De rol van voordruk bij een CV-ketel in de kelder

Published by Redactie on juli 14, 2025 | Category kelder

Bij de installatie of onderhoud van een CV-ketelsysteem speelt de juiste voordruk een cruciale rol in de prestaties en veiligheid van het systeem. Vooral bij een CV-ketel die geplaatst is in de kelder, moet aandacht worden besteed aan de juiste instelling van de voordruk. Dit artikel legt uit wat voordruk is, hoe deze beïnvloed wordt door de locatie van het expansievat en de statische hoogte, en wat de gevolgen kunnen zijn van een verkeerde instelling.

Wat is voordruk?

De voordruk is de initiële druk in het CV-systeem vooraleer het systeem in gebruik wordt genomen. Deze druk is essentieel om ervoor te zorgen dat het systeem correct functioneert en dat er geen over- of onderdruk kan ontstaan, wat kan leiden tot problemen zoals lekkages, onverwachte stopt van de ketel of zelfs schade aan het systeem.

De voordruk wordt beïnvloed door meerdere factoren, waaronder de locatie van het expansievat, de statische hoogte van het systeem (de hoogteverschil tussen de CV-ketel en de hoogste radiator), en het vermogen van de ketel.

Invloed van de locatie van het expansievat

Een van de belangrijkste bepalende factoren voor de juiste voordruk is de locatie van het expansievat. Volgens de informatie in de bronnen is de voordruk namelijk afhankelijk van de locatie van het expansievat ten opzichte van de CV-ketel.

Expansievat in de kelder: Wanneer het expansievat geplaatst is in de kelder, waar ook de CV-ketel zit, is de voordruk doorgaans hoger. Dit komt doordat het gewicht van het water dat op het expansievat drukt, groter is wanneer het vat zich op een lagere hoogte bevindt.
Expansievat op de zolder: Als het expansievat op een hogere plaats, zoals de zolder, hangt, is de voordruk lager, omdat het water niet zo ver hoeft te stijgen.

Daarnaast is het expansievat niet alleen afhankelijk van de locatie, maar ook van de afstand tot het hoogste punt van de CV-installatie. Dit betekent dat de voordruk afhankelijk is van de statische hoogte van het systeem. De voorgestelde waarden uit de bronnen zijn:

0 tot 5 meter: voordruk van 0,5 bar
5 tot 10 meter: voordruk van 1 bar
10 tot 15 meter: voordruk van 1,5 bar

Deze waarden zijn een richtlijn en moeten afgesteld worden op de specifieke installatie.

Statistische hoogte en het kiezen van het juiste expansievat

De statische hoogte is het hoogteverschil tussen de CV-ketel en de hoogste radiator in het huis. Deze hoogte bepaalt mede het volume aan water dat in het systeem kan zitten en dus ook het vereiste expansievat. Een grotere statische hoogte betekent dat het expansievat groter moet zijn om het overschot aan water te kunnen opvangen bij verwarming.

De volgende tabel, gemaakt op basis van de gegevens uit de bronnen, toont de relatie tussen het vermogen van de CV-ketel, de statische hoogte, de benodigde voordruk en het vereiste expansievatvolume.

Vermogen CV-ketel	Statische hoogte	Voordruk	Inhoud expansievat	Gemiddelde prijs
20 kW	0 - 5 meter	0,5 bar	18 liter	€30 - €45
20 kW	5 - 10 meter	1 bar	18 liter	€35 - €50
25 kW	0 - 5 meter	0,5 bar	18 liter	€45 - €60
25 kW	5 - 10 meter	1 bar	25 liter	€50 - €70
35 kW	0 - 5 meter	0,5 bar	25 liter	€60 - €80
35 kW	5 - 10 meter	1 bar	35 liter	€70 - €90

Deze tabel is een handige referentie bij het kiezen van het juiste expansievat. Het is belangrijk om hierbij rekening te houden met het vermogen van de ketel, de statische hoogte en de benodigde voordruk. Een verkeerd gekozen expansievat kan leiden tot over- of onderdruk in het systeem, wat gevaarlijk kan zijn en lekkages kan veroorzaken.

