Waarom kelders onder water staan: oorzaken, oplossingen en voorkomende maatregelen

Published by Redactie on juli 15, 2025 | Category kelder

In recente weken zijn er steeds vaker meldingen van kelders die onder water staan of vochtproblemen ondervinden. Zowel in stedelijke als landelijke gebieden wordt geconstateerd dat kelders die al jaren kurkdroog waren, plots onverwacht onder water komen te staan. Ondanks dat dit probleem meerdere jaren niet voorkwam, blijkt het nu steeds vaker voor te komen, en vraagt het zichzelf op bij vele huiseigenaren. Deze situatie heeft geleid tot een toename van vragen over de oorzaken, mogelijke oplossingen en manieren om herhaling te voorkomen. Dit artikel legt uit waarom kelders onder water komen te staan, welke factoren daarbij een rol spelen, en wat de beschikbare maatregelen zijn om het probleem te bestrijden of te voorkomen.

Wat zijn de oorzaken van water in de kelder?

Een kelder onder water kan verschillende oorzaken hebben. De meest voorkomende is het hoge grondwaterpeil, vooral in combinatie met langdurige regenval of hevige wolkbreuken. In de context van de afgelopen weken is het grondwater in heel Nederland aanzienlijk gestegen, wat leidt tot infiltratie van water in kelders en kruipruimtes, zelfs in huizen die daarvoor nooit last hadden.

Hydroloog Patrick Willems en experts zoals Bas Kiefmann uit Ulft leggen uit dat kelders onder water komen door een combinatie van een lage vochtweerstand van de keldermuren of vloer en een hoge grondwaterstand. De muren en vloeren van kelders zijn vaak ontworpen met een bepaalde mate van vochtweerstand, maar als het grondwater boven deze drempel komt, kan het water eenvoudig sijpelen naar binnen.

Bovendien speelt de riolering een rol. Volgens Gé van den Eertwegh, onderzoeker bij KnowH20, zijn rioleringssystemen in de afgelopen jaren moderner en minder lek geworden, wat betekent dat het regenwater sneller doorloopt en niet meer in de ondergrond kan worden geabsorbeerd. Hierdoor blijft het water op de grond staan of sijpelt het in de kelder. Ook de vermindering van natuurgebieden, zoals het kappen van naaldbomen, kan het grondwaterpeil doen stijgen door het verdwijnen van planten die verantwoordelijk zijn voor verdamping.

Lekkages in waterleidingen of afvoerbuizen vormen een andere bron van wateroverlast in kelders. In sommige gevallen is het water niet het gevolg van een hoge grondwaterstand, maar van een defecte leiding. Dit kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door oude of slijtagegevoelige buizen of door onjuiste installatie. Het is daarom belangrijk om het probleem te diagnosticeren vóór men aan het opruimen begint.

Wat zijn de gevolgen van water in de kelder?

Het aanhoudend aanwezig zijn van water in de kelder kan verschillende gevolgen hebben, zowel voor de woning als voor de gezondheid van de bewoners. Vooral in kelders waar het water niet snel wegtrekt, ontstaat er een risico op vochtvorming en schimmel. Dit kan leiden tot een slechte luchtkwaliteit, wat negatief kan werken op de gezondheid, vooral voor personen met allergieën of astma.

Buiten de gezondheidsrisico’s kan water in de kelder ook leiden tot schade aan spullen die in de kelder worden opgeslagen, zoals elektronicaprestaties, houten meubels of archieven. Bovendien is het opruimen van water en de droging van een kelder een tijdrovend en kostbaar proces, vooral als het water te diep zit of als er schimmel ontstaan is.

Het waterschap Rivierenland wijst erop dat in rivierengebieden, zoals Tiel, het probleem van water in kelders verder wordt vergroot door de aanhoudend hoge waterstanden in de rivieren. Bewoners in deze gebieden moeten vaak zelf beslissen of het zinvol is om water uit de kelder weg te pompen, aangezien het waterpeil in de rivieren hoog blijft en er kans is op opnieuw infiltratie.

Wat kun je doen als je kelder onder water staat?

Als je kelder onder water staat, is het belangrijk om voorzichtig te werk te gaan. Het werken in een natte kelder kan leiden tot elektriciteitsgevaar, vooral als de elektriciteitsleidingen onder of in de buurt van het water staan. Daarom is het aan te raden om eerst de elektriciteit uit te zetten of om professionele hulp in te schakelen.

