Wat te doen als grondwater via de keldermuren binnendringt

Published by Redactie on juli 15, 2025 | Category kelder

Wanneer grondwater via de keldermuren binnendringt, kan dat leiden tot ernstige schade aan de structuur van de woning en ook tot gezondheidsrisico’s door schimmelvorming. Het probleem ontstaat vaak als gevolg van een defecte waterdichting of zwakke plekken in de muren, zoals krimp- of slijtagekieren. Het is van groot belang om dit probleem snel en doeltreffend aan te pakken. In dit artikel worden de oorzaken, risico’s en mogelijke oplossingen besproken, met een focus op technische en praktische maatregelen die kunnen worden genomen.

Oorzaken van grondwater in de kelder

Grondwater kan op verschillende manieren in de kelder terechtkomen. Een van de meest voorkomende oorzaken is verticale vochtpenetratie, waarbij water door de muren heen dringt. Dit gebeurt meestal als de oorspronkelijke waterdichting is verouderd of beschadigd. Een ander probleem kan liggen in de kimnaad, de aansluiting tussen de keldermuren en de vloer. Hier kan water binnendringen, vooral bij een hoge grondwaterstand, zoals na hevige regenval. Ook beschadigde of poreuze keldervloeren kunnen leiden tot grondwaterproblemen, bijvoorbeeld wanneer het beton niet goed is gemengd en grindnesten ontstaan.

Een hoog grondwaterpeil in combinatie met zwakke plekken in de constructie is meestal de oorzaak van water in de kelder. Dit kan zich bijvoorbeeld voordoen bij oude woningen waarbij de waterdichting verouderd is en niet meer voldoet aan huidige normen. In dergelijke gevallen is het belangrijk om snel actie te ondernemen om verdere schade te beperken.

Risico’s van grondwater in de kelder

Grondwater in de kelder kan zowel materiële als gezondheidsgerelateerde risico’s met zich meebrengen. Wat betreft de structuur van het gebouw, kan vocht leiden tot verzwakking van de muren en vloeren, wat op lange termijn kan leiden tot instabiliteit. Daarnaast kan het vocht kristallisatie van zouten veroorzaken, wat leidt tot verder slijtage van het bouwmateriaal en kan zelfs tot scheuren in de muren resulteren.

Ook op gezondheidssfeer is er sprake van risico’s. Vocht in combinatie met een vochtige omgeving leidt vaak tot schimmelvorming. Schimmel produceert schimmelsporen die schadelijk zijn voor de ademhaling en kunnen leiden tot allerlei aandoeningen, zoals astma of longontstekingen. Dit maakt het noodzakelijk om het probleem niet te onderbijkken, maar snel en doeltreffend aan te pakken.

Acties bij het ontdekken van grondwater in de kelder

Als grondwater in de kelder wordt ontdekt, zijn er verschillende acties die kunnen worden genomen, afhankelijk van de ernst van het probleem. De volgende stappen worden doorgaans aanbevolen:

1. Onmiddellijke afvoer van het water

Als het water op de grond ligt, is het essentieel om dit onmiddellijk te wegpompen. Dit beperkt de schade tot een minimum en voorkomt dat het water verder opstijgt in de muren. In sommige gevallen kan dit door de eigenaar zelf gedaan worden, maar bij grotere hoeveelheden water is het beter om een professional in te schakelen.

2. Dijken en herstellen van keldermuren

Wanneer water via de muren binnendringt, kan dit worden opgelost door de keldermuren te dichten. Dit kan gedaan worden met behulp van waterdichte coatings en cement, zoals uitgebreid wordt beschreven in bron [6]. De muren worden eerst volledig gestript, schoongemaakt en hersteld. Daarna wordt een waterdichte coating of pleister aangebracht. Het is belangrijk om het juiste product te kiezen, afhankelijk van het type muur (bijvoorbeeld baksteen of beton). Elke laag moet gedroogd worden (meestal 24 tot 48 uur) voordat de volgende laag wordt aangebracht.

3. Injectie van speciale harsen

Bij kleinere lekken of gaten kan het ook mogelijk zijn om deze permanente versterking te geven via harsinjectie. Dit is een methode waarbij een elastische hars wordt ingebracht om het lek te dichten, zoals beschreven in bron [1]. Deze methode is doorgaans minder kostbaar dan een volledige herstructurering van de kelder en kan in sommige gevallen voldoende zijn om het probleem op te lossen.

4. Drainage en afvoer

In gevallen waarin het grondwater te hoog staat, kan het niet voldoende zijn om alleen de muren of vloer te dichten. Dan is het aan te raden om een kelderdrainagesysteem aan te brengen. Dit betreft het afvoeren van het grondwater via een systeem van noppenfolie, verzamelputten en afvoerleidingen. Hierbij wordt een waterdicht systeem aangebracht dat ervoor zorgt dat het water niet langer in de kelder blijft stilstaan, maar afgevoerd wordt via het riool. Deze methode is vooral geschikt in regio’s waar het grondwater vaak hoog staat of bij woningen die vaak last hebben van ondergelopen kelders.

Deze oplossing kan worden gecombineerd met wanddrainage of randdrainage, afhankelijk van de locatie van het probleem. Wanddrainage wordt vaak gecombineerd met vloerdrainage, zodat het water via de noppenfolie naar de vloer en uiteindelijk naar de verzamelput kan stromen. Bij problemen rond de kimnaad is een randdrainage vaak de beste oplossing. Dit houdt in dat een waterdichte goot wordt aangebracht onderaan de muren, ter hoogte van de aansluiting met de vloer.

5. Verbeteren van de buitendrainage

Naast interne maatregelen kan ook aandacht worden besteed aan de buitendrainage, zoals uitgebreid wordt besproken in bron [3]. Door het terrein rondom het huis zodanig te ontwerpen dat het afhelt van de fundering, kan overtollig water worden afgevoerd en niet langer tegen de keldermuren worden aangezogen. Ook het schoonhouden van de dakgoten en regenpijpen is belangrijk, want verstopte regenpijpen zorgen ervoor dat water in de grond naast de fundering terechtkomt. In sommige gevallen is het nodig om de regenpijpen te verlengen zodat het water ver genoeg van het huis wordt afgevoerd.

6. Verhogen van voorraadmaterialen in de kelder

Hoewel dit geen oplossing is voor de oorzaak van het probleem, is het aan te raden om voorraden in de kelder op een verhoging te plaatsen. Dit beperkt de schade aan eigendommen wanneer water opnieuw in de kelder terechtkomt. Dit wordt aanbevolen in bron [2].

Conclusie

Grondwater in de kelder is een veelvoorkomend probleem, vooral bij oude woningen of in regio’s met een hoge grondwaterstand. Het kan leiden tot schade aan de structuur van het gebouw en tot gezondheidsrisico’s door schimmelvorming. Het is daarom essentieel om het probleem snel en doeltreffend aan te pakken. De beschikbare maatregelen variëren van kleine herstellingen, zoals het dichten van lekken met hars, tot volledige waterdichting van de muren en aanleg van een kelderdrainagesysteem. Ook is het belangrijk om aandacht te besteden aan de buitendrainage, zodat overtollig water wordt afgevoerd en niet langer tegen de keldermuren wordt aangezogen. Door deze maatregelen te nemen, kan het risico van vocht- en schimmelproblemen worden beperkt en kan de kelder langdurig droog en veilig worden gehouden.