Wanneer en waarom gaat een kat plassen op de vloer: oorzaken en oplossingen

Published by Redactie on juli 15, 2025 | Category kelder

Het plassen van een kat op de vloer in de woning is een veelvoorkomend probleem dat eigenaren van katten vaak onthuts. Het gedrag kan door diverse redenen worden veroorzaakt, variërend van medische aandoeningen tot gedragsproblemen of ontevredenheid met de beschikbare faciliteiten. In dit artikel worden de oorzaken van onzindelijk gedrag bij katten nader toegelicht, met aandacht voor zowel medische als gedragsgerelateerde factoren. Daarnaast worden praktische oplossingen en preventieve maatregelen besproken. Het artikel is bedoeld voor eigenaren van katten, maar ook voor professionals in de bouw- en renovatiebranche die zich richten op dierenvriendelijke woningconstructie of -herbouw.

Oorzaken van onzindelijk gedrag bij katten

1. Medische oorzaken

Een van de belangrijkste redenen dat een kat begint met plassen op de vloer, is een medische aandoening. Katten zijn goed in staat om pijn te verbergen, maar wanneer het plassen pijnlijk is, associeert het dier de kattenbak met ongemak en zoekt een alternatief.

Blaasontsteking en blaasgruis: Deze aandoeningen zijn vooral frequent bij katers en jonge katten vanaf 4 maanden. Symptomen zijn frequente bezoeken aan de kattenbak, plassen met pijn en soms het aanwezig zijn van bloed in de urine.
Diabetes, schildklierproblemen of nierfalen: Bij oudere katten (af 8 jaar) kunnen deze aandoeningen leiden tot verhoogde urinetoevoeging, plassen op ongewone plekken en ongemak bij het plassen.
Verstopping van de urineweg: Dit is een noodgeval bij katers en kan leiden tot plassen in onnatuurlijke houdingen of geheel het vermijden van de kattenbak. In ernstige gevallen kan dit fataal zijn als het niet tijdig wordt behandeld.

Diagnose en behandeling: Het uitsluiten van medische oorzaken is essentieel. Een urineonderzoek door een dierenarts is doorgaans nodig om te achterhalen of er sprake is van een ontsteking of blokkade. In sommige gevallen zijn medicijnen of een diëtenverandering nodig.

2. Ongemak in de kattenbak

Ook als een kat gezond is, kan het plassen op de vloer ontstaan als gevolg van ontevredenheid met de kattenbak of de omgeving. Katten zijn zeer kritisch in de keuze van een plek om te plassen.

Ongewenste vulling of geur: Sommige katten zijn erg gevoelig voor de geur of textuur van de vulling. Het gebruik van een te harde of stinkende vulling kan de kattenbak ongeschikt maken.
Locatie en toegankelijkheid: De kattenbak moet goed toegankelijk zijn en op een rustige plek staan. Katten voelen zich bijvoorbeeld ongemakkelijk bij lawaai of hoge voetgangersdruk in de buurt.
Schoonmaak: Als de bak te vaak onbezet of vuil is, kan een kat er ontevreden over raken. Het is aan te raden om de bak minstens twee keer per dag schoon te maken en wekelijks te reinigen.
Oude katten: Oudere katten kunnen artrose ontwikkelen, waardoor het plassen op zachte vullingen pijnlijk wordt. In dat geval is het gebruik van een zachte vulling of een bak zonder vulling aan te raden.

3. Gedragsgerelateerde oorzaken

Niet alle gevallen van onzindelijk gedrag zijn medisch te verklaren. Soms is er sprake van gedragsveranderingen die te maken hebben met stress, territoriale aard of gewoonte.

