Waterproblemen in de kelder: oorzaken, gevolgen en oplossingen voor woningen in België

Published by Redactie on juli 15, 2025 | Category kelder

Waterproblemen in de kelder zijn een veelvoorkomende klacht onder eigenaren van woningen in België. Zowel in Vlaanderen als Wallonië zijn kelders gevoelig voor vocht- en wateroverlast, met name in regenachtige perioden. Deze problemen kunnen schade veroorzaken aan de structuur van het huis, de gezondheid van de bewoners en de waarde van het onroerend goed. In dit artikel bespreken we de oorzaken van water in de kelder, de gevolgen van dit probleem en mogelijke oplossingen die kunnen worden ingezet om wateroverlast effectief te voorkomen of weg te nemen. De informatie is gebaseerd op praktische kennis uit de bouwsector en expertadviezen uit betrouwbare bronnen.

Inleiding

Kelders worden vaak gebruikt als opslagruimte of voor specifieke toepassingen zoals een wijnkelder of een chillkamer. Echter, in vele gevallen blijft de kelder slechts een onderbouw zonder enige functie, gewoon omdat het vocht- en waterprobleem onopgelost blijft. In de meeste gevallen zijn kelders niet van nature volledig waterdicht, vooral als het gaat om traditionele gemetselde constructies. In combinatie met hoge grondwaterstanden en hevige regenval kan water het gebouw binnendringen en schade aanrichten.

Oorzaken van water in de kelder

Er zijn meerdere oorzaken die leiden tot water in de kelder. Deze kunnen opgebouwd zijn door bouwtechnische tekortkomingen, slechte afwatering of lekkage in de ondergrondse infrastructuur.

1. Slechte afwatering

Een van de meest voorkomende oorzaken is een slecht ontworpen of onderhouden afwateringssysteem. Als regenwater niet goed wordt afgevoerd, kan het zich ophopen rond de fundering en uiteindelijk de kelder binnendringen. Dit probleem wordt verergd door:

Verstopte of ontbrekende dakkapellen en regenpijpen: Wanneer regenwater niet snel genoeg van het dak wordt afgevoerd, kan het langs de gevel naar beneden stromen en zich rond de fundering verzamelen.
Onjuiste grondafloop: Het grondoppervlak rondom het huis moet een lichte helling naar buiten hebben om het water weg te leiden van de fundering. Als dit niet het geval is, kan regenwater naar de kelder stromen.
Verouderde of verstopte drainagesystemen: Een verouderd of smerig drainagesysteem kan het water niet effectief afvoeren, wat leidt tot ophoping en infiltratie.

2. Barsten in de fundering

Kelders worden meestal gebouwd uit beton of gemetsel, materialen die gevoelig zijn voor slijtage en structuurproblemen. Barsten in de fundering, veroorzaakt door verzakking of bouwproblemen, vormen zwakke plekken waar water makkelijk doorheen kan dringen. Dit is vooral een probleem bij kelders die niet goed zijn afgedicht.

3. Lekkage in waterleidingen of afvoerbuizen

Water in de kelder kan ook het gevolg zijn van lekkages in ondergrondse leidingen. Dit kan het geval zijn bij een beschadigde waterleiding, afvoerbuizen of rioolbuizen. Omdat deze leidingen niet altijd zichtbaar zijn, is het soms lastig om de oorzaak van het probleem snel te identificeren. Een tip om lekkage te herkennen is: als het water zich snel ophoopt of blijft staan, is de kans groot dat het te maken heeft met een lek.

4. Condensatie

Naast infiltratie van grondwater en lekkages speelt condensatie een rol bij vochtproblemen in de kelder. Door hoge luchtvochtigheid kan condens op muren en vloeren ontstaan, wat leidt tot vochtige plekken en schimmelvorming. Dit probleem is vaak het gevolg van een ongunstige luchtcirculatie of een gebouwconstructie die niet genoeg is geïsoleerd.

Gevolgen van water in de kelder

Water in de kelder heeft meerdere negatieve gevolgen, zowel voor de structuur van het huis als voor de gezondheid van de bewoners.

1. Structuur- en materiaalschade

Water kan de kelderstructuren aantasten. Betonvloeren kunnen vochtig worden, houten vloeren kunnen rotten en muren kunnen verflaken of pleisterwerk afvallen. In sommige gevallen kan het water ook de fundering van het huis ondermijnen, wat leidt tot verzakking of schade aan de bovenliggende delen van het huis.

