Vochtpercentage in kelders: oorzaken, gevolgen en oplossingen

Het onderhouden van een gezonde luchtvochtigheid in een woning is essentieel voor de leefbaarheid en gezondheid van de bewoners. Vooral in ruimtes zoals kelders, die vaak minder goed geventileerd zijn, kan het vochtpercentage sterk stijgen. Dit artikel bevat een gedetailleerde uitleg over de oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen voor een te hoog vochtpercentage in kelders, met nadruk op praktische toepassing en preventieve maatregelen.

Inleiding

In Nederland en België is het vochtpercentage in huizen sterk afhankelijk van het klimaat, de ligging van het huis, de bouwtechniek en de ventilatiemogelijkheden. In kelders, die vaak natte en benauwde omstandigheden kiezen, kan het vochtpercentage gemakkelijk boven de aanbevolen 40-60% stijgen. Dit kan schimmelvorming, houtrot en andere schade veroorzaken. Bovendien heeft een hoge vochtigheid een negatief effect op de luchtkwaliteit en gezondheid van bewoners, met name bij mensen met astma of allergieën.

De ideale luchtvochtigheid in een woning ligt tussen 40 en 60%. Hiermee wordt niet alleen comfort bereikt, maar ook een gezonde inwendige luchttoestand gegarandeerd. Een te hoog of te laag vochtpercentage leidt tot verschillende problemen, zoals:

  • Condensvorming
  • Schimmelvorming
  • Houtrot
  • Muf luchtgevoel
  • Gezondheidsklachten

In kelders is het probleem vaak extra aanwezig door slechte ventilatie, vochtige bodem of een hoge grondwaterstand. Daarom is het belangrijk om de oorzaken van vocht in kelders te begrijpen en passende maatregelen te nemen.

Oorzaken van vocht in kelders

Vocht in kelders kan door verschillende oorzaken ontstaan. Deze worden vaak ingedeeld in drie categorieën:

  1. Condensatievocht
  2. Optrekkend vocht
  3. Doorslaand vocht

1. Condensatievocht

Dit type vocht ontstaat wanneer warme, vochtige lucht tegen een koude oppervlakte stoot. Dit leidt tot condensatie en een vochtige luchttoestand. In kelders kan dit vooral gebeuren bij het sluiten van de deur of het ontbreken van voldoende ventilatie. De lucht voelt dan benauwd en muf.

2. Optrekkend vocht

Optrekkend vocht ontstaat wanneer vocht uit de grond omhoog trekt door capillariteit. Dit komt vaak voor in oude kelders met natuurlijke materialen zoals kalkzandsteen. De lucht in de kelder kan hierdoor vochtige muren en vloeren krijgen, wat leidt tot een hoger vochtpercentage in de lucht.

3. Doorslaand vocht

Doorslaand vocht ontstaat wanneer water van buitenaf het huis binnendringt, bijvoorbeeld via funderingsproblemen, lekkages in de muren of een hoge grondwaterstand. In kelders kan dit vooral het geval zijn bij regen of hoge waterpeilen. Dit type vocht is meestal het meest destructief en vereist professionele interventie.

In kelders kan ook het vochtpercentage in de lucht boven het ideale percentage stijgen door een combinatie van oorzaken. De ventilatie speelt een grote rol in het beheersen van de luchtvochtigheid. Kelders die weinig of geen luchtverwisseling hebben, zijn gevoelig voor hoge vochtwaarden.

Gevolgen van een te hoog vochtpercentage

Een te hoog vochtpercentage in een kelder heeft verschillende negatieve gevolgen, zowel voor de constructie als voor de gezondheid van de bewoners. Enkele van de belangrijkste gevolgen zijn:

1. Schimmelvorming

Een hoge luchtvochtigheid is een ideale omgeving voor schimmel. In kelders, die vaak donker, koel en benauwd zijn, kan schimmel zich snel verspreiden. Dit leidt niet alleen tot esthetische problemen, maar ook tot gezondheidsklachten. De schimmels die in een vochtige omgeving groeien, kunnen allergische reacties veroorzaken en bijdragen aan astma.

2. Houtrot

Houten materialen in de kelder, zoals vloeren, deuren of kasten, kunnen door vocht aantast worden. Houtrot is een vorm van biologische verval die ontstaat bij een vochtpercentage boven 20%. Dit leidt tot structuurproblemen en kan uiteindelijk tot instabiliteit in de kelder leiden.

3. Muf en benauwde lucht

Een hoge luchtvochtigheid in de kelder leidt vaak tot een benauwde, muf luchttoestand. Dit maakt de kelder onleefbaar en ongeschikt voor het opslaan van spullen. Bovendien kan het gevoel van benauwdheid ook naar boven trekken en het algemene comfort van het huis verminderen.

4. Gezondheidsklachten

Een hoge luchtvochtigheid kan leiden tot gezondheidsklachten zoals hoofdpijn, slaapproblemen en longaandoeningen. In kelders is dit risico extra groot door de benauwde omstandigheden en eventuele schimmelsporen in de lucht.

5. Constructieschade

Vocht kan ook schade veroorzaken aan de constructie van het huis. Beton en muren kunnen door vocht uitzetten en scheuren. Ook kunnen materialen zoals stucwerk losraken of verkleuren. De luchtvochtigheid speelt hierin een belangrijke rol, want ook bij droog weer kan een te hoge luchtvochtigheid leiden tot schade.