Stress en angst: Stress kan ontstaan door veranderingen in de leefomgeving, zoals een verhuizing, het aankopen van nieuwe meubels of het introduceren van een nieuw dier in het huis. Katten reageren daarop door hun territorium opnieuw af te bakenen, wat vaak leidt tot sproeien of plassen in het huis.
Sproeigedrag: Vooral bij katers dat niet zijn gecastreerd, komt sproeigedrag voor. Hierbij wordt urine op verticale oppervlakken gesproeid om territorium af te bakenen. Dit is een natuurlijk gedrag, maar wordt gezien als onwenselijk in huis.
Ongewenste gewoontes: Soms is het plassen op de vloer gewoon een aangeleerde gedragspatroon. Bijvoorbeeld bij kittens die geen toegang tot een kattenbak hebben gehad of die er geen gebruik van hebben leren maken. In dergelijke gevallen is gedragsverandering essentieel.

Oplossingen en voorkomende maatregelen

Het oplossen van onzindelijk gedrag bij katten vereist een georiënteerde aanpak, afhankelijk van de oorzaak. Hieronder worden enkele aansluitende stappen beschreven.

1. Medische controle

Als de eerste stap is het belangrijk om medische oorzaken uit te sluiten. Dit betekent een bezoek aan de dierenarts en eventueel een urineonderzoek. In sommige gevallen is het nodig om de behandeling van een chronische aandoening voort te zetten.

2. Verbetering van de kattenbak

Locatie en toegankelijkheid: Zorg ervoor dat de kattenbak op een rustige, toegankelijke plek staat, waar de kat zich veilig en comfortabel voelt.
Vulling en baktype: Probeer verschillende typen vulling uit, zoals zachte of biologische vullingen. Sommige katten reageren goed op bakken zonder vulling of met een lage ingang voor oude katten.
Schoonmaak: Reinig de bak regelmatig en gebruik geen geurbevattende middelen, want deze kunnen de kat afhouden van het gebruik van de bak.

3. Gedragsverandering

Schoonmaak en neutralisatie: Wanneer een kat al heeft geplast op de vloer, is het belangrijk om de geur volledig te verwijderen. Het gebruik van schoonmaaksoda is aan te raden. Vermijd het gebruik van azijn, bleek of chloor, want deze geuren kunnen de kat juist aanzetten om opnieuw op dezelfde plek te plassen.
Positieve versterking: Wanneer de kat de kattenbak gebruikt, is het belangrijk om dit gedrag te belonen met aandacht of voedsel. Dit helpt bij het versterken van het gewenste gedrag.
Gedragsveranderingsprogramma’s: Bij jonge kittens kan het beperken van de leefomgeving en het systematisch introduceren van de kattenbak helpen bij het opbouwen van het gewenste gedrag.

Constructieve overwegingen voor dierenvriendelijke woningbouw

Bij woningbouw of renovatieprojecten is het belangrijk om rekening te houden met de behoeften van huisdieren, met name katten. Een dierenvriendelijke woning bouwen of verbouwen betekent niet alleen het aanpassen van de inrichting, maar ook het creëren van een omgeving waarin dieren zich veilig en comfortabel voelen.

Toegankelijke kattenbakken: Het ontwerpen van een woning met meerdere kattenbakken op strategische plekken (zoals bij de woonkamer, de keuken en de slaapkamers) kan helpen bij het voorkomen van onzindelijk gedrag.
Ventilatie en schoonmaak: Goede ventilatie helpt bij het voorkomen van onaangename geuren. Ook het ontwerpen van ruimtes die gemakkelijk schoon te maken zijn, is belangrijk.
Verticale ruimtes: Katten houden van klimmogelijkheden en verticale ruimtes. Het inrichten van kattenbomen, planken of hoge zitplaatsen kan helpen bij het verminderen van territoriaal gedrag.

Conclusie

Het plassen van een kat op de vloer is meestal het gevolg van een medische aandoening, ongemak in de kattenbak of een gedragsprobleem. Het is belangrijk om medische oorzaken eerst uit te sluiten en de kattenbak te verbeteren. Bij gedragsveranderingen zijn systematische aanpakken en positieve versterking essentieel. Voor de bouw- en renovatiebranche is het opbouwen van een dierenvriendelijke woning een waardevolle aanvulling op duurzame en gebruiksvriendelijke constructie. Door de behoeften van katten in het ontwerp op te nemen, kan onzindelijk gedrag worden voorkomen, wat zowel voor de dieren als voor de eigenaar wenselijk is.