Een eerste stap is het bepalen van de oorzaak van het water. Als het water het gevolg is van een lekkage, is het noodzakelijk om deze te herstellen. Als het probleem het gevolg is van een hoge grondwaterstand, is het aan te raden om te wachten tot het waterpeil daalt. Wegpompen heeft dan meestal weinig zin, aangezien het water binnenkort opnieuw in de kelder zal terechtkomen. Volgens Elcerlyck Brutin, expert in kelderdichtingen, is het verstandiger om de kelder aan de binnen- of buitenzijde af te dichten of om de afwatering in de tuin te verbeteren.

Als het water is weggepompt, is het belangrijk om de kelder zorgvuldig te drogen. Hierbij is het verstandig om professionele hulp in te schakelen, vooral als er sprake is van vocht- of schimmelvorming. Een professionele vochtbestrijder kan beoordelen of er schimmel aanwezig is en eventueel een remedie toepassen.

Wat zijn de maatregelen om water in de kelder te voorkomen?

Voorkomen is beter dan genezen, en er zijn verschillende maatregelen die kunnen worden genomen om water in de kelder te voorkomen of te beperken. Deze maatregelen kunnen zowel aan de buitenzijde van de woning als aan de binnenkant worden aangebracht.

Een van de meest effectieve maatregelen is het afdichten van de kelder aan de buitenzijde. Dit houdt in dat de muren en vloer van de kelder worden gemaakt waterdicht, meestal met behulp van speciale coatings of dichte mortels. Dit is echter vaak enkel mogelijk bij nieuwbouw of bij herstellingen waarbij de kelder volledig opengebroken kan worden.

Als het afdichten aan de buitenzijde niet mogelijk is, kan men kiezen voor afdichting aan de binnenzijde. Hierbij wordt de kelder behandeld met speciale cementmengsels of vochtbestendige verf. Het is echter belangrijk om hierbij de hele kelder te behandelen, niet alleen het plekje waar het lekt. Anders kan het water om het lek heen sijpelen en blijft het probleem bestaan.

Naast afdichting kan men ook investeren in een goed afwateringssysteem in de tuin. Hierbij wordt een afwateringsgracht of -buissysteem aangelegd die het regenwater snel wegvoert van de woning. Dit kan helpen bij het verlagen van het grondwaterpeil rondom de woning, vooral in drogere tijden.

Het afdichten van het kruipluik is een eenvoudige en kosteneffectieve maatregel om vocht naar boven te voorkomen. Door het luik goed af te plakken of te dichten, kan men voorkomen dat vochtige lucht in de woning komt.

Wat zijn de kosten van kelderdichting?

De kosten van kelderdichting variëren afhankelijk van de mate van schade en de gekozen maatregelen. Afdichting aan de buitenzijde is meestal de duurste optie, aangezien het vaak vereist dat de aarde rondom de kelder wordt verwijderd en het oppervlak opnieuw wordt aangebracht. Afdichting aan de binnenzijde is relatief goedkoper, maar moet vaak herhaald worden als de kelder opnieuw onder water komt te staan.

Volgens expert Elcerlyck Brutin is het mogelijk om kelders in de toekomst beter te beschermen tegen water, maar zijn er wachtrijen bij bedrijven die dit soort werk doen. Het is daarom verstandig om vroeg genoeg te beginnen met de evaluatie van de kelder en eventuele maatregelen.

Conclusie

Het probleem van kelders die onder water staan is in de afgelopen jaren toegenomen, vooral als gevolg van de hoge grondwaterstanden en de intensere regenval. Ondanks dat dit in het verleden niet vaak voorkwam, is het nu steeds vaker een realiteit voor huiseigenaren. Het is belangrijk om de oorzaken van het probleem te begrijpen en de juiste maatregelen te nemen, zowel bij het opruimen van water als bij het voorkomen van toekomstige overlast.

Kelders die onder water staan kunnen schadelijk zijn voor de woning en de gezondheid, maar er zijn maatregelen beschikbaar om dit te beperken of te voorkomen. Het afdichten van de kelder, het verbeteren van de afwatering en het identificeren van lekkages zijn enkele van de opties die beschikbaar zijn. Het is echter belangrijk om professionele hulp in te schakelen, vooral bij het werken met elektriciteit en schimmel.

De situatie laat zien dat de huidige omstandigheden – zoals veranderende weersomstandigheden en veranderende bouwpraktijken – steeds meer invloed hebben op de vochtbestendigheid van woningen. Het is daarom verstandig om bewust te zijn van deze risico’s en maatregelen te nemen om de woning veilig en droog te houden.

Bronnen

waarom