Oplossingen voor een te hoog vochtpercentage in kelders

Het oplossen van een te hoog vochtpercentage in een kelder vereist doorgedachte maatregelen, die zowel gericht zijn op de luchtvochtigheid als op de fysieke constructie. Hieronder worden enkele veelvoorkomende oplossingen besproken.

1. Verbeterde ventilatie

Een van de meest effectieve manieren om de luchtvochtigheid in een kelder te verlagen, is het verbeteren van de ventilatie. Een kelder met voldoende luchtverwisseling zorgt ervoor dat vochtige lucht kan ontsnappen en frisse lucht binnenkomt. Er zijn verschillende manieren om de ventilatie te verbeteren:

  • Natuurlijke ventilatie: Het aanleggen van ventilatieschachten of het uitbreiden van bestaande ventilatiekanalen kan helpen bij de luchtverwisseling.
  • Mechanische ventilatie: Het gebruik van luchtbevochtigers of ventilatoren kan helpen bij het afvoeren van vochtige lucht. In sommige gevallen is een luchtbevochtiger met mechanische afvoer geschikt.

In een kelder met weinig ventilatie is het aanleggen van een ventilatieschacht een logische keuze. Hierbij kan gekozen worden voor een natuurlijke of mechanische oplossing, afhankelijk van de omstandigheden.

2. Afdichting van muren

Als de oorzaak van het vocht in de kelder ligt in het optrekkend of doorslaand vocht, dan is het afdichten van de muren een essentiële maatregel. Er zijn verschillende manieren om de muren waterdicht te maken:

  • Injectiemethoden: Muurinjecties zijn een veelgebruikte methode om vochtige muren waterdicht te maken. Hierbij wordt een speciaal mengsel in de muren geïnjecteerd dat de poriën blokkeert.
  • Behandelende coatings: Afdichtingsproducten kunnen op de muren worden aangebracht om vocht te voorkomen. Deze producten zijn beschikbaar in verschillende vormen, zoals lijm, verf of poeders.
  • Natuurlijke materialen: In oude kelders met kalkzandstenen muren kan het gebruik van natuurlijke afdichtingsmaterialen, zoals kalk of aarde, een geschikte oplossing zijn.

Het afdichten van muren is een ingrijpende maatregel en vereist vaak professionele hulp. Het is belangrijk om te controleren of de oorzaak van het vocht ligt in de muren of in andere delen van het gebouw.

3. Drainage

Als het vochtprobleem wordt veroorzaakt door een hoge grondwaterstand of lekkages, dan is het aanleggen van een drainagestelsel een essentiële maatregel. Een drainagestelsel zorgt ervoor dat het grondwater wordt afgevoerd en de kelder droog blijft. Er zijn verschillende soorten drainagestelsels beschikbaar:

  • Randdrainage: Deze methode wordt gebruikt om water langs de randen van de kelder af te voeren.
  • Wanddrainage: Hierbij wordt een drainageleiding langs de muren geplaatst om vocht te verhelpen.
  • Vloerdrainage: Deze methode wordt gebruikt als het vochtprobleem zich vooral op de vloer voordoet.

Het kiezen van het juiste drainagestelsel hangt af van de aard van het vochtprobleem en de bouwjaar van de kelder. Het is aan te raden om dit te laten beoordelen door een vochtspecialist.

4. Verlagen van de luchtvochtigheid

Het verlagen van de luchtvochtigheid in de kelder kan op verschillende manieren gebeuren:

  • Gebruik van luchtbevochtigers of luchtontvochtigers: Afhankelijk van de situatie kan het gebruik van een luchtbevochtiger of luchtontvochtiger helpen bij het beheersen van de luchtvochtigheid.
  • Regelmatig luchtwisseling: Het openen van deuren of het aanleggen van extra ventilatiekanalen kan helpen bij het afvoeren van vochtige lucht.
  • Behoud van droge voorwerpen: Het opslaan van droge spullen in de kelder en het vermijden van het bewaren van waterige materialen kan ook helpen bij het beheersen van de luchtvochtigheid.

Het is belangrijk om regelmatig de luchtvochtigheid in de kelder te meten, bijvoorbeeld met een hygrometer. Dit helpt bij het detecteren van eventuele problemen en het bepalen van de effectiviteit van de genomen maatregelen.

Conclusie

Een te hoog vochtpercentage in een kelder kan leiden tot schimmelvorming, houtrot, constructieschade en gezondheidsklachten. De oorzaken van vocht in kelders zijn meestal gerelateerd aan de bouwtechniek, het klimaat, de ligging van het huis of de ventilatie. Het beheersen van de luchtvochtigheid in de kelder vereist doorgedachte maatregelen, zoals verbeterde ventilatie, afdichting van muren en drainage.

Het is aan te raden om regelmatig de luchtvochtigheid te meten en eventuele problemen snel aan te pakken. In sommige gevallen is professionele hulp nodig, vooral bij ingrijpende maatregelen zoals afdichting of drainage. Door de juiste maatregelen te nemen, is het mogelijk om een droog en gezond keldergemak te creëren, wat bijdraagt aan de leefbaarheid en duurzaamheid van het huis.

Bronnen

  1. Philips - Luchtvochtigheid in huis
  2. Airsain - Luchtvochtigheid in Nederland en België
  3. Kelderdicht - Vochtbestrijding
  4. Klusidee - Ventilatie en afdichting kelder
  5. Demargaretha - Kelders waterdicht maken

Related Posts