Hoe controleer je het expansievat?

Een defect expansievat kan leiden tot over- of onderdruk in het CV-systeem. Dit kan worden gesignaleerd door bijvoorbeeld:

Een plotselinge toename van de druk in het systeem na het bijvullen.
Een overschotventiel dat vaker opengaat dan normaal.
Radiatoren die niet gelijkmatig warm worden.
Een ketel die steeds vaker start of stop.

Een eenvoudige manier om te controleren of het membraan in het expansievat intact is, is door op de bovenkant en onderkant van het vat te tikken met het handvat van een schroevendraaier. Als het membraan intact is, zit het gas onderaan en het water bovenaan. Het geluid zal daarom anders zijn op de bovenkant dan op de onderkant. Als het geluid overal hetzelfde is, is het vat mogelijk volledig gevuld met water en is het membraan stuk.

Problemen met verkeerde voordruk

Als de voordruk te laag of te hoog is ingesteld, kan dit leiden tot verschillende problemen:

Te lage voordruk: Het systeem kan onderdruk krijgen, wat leidt tot lekkages en onregelmatige werking van de ketel.
Te hoge voordruk: Dit kan leiden tot over- of zelfs tot een explosie van het systeem, vooral bij boilers of ketels zonder adequate drukregeling. In extreme gevallen kan dit zelfs schade aan het huis veroorzaken.

Volgens een van de bronnen is een druk van maximaal 8 bar aan te raden. Dit is de maximale druk die het systeem meestal kan verdragen. Als de druk hoger wordt, kan het overschotventiel open gaan of zelfs kapotgaan, wat leidt tot lekkages of zelfs tot een gevaarlijke situatie.

Preventie en onderhoud

Een goede installateur of monteur zorgt ervoor dat het systeem veilig en conform de voorschriften is. Het is belangrijk om regelmatig het expansievat en de druk in het systeem te controleren, vooral bij de start van de winterperiode. Hierbij zijn een aantal aanbevelingen:

Controleer de druk in het systeem voor de winter en stel deze eventueel aan.
Zorg ervoor dat het expansievat op de juiste manier is geïnstalleerd en dat de voordruk correct is ingesteld.
Laat het systeem regelmatig controleren door een vakman, vooral als het systeem ouder is of als het huishouden verandert (bijvoorbeeld als extra radiatoren worden aangelegd).
Let op signalen van defecte onderdelen, zoals een overschotventiel dat vaker open gaat dan normaal of een ketel die vaker start dan normaal.

De rol van het expansievat bij een CV-ketel in de kelder

Een CV-ketel in de kelder vereist extra aandacht voor de voordruk en het expansievat, omdat de locatie invloed heeft op het gedrag van het systeem. Het expansievat moet zodanig geplaatst zijn dat het de statische hoogte correct kan compenseren. Dit betekent dat het vat vaak in de kelder moet worden geplaatst om een hoge voordruk te verkrijgen.

Als het expansievat op een hogere plaats, zoals de zolder, wordt geplaatst, kan de voordruk lager zijn dan gewenst, wat leidt tot onregelmatigheden in de werking van het systeem. Daarom is het belangrijk om de juiste locatie voor het expansievat te kiezen op basis van de statische hoogte en het vermogen van de ketel.

Conclusie

De voordruk bij een CV-ketel in de kelder is een essentieel onderdeel van een correct functionerend CV-systeem. Deze druk moet zorgvuldig worden ingesteld op basis van de locatie van het expansievat, de statische hoogte en het vermogen van de ketel. Een verkeerde instelling kan leiden tot lekkages, onveilige situaties of zelfs tot schade aan het systeem.

Het kiezen van het juiste expansievat is daarom van groot belang. Het is aan te raden om dit onderdeel te laten controleren door een vakman, vooral bij installaties in de kelder. Regelmatig onderhoud en controle van het systeem helpen om problemen te voorkomen en het systeem veilig en efficiënt te laten functioneren.