozen maatregel. Enkele gemiddelde prijsindicaties zijn:

Let op: Deze prijzen zijn indicatief en kunnen per vakman variëren. Het is verstandig om meerdere vrijblijvende offertes in te vragen.

Conclusie

Doorslaand vocht in de kelder is een veelvoorkomend probleem dat niet alleen de leefbaarheid van deze ruimte aantast, maar ook schade kan veroorzaken aan de structuur en gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. De oorzaken kunnen variëren van hoog grondwaterpeil tot beschadigde aansluitingen, en de gevolgen kunnen reiken van vochtplekken tot schimmelvorming en structurele schade. De oplossingen liggen bij externe of interne afdichting, het herstellen van kritieke aansluitingen en het gebruik van professionele hulp. Het is belangrijk om het probleem niet te laten ontwikkelen, maar op tijd te reageren om schade en kosten te beperken.

## Bronnen

1. Vochtdoorslag in de kelder
2. Doorslaand vocht
3. Vocht vrije kelder
4. Doorslaand vocht
5. Doorslaand vocht
6. Vochtbestrijding in Den Helder
7. 4 vochtproblemen in de kelder