2. Gezondheidsrisico’s

Vocht en schimmel in de kelder kunnen een ongezonde lucht veroorzaken. De luchtvochtigheid stijgt, en schimmels en bacteriën kunnen zich verspreiden. Dit kan leiden tot ademhalingsproblemen, allergieën of andere gezondheidsklachten, met name bij kinderen of mensen met astma.

3. Onaangename omgeving

Een kelder die onder water staat of vochtig is, ontwikkelt vaak een muffe geur. Daarnaast kunnen ongedierte zoals pissebedden, zilvervisjes of vliegjes aangetrokken worden. Dit maakt de kelder onprettig en beperkt de mogelijke functies die de ruimte kan dienen.

4. Beperkte gebruiksmogelijkheid

Wanneer de kelder vochtig is, is het vaak niet mogelijk om de ruimte functioneel in te zetten. De risico’s op schimmel, vocht en eventuele lekkage beperken de mogelijkheden tot opslag of verbouwing.

Oplossingen voor water in de kelder

Om waterproblemen in de kelder aan te pakken, zijn meerdere oplossingen beschikbaar. De keuze van de oplossing hangt af van de oorzaak van het probleem en de mate van schade.

1. Prefab kelders

Een effectieve manier om water in de kelder te voorkomen is het gebruik van prefab kelders. Deze kelders zijn vervaardigd van sterk en waterdicht materiaal en hebben geen naden, waardoor er geen zwakke plekken zijn waar water doorheen kan dringen. Ze zijn vooral geschikt voor nieuwe woningen, maar in sommige gevallen is het ook mogelijk om een prefab kelder in een bestaande woning te plaatsen.

2. Kelderafdichting

Voor bestaande kelders is het vaak mogelijk om de kelder waterdicht te maken. Dit kan gedaan worden door de muren en vloeren af te dichten met een waterdichte laag of door een kelderafdichtingssysteem aan te brengen. Deze methoden zijn meestal effectief bij problemen die ontstaan door grondwater.

3. Drainage en afwatering

Het verbeteren van de afwatering is een fundamentele oplossing voor waterproblemen. Hierbij worden dakkapellen, regenpijpen en grondafloop hersteld of aangepast om regenwater snel weg te leiden. Daarnaast kan een drainagesysteem worden aangelegd om het grondwater effectief af te voeren. Een goed ontworpen drainagesysteem kan voorkomen dat water zich ophoopt rond de fundering en in de kelder binnendringt.

4. Herstel van lekkages

Als de oorzaak van het probleem een lek is in een ondergrondse leiding, dient deze lek snel hersteld te worden. Hierbij is het belangrijk om de exacte locatie van het lek te bepalen, bijvoorbeeld met behulp van een professionele inspectie. Het herstellen van lekkages kan voorkomen dat water blijft opbouwen in de kelder.

5. Condensbestrijding

Voor vochtproblemen veroorzaakt door condensatie is het belangrijk om de luchtvochtigheid in de kelder te beheersen. Dit kan gedaan worden door de kelder te ventileren of een luchtbehandelingsysteem aan te brengen. Ook kan het gebruik van waterdichte isolatie helpen om condensatie te voorkomen.

Preventieve maatregelen

Het voorkomen van water in de kelder is altijd beter dan het probleem later op te lossen. Enkele preventieve maatregelen zijn:

Regelmatig inspecteren van afwateringssystemen: Controleer regelmatig dakkapellen, regenpijpen en drainagesystemen op verstoppingen of beschadigingen.
Afvoeren van regenwater: Zorg dat regenwater snel en efficiënt wordt afgevoerd van de gevels en fundering.
Waterdichte bouwmethoden: Bij nieuwbouw kan gekozen worden voor prefab kelders of andere waterdichte constructies.
Ventilatie en luchtbehandeling: Zorg voor een goede ventilatie in de kelder om condensatie te voorkomen.

Conclusie

Waterproblemen in de kelder zijn een veelvoorkomend en ernstig probleem in België. De oorzaken variëren van slechte afwatering tot lekkages en barsten in de fundering. De gevolgen kunnen schade aan de structuur van het huis, gezondheidsrisico’s en beperkte gebruiksmogelijkheid van de kelder zijn. Gelukkig zijn er meerdere oplossingen beschikbaar, zoals kelderafdichting, drainageverbetering, prefab kelders en lekkageherstel. Preventieve maatregelen zijn even belangrijk als actieve interventies. Een professionele inspectie is vaak nodig om het probleem precies te diagnosticeren en een effectieve oplossing te kiezen. Door water in de kelder aan te pakken, kunnen bewoners hun woning veiliger en gezonder maken, terwijl ook de waarde van het onroerend goed kan worden gehandhaafd of verbeterd.