Vriezen in de kelder: oorzaken, risico’s en voorkomende maatregelen

Published by Redactie on juli 14, 2025 | Category kelder

Kelders zijn vaak gevoelige ruimtes in een woning, waarbij vochtproblemen, schimmelvorming en zettingsscheuren al snel optreden. In koude omstandigheden kan de kelder ook een risicofactor worden voor bevroren leidingen en andere schade. Deze artikelen onderzoekt de vraag of het in een kelder kan vriezen, welke oorzaken hiertoe leiden, en welke maatregelen kunnen worden genomen om dit te voorkomen.

Oorzaken van vriezen in een kelder

Hoewel kelders in principe onder de grond liggen en zo in principe een constante temperatuur behouden, kan het in sommige omstandigheden toch vriezen in een kelder. Een aantal oorzaken zijn:

1. Lage grondtemperatuur

De grondtemperatuur is afhankelijk van de diepte van de kelder en de luchttemperatuur buiten. In regio’s met extreme vorst of wanneer de kelder erg oppervlakkig ligt, kan de temperatuur in de kelder onder het vriespunt dalen. Dit is vooral het geval bij kelders die slecht geïsoleerd zijn.

2. Slechte isolatie

Als de kelder slecht geïsoleerd is, kan koude lucht van buitenaf naar binnen trekken of de warmte die in het huis aanwezig is niet lang genoeg vastgehouden worden. Dit verhoogt de kans dat de temperatuur in de kelder onder nul komt te liggen.

3. Bevroren leidingen

Loodrecht of horizontaal verlopende leidingen in de kelder kunnen bevriezen als de temperatuur te laag is. Dit is vooral het geval bij kelders die niet goed geïsoleerd zijn of waarbij de leidingen in de muren of vloeren lopen zonder extra isolatie.

4. Slechte ventilatie

Hoewel ventilatie essentieel is om schimmel en vochtproblemen te voorkomen, kan onvoldoende ventilatie leiden tot vochtige lucht in de kelder. Bij lage temperaturen kan dit vocht condenseren en bevriezen, wat leidt tot bevroren oppervlakken of zelfs schade aan de constructie.

5. Zettingsscheuren

Zettingsscheuren in de keldervloer of -muur kunnen leiden tot wateraanwezigheid. Bij lage temperaturen kan dit water bevriezen, wat extra druk opbrengt op de scheuren en mogelijk leidt tot verdere schade.

Risico’s van vriezen in de kelder

Vriezen in de kelder kan meerdere problemen veroorzaken, zowel voor de structuur van de kelder als voor de leidingen en de gezondheid van de bewoners.

1. Bevroren leidingen

Wanneer leidingen bevriezen, zet het water in de pijpen uit. Dit kan leiden tot barstende leidingen. Nadat het ijs ontijd, ontstaat er waterschade die duur kan zijn om te herstellen.

2. Schimmelvorming

Kelderzwam en andere schimmels kunnen in de kou sneller groeien wanneer vocht aanwezig is. Dit is een gevaar voor de gezondheid van bewoners en kan leiden tot aanzienlijke schade aan het hout, beton of metselwerk in de kelder.

3. Structuurschade

Het vriezen van water in zettingsscheuren of poriën van het beton kan leiden tot verdere beschadiging van de keldervloer of muren. Dit kan zelfs leiden tot instabiliteit van het gehele funderingssysteem van het huis.

4. Gezondheidsrisico’s

Vocht en schimmel in de kelder kunnen gevolgen hebben voor de luchtkwaliteit in het gehele huis. Hierdoor kunnen allergieën, astma of andere aandoeningen optreden.

Maatregelen om vriezen in de kelder te voorkomen

Er zijn meerdere technische en praktische maatregelen die kunnen worden genomen om het vriezen in de kelder te voorkomen of te beperken.

1. Isolatie

Isolatie van de kelder is een van de meest effectieve manieren om de temperatuur binnen te bepalen. Gebruik van isolatiemateriaal op de muren en vloeren kan helpen om de kelder warmer te houden.

Expanderende mortel is een methode die vaak wordt gebruikt om scheuren en kimproblemen in kelders te dichten. Door het gebruik van deze mortel kan de kelder beter afgedicht worden, waardoor het vocht minder kans heeft om in de kelder te treden.
Sluierinjectie is een techniek waarbij een raster van gaten wordt gemaakt in de kelderwanden en deze vervolgens worden geïnjecteerd met een 3k acrylaat gel dat vochtwerend is. Dit maakt de kelder minder gevoelig voor vocht en dus ook voor vriezen.

2. Verwarmingsmaatregelen

Mechanische ventilatie met behulp van ventilatoren of aircosystemen kan helpen om de temperatuur in de kelder constant te houden en vochtige lucht te verjagen.
Energiezuinige verwarmingssystemen zoals infraroodverwarming of warmtepompen kunnen worden ingezet om de kelder te verwarmen zonder hoge energiekosten. Dit is zowel efficiënt als duurzaam.

3. Beveiliging van leidingen

Bevriezingsbeveiligingssystemen voor leidingen zijn technische oplossingen die automatisch aanslaan wanneer de temperatuur in de kelder onder een bepaalde drempel komt. Dit zorgt ervoor dat leidingen niet bevriezen.
Laten lopen van kraanwater is een tijdelijke maar effectieve maatregel bij extreme vorst. Als het water constant loopt, heeft het minder kans om te bevriezen.

4. Afsluiten van openingen

Garagedeur sluiten is een eenvoudige maar nuttige maatregel. Een open garagedeur kan veel koude lucht binnenlaten, wat de temperatuur in de kelder verlaagt.
Open kastdeurtjes in de buurt van sanitair zorgen ervoor dat de lucht beter kan circuleren en de temperatuur kan worden ondersteund.

5. Vochtbestrijding

Het gebruik van waterwerende coatings op de keldervloer of muren kan voorkomen dat water in de constructie tredt, wat het vriezen van water in de kelder beperkt.
Het kristallisatieproces van bepaalde afdichtingsmiddelen maakt het beton in de kelder waterdicht, wat ook helpt bij het voorkomen van vriezen.

6. Zorgvuldig onderhoud

Doorslaand vocht en condens moeten worden voorkomen door goede ventilatie en het afsluiten van lekkages.
Optrekkend vocht kan voorkomen worden door het gebruik van dampdichte lagen en goede afdichting van de kelder.

7. Bouwkundige aanpassingen

Kimproblemen kunnen voorkomen worden door de aansluiting van de kelderwand en de vloer correct af te dichten. Dit is vaak een duurzame oplossing voor het voorkomen van lekkages.
Zettingsscheuren moeten worden hersteld, bijvoorbeeld met puur hars of sluierinjectie. Dit voorkomt vochtinname en zorgt voor een betere stabiliteit.

Conclusie

Vriezen in de kelder is geen onmogelijke situatie, vooral in regio’s met extreme winters of bij kelders die niet goed zijn geïsoleerd. Het kan leiden tot bevroren leidingen, schimmelvorming en structuurschade. Daarom is het belangrijk om preventieve maatregelen te nemen, zoals het isoleren van de kelder, het installeren van een verwarmingssysteem en het beveiligen van leidingen. Door deze maatregelen te combineren, is het mogelijk om het vriezrisico in de kelder significat te beperken, zowel voor de leidingen als voor de constructie en de gezondheid van de bewoners.

Bronnen